Geruststelling: Alles is ok en gaat zoals het hoort

Iedereen heeft wel eens geruststelling nodig. Als kind werd je dagelijks gerustgesteld omdat je dagelijks iets deed wat je nooit eerder had gedaan. Voortdurend werd je uit die heerlijke comfortzone gehaald en daar had je geruststelling voor nodig. Opeens ben je volwassen en lijkt er niemand meer (of vrij weinig mensen) die je geruststelt. Hoe zit dat nu met geruststelling en welke rol speelt het in  hypnotherapie? In dit blog ga ik er dieper op in.

Wat is geruststelling?

Geruststelling betekent dat je iemand angst of zorgen wegneemt[1]. Als iemand zenuwachtig is voor een toets bijvoorbeeld kan je hem of haar met een aanmoediging als “Je hebt goed geleerd, dus dit gaat je lukken” geruststellen.

Kind geruststellen

Als kind word je dus vaak gerustgesteld, maar wat moet je doen als je zelf kinderen hebt om die gerust te stellen. Het is dan wel prettig om te weten dat je kinderen totdat ze een jaar of 7 of 8 zijn altijd in een hypnotische staat verkeren. Hun breingolven zijn duidelijk anders dan als je iets ouder bent[2].

Dit betekent dat ze alles aannemen wat je ze vertelt. Focus je daarom vooral op het goede en positieve.

Je kan dit” zeggen werkt beter dan “Je hoeft niet bang te zijn”. In de eerste zin focus je je op het positieve. In de tweede zin focus je je juist op waar je kind bang voor is. Ondanks dat je je kind aanmoedigt om niet bang te zijn, zal je kind door het woord bang denken aan waar hij bang voor is en dat helpt je kind dan niet verder.

Dus focus je vooral op wat je wel voor je kind wilt en niet op waar je kind bang voor is. Focus je op de overwinning van de angst.

Daarnaast kan afleiding je kind ook helpen in sommige situaties. Onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat als je kind een inenting krijgt afleiding beter werkt dan geruststelling[3].

Geruststelling en je gezondheid

Voor je gezondheid kan geruststelling ook erg belangrijk zijn. Als je bijvoorbeeld erg bang bent om ziek te worden zijn geruststellingen van artsen nodig om die angst weg te nemen. Helaas zorgt die geruststelling er bij hypochondrie vaak voor dat je langer last blijft houden van angst voor ziekte[4].

In eerste instantie lucht de geruststelling over je gezondheid op, maar dan kan je een nieuwe gedachte krijgen en wil je weer gerustgesteld worden. Dit is vooral problematisch als je elke keer dezelfde geruststelling nodig hebt van je arts.

Daarnaast kan extra onderzoek, zoals bloedonderzoek of een MRI, je het gevoel geven dat de arts zelf ook twijfelt of hij iets gemist heeft en dat houdt dan je angst alsnog in stand. Alleen een MRI is dan bijvoorbeeld opeens goed genoeg om je angst weg te houden. Terwijl dat lang niet altijd nodig is om vast te stellen dat je een bepaald probleem niet hebt[5].

Als je zwanger bent wordt een echo gebruikt om je gerust te stellen over de staat van je foetus[6].

Na een operatie voor een ernstige ziekte kan verdere controle ook voor geruststelling zorgen dat het niet weer voor een probleem kan zorgen[7].

Geruststelling en angsten

Zoals gezegd worden kinderen vaak gerustgesteld omdat ze dagelijks in nieuwe situaties komen. Het idee is dat je dan op gegeven moment niet meer bang bent. Maar we weten allemaal dat er van alles in het leven kan gebeuren en dat je alsnog bang kunt zijn voor bepaalde zaken of situaties.

Hoe zit het dan met geruststelling?

Als je veel geruststelling nodig hebt kan dit een teken zijn van dat je een angststoornis hebt. Mensen met een algemene angststoornis vragen vaker om geruststelling en vermijden hun angsten vaker dan mensen die hier geen last van hebben[8].

Ander onderzoek laat ook een link zien met sociale angsten en depressie[9].

Geruststelling gaat je dus eigenlijk niet altijd helpen om je angsten te overwinnen. Het kan in het geval van hypochondrie angsten zelfs versterken. Dat klinkt eigenlijk heel paradoxaal.

Het beste wat je kunt doen om jezelf gerust te stellen is om zelf je angst te overwinnen. Uiteindelijk kan niemand anders dat beter voor je doen dan jijzelf. Je kunt natuurlijk wel aangemoedigd worden met het proces van je angst overwinnen.

Geruststelling in hypnotherapie

Hypnotherapie wordt veel gebruikt om angsten te overwinnen. Een van de eerste angsten die een hypnotherapeut je helpt te overwinnen is de angst voor de hypnotische staat.

Veel mensen hebben namelijk allerlei ideeën over dat je niet weet wat er gebeurt en dat je geen controle zou hebben als je in hypnose bent, maar dat is niet waar. Het is absoluut niet te vergelijken met algehele verdoving tijdens een operatie, waarin je inderdaad niet weet wat er gebeurt en je geen controle hebt.

Het is eerder een staat van diepe ontspanning en een gevoel van “ja, oke, dat doe ik wel, als jij het zegt”, maar als je een opdracht krijgt die je niet wilt uitvoeren zegt je gevoel dat ook net zo hard en zal je dat ook niet doen. Dus je hebt absoluut de controle en doet alleen mee met waar jij aan wilt meedoen.


Dit uitleggen is vaak de eerste stap om hypnotherapie succesvol te laten zijn bij mensen die nog nooit in hypnose zijn geweest.


Vervolgens wordt de hypnose geïnduceerd door de hypnotherapeut en die staat voelt wel anders. De hypnotherapeut kan aan je zien of je in hypnose bent. Dit wordt bijvoorbeeld gecontroleerd door een opdracht te geven aan je onbewuste om je arm op te tillen. Dit doe je dan terwijl je niet bewust bezig bent met het gebruiken van je spieren om je arm op te tillen.

Daarnaast zijn er andere signalen dat je in hypnose bent. Zo kunnen je oogleden een beetje trillen alsof je slaapt. Je ademhaling zal dieper zijn dan als je niet in hypnose bent en als je staat tijdens de therapie kan je een beetje wiebelen.

Mentaal voel jij zelf ook dat je in hypnose bent en dat kan apart voelen. De hypnotherapeut kan je dan geruststellen dat alles goed gaat en dat je goed in hypnose bent. Die geruststelling kan je dan helpen om nog dieper in hypnose te gaan en dat helpt je dan weer als de therapie daadwerkelijk gaat beginnen.

De arm-levitatie kan een controle zijn van de therapeut om te zien hoe diep je in hypnose bent en daarna kan je geholpen worden om de angst die jij wilt overwinnen te overwinnen.

Angst visualiseren om het kleiner te maken

De hypnotherapeut helpt jou om jezelf gerust te stellen over de angst. Hier zijn allerlei technieken voor. Een angst visualiseren, een vorm geven aan de angst en de vorm veranderen is bijvoorbeeld een techniek die gebruikt kan worden bij een niet tastbare angst, zoals een sociale angst.

Een angst ridiculiseren in een visualisatie kan ook heel goed en met name bij angst voor dingen, zoals  angst voor spinnen of iets anders tastbaars waar je bang voor bent.

Het tastbaar maken en van vorm veranderen van de angst kan je het gevoel geven dat hetgeen waar je bang voor bent helemaal niet zo groot is als het altijd heeft gevoeld. Dat het niet diep in je onderbewuste zit, maar dat je het er gewoon uit kunt halen en kan vermorzelen onder je voet.


Dit alleen al kan erg geruststellend werken.


Je innerlijke kind geruststellen

Een andere manier waarop je jezelf kunt geruststellen is door met regressie terug te gaan naar het moment waarop een bepaalde angst is ontstaan. Dit is vaak een moment uit je kindertijd. Vervolgens kan je in gedachten het gesprek aangaan met je innerlijke kind, het kind dat je op dat moment was, en dat innerlijke kind geruststellen.

Je kunt bijvoorbeeld vertellen hoe goed je leven nu is en hoe fijn alles is uitgepakt en dat je niet meer bang hoeft te zijn. Dat je innerlijke kind ook mag genieten van het leven. Je kunt vragen of je innerlijke kind mee wil groeien naar hoe je nu bent. Dan visualiseer je je als het ware een versmelting tussen jou en je innerlijke kind en maak je de reis van je leven zonder de angst naar het moment van de therapie.


Het geruststellen en mee laten groeien van je innerlijke kind kan ook heel goed helpen om minder last te hebben van bepaalde angsten. 


Geruststelling kan dus twee kanten opgaan. Aan de ene kant kan je het nodig hebben om uit je comfortzone te gaan, maar aan de andere kant kan het ervoor zorgen dat je steeds meer geruststelling nodig hebt.

Gelukkig kan je geruststelling ook gebruiken om bepaalde angsten te overwinnen, zodat je daarna überhaupt geen geruststelling meer nodig hebt.

Voor het induceren van hypnose kan geruststelling ook een belangrijke rol spelen bij mensen die nog nooit in hypnose zijn geweest. Dit helpt dan om de hypnose te verdiepen waardoor de therapie daarna nog beter werkt.

Wil je meer weten over hypnose? Kom dan eens naar de gratis online masterclass.

Of schrijf je in voor een van onze opleidingen.

Pin ook deze handige infographic als geheugensteuntje:


Bronnen: