Heb je vrije wil of ben je een slaaf van je brein?
17 september 2018 
20 min. leestijd

Heb je vrije wil of ben je een slaaf van je brein?

Leestijd van het Maslow en hypnose artikel: 18 minuten (scrollen op koppen gaat wat sneller)

Abraham Maslow was een Amerikaans klinisch psycholoog die je misschien kent van zijn piramide van menselijke behoeftes en/of motivaties. Die ziet er op de meeste afbeeldingen zo uit als hieronder maar die is niet compleet. Er mist een onderdeel die Maslow zelf in 1962 erbij introduceerde maar bijna nergens in afbeeldingen wordt terug gezien. Dat is het niveau van zelftranscendentie.

Piramide van Maslow

Maslow piramide

Maslow publiceerde zijn bevindingen in 1943 en tot op de dag van vandaag wordt hier veel mee gewerkt en wordt het ook gedoceerd aan psychologie opleidingen. En terecht. Het is een geweldig mooi model om de menselijke motivaties in kaart te brengen.

Als je kijkt naar de onderste laag van de piramide van Maslow dan zie je daar fysieke behoeftes staan. Denk aan eten, drinken en slapen. Ik bedoel, als je echt honger hebt wat wil je dan? Eten, zo simpel is het. Je hoeft dan niet perse veiligheid of zekerheid, je wilt gewoon eten.

Vandaar dat mensen zich in onveilige situaties kunnen manoeuvreren om aan hun fysieke behoeftes te voorzien. Ze kunnen gaan stelen voor brood of gaan zelfs zichzelf verkopen voor wat te eten.

Je ziet in dit model ook meteen goed waarom een verslaving aan bijvoorbeeld drugs zo lastig te verhelpen is. Het komt namelijk op gelijke hoogte staan als eten en drinken. De verslaafde moet het hebben. Net als dat de hongerige wilt eten, wil de junk zijn dope. Daar is weinig vrije wil bij.

Het is simpelweg je oerbrein die tegen je praat

De onderste laag staat ook in verband met ons overlevingsinstinct, ons oerbrein. We willen overleven dus doen we er alles aan om ons eten en drinken te krijgen. Dat we daarbij eventueel allerlei wetten overtreden zal ons een worst zijn als we het echt moeten hebben. We zijn hier dus overgeleverd aan onze instincten zou je kunnen zeggen, en dat is niet echt vrijwillig. Je moet het doen anders ga je dood, zo simpel is het.

Nu is het in ons land zo dat we voor brood niet perse heel ver hoeven gaan. Iedere dag worden er complete broden weggegooid. En een blik in de afvalcontainer bij de plaatselijke Albert Heijn in de avond leert je meteen dat je je prima kan voeden als je dat wilt. Nu zie je jezelf waarschijnlijk niet in een container graaien, maar de mogelijkheid is er.

Toen ik in Australië reisde heb ik dat wel eens gedaan en we haalden complete taarten uit de container. Ongelofelijk wat we met zijn allen weggooien en wat je zo kan oppikken. Ja, je moet er wel even een drempel voor overheen maar het kan. Je hoeft niet dood te gaan van de honger hier.

Je wilt zekerheid

Piramide Maslow veiligheid onderdakEn dat brengt ons volgens Maslow meteen bij de tweede fase. Je wilt je veilig en zeker voelen. Je wilt onderdak hebben. Nu is dit niet voor iedereen vanzelfsprekend, maar voor de meeste mensen is dit realiteit in Nederland. Ze hebben onderdak, gelukkig.

Je wilt je ook veilig voelen in je omgeving, in je gezin, in je relaties en daar kan het nog wel eens aan schorten getuige de cijfers. Heel veel heeft met een goede hechting te maken (als kind met de ouders).

En dat gebeurt niet altijd goed, getuige de cijfers hieronder:

  • 40,9% van de jongeren (15-25 jaar) heeft wel eens een gevoel van onveiligheid.
  • 30-40% van de kinderen (1-12 jaar) uit een gezond evenwichtig gezin heeft een verstoorde hechtrelatie met de ouders.
  • Ruim driekwart (80 procent) van de kinderen en jongeren die opgroeien in gezinnen waarin sprake is van mishandeling, verwaarlozing en/of huiselijk geweld (jeugdige hoeft zelf geen slachtoffer te zijn) heeft een verstoorde gehechtheidsrelatie.
  • 30 procent van de kinderen die na hun 1e verjaardag geadopteerd zijn, heeft een verstoorde gehechtheidsrelatie.
  • Wanneer de adoptie vóór de 1e verjaardag van het kind heeft plaatsgevonden, kan het kind gehechtheidsrelaties vormen die vergelijkbaar zijn met die van niet-geadopteerde kinderen en jongeren.
  • Ruim 30 procent van de jeugdigen die opgroeien in een pleeggezin heeft een gedesorganiseerde/ verstoorde gehechtheidsrelatie met de pleegouders. Hierbij moet opgemerkt worden dat de gedesorganiseerde gehechtheidsrelatie waarschijnlijk voortkomt uit een eerdere onveilige of verbroken relatie met de biologische ouders.
  • Ongeveer de helft van de jeugdigen met een ontwikkelingsstoornis, autistische stoornis of een verstandelijke beperking is onveilig gehecht. In de gezonde populatie is dat 30 tot 40 procent. Kinderen en jongeren met een ontwikkelingsstoornis, autistische stoornis of een verstandelijke beperking hebben bovendien vaker een gedesorganiseerde/verstoorde gehechtheidsrelatie.

De hier gemelde prevalentiecijfers zijn gebaseerd op zowel internationale als Nederlandse studies naar gehechtheid (Lamb et al., 1985; van IJzendoorn & Kroonenberg, 1988) Van de website richtlijnenjeugdhulp.nl

Hypnose protocol voor Astma

Veiligheid en zekerheid is dus niet bij iedereen goed ontwikkeld en de Amerikaanse psycholoog dr. Tony Madrid heeft hier een protocol voor ontwikkeld wat meer dan interessant is te noemen. Madrid hielp in een onderzoek met 16 kinderen, 13 kinderen van astma af door middel van hypnose. Dat is al opmerkelijk, maar als je beseft dat die kinderen nooit onder hypnose zijn gegaan dan is het zelfs verbazingwekkend en haast ongeloofwaardig.

Hij deed de hypnose sessies met de moeder en het protocol bestaat grofweg uit drie stappen in drie sessies:

  1. Een goede zwangerschap ‘creëren’ in hypnose
  2. Een goede bevalling ‘creëren’ in hypnose
  3. Een goede hechting ‘creëren’ in hypnose

Drie stappen en drie sessies waarbij iedere stap het uitgangspunt was voor de sessie. Dus in de eerste sessie werd er een goede zwangerschap gecreëerd of herinnerd. In de tweede sessie ging het om de bevalling en in de derde sessie werd de hechting geoptimaliseerd.

Het resultaat was dat 81,25% van de kinderen bevrijd raakten van astma. Hoe fascinerend is dat. Dit artikel heeft niet als doel om hier dieper op in te gaan, maar dit onderzoek illustreert wel hoe belangrijk een goede hechting is.

En? Denk je dat die hechting vrijwillig gegaan is bij jou? Nee, want je had er geen invloed op. Je was afhankelijk van je moeder.

Weg vrije wil…

Je wilt sociaal geaccepteerd worden

Maslow Sociale Accpetatie

Wanneer je je veilig voelt en die behoefte is bevredigd, dan komt de derde laag in de piramide van Maslow aan bod. Je wilt sociaal geaccepteerd worden. Dan word je geliefd en hoor je erbij. Dit is een hele belangrijke laag en hoort ook, hoe gek het ook klinkt, bij het overleven.

We hebben namelijk als mens drie dingen nodig om te overleven:

  1. Eten
  2. Drinken
  3. Aanraking/Aandacht

Die laatste krijg je van anderen en je bent daarbij dus van anderen afhankelijk…

Die eerste twee (eten en drinken) kan je op een gegeven moment zelf wel verkrijgen, maar die laatste (aanraking) daar heb je iemand anders voor nodig.

Het voelt vaak ook vanzelfsprekend om baby’s te knuffelen, maar weet je ook waarom dit fysieke contact zo belangrijk is?

Eén reden is dat aanraking op heel jonge leeftijd beïnvloedt hoe ons lichaam op stress reageert. Epigenetisch onderzoek uit Utah laat namelijk zien dat aanraking cruciaal is voor een gezonde ontwikkeling van het stresssysteem.

En dat is lastig, want hoe ga je dat krijgen?

Mensen hebben daar allerlei manieren voor bedacht of aangeleerd. Als papa nooit naar je om keek en je wilde zijn aandacht, dan ging je misschien heel goed presteren of je ging juist helemaal niet presteren. Misschien zette je wel een grote mond op of was je juist heel verlegen.

Wat het beste werkte, dat ben je gaan doen. De meeste mensen doen dat echter nog steeds terwijl het nu niet meer hoeft. Net als dat je je eten en drinken kan krijgen op veel verschillende manieren, zo kan je ook je aandacht krijgen op veel verschillende manieren.

Toch vragen de meeste mensen aandacht maar op één manier en dat is logisch…

Wanneer je jong bent leer je op een gegeven moment manieren die ervoor zorgen dat je aandacht krijgt. Je leert in de periode van nul tot vijf jaar nog heel veel andere dingen zoals praten, fietsen, lopen, misschien een beetje lezen, klimmen en tegenwoordig ook allerlei apparaten te bedienen.

Daar hoef je later niet meer over na te denken en dat is handig.

Je hoeft niet op iedere fiets weer opnieuw het hele proces door te lopen om fietsen te leren. Het scheelt enorm veel tijd dat je hersenen dit geautomatiseerd hebben en nog mooier gegeneraliseerd hebben. Dat betekent dat je praktisch op iedere fiets kan fietsen die lijkt op het fietsje waarop je het hebt geleerd. Een ingenieus systeem als je erover nadenkt.

Datzelfde geldt voor autorijden, een computer bedienen en nog heel veel andere dingen. Je brein past zich razendsnel aan en bespaart jou zo heel veel tijd en energie. Dat laatste is het allerbelangrijkste.

Je hersenen gebruiken namelijk al twintig procent van alle energie van jou in ruststand!

Als ze dus veel moeten denken en werken kost dat veel energie. Daarom slapen kleine kinderen ook tussen de middag. Ze werken heel hard. Later heb je heel veel geautomatiseerd en doe je heel veel onbewust automatisch.

Bijna alles doe je automatisch!

Onbewust automatischIn 2010 ontdekten onderzoekers van the Northeastern University dat 93% van de mensen voorspelbaar gedrag vertoont. We doen als mensen vaak hetzelfde. Het is ook het meest energiezuinig en als het je minder energie kost dan is het waarschijnlijker, dat je dan ook langer leeft. Heb je namelijk nul energie dan ben je simpelweg dood.

93% doe je dus onbewust automatisch.

Het grootste deel van je leven ben je dus als het ware een slaaf van je brein.

Alles wat er in geprogrammeerd zit blijft simpelweg afdraaien.

En de meeste van die gewoontes zitten er dus al heel lang in, al vanaf de jeugd en veranderen is daarom best lastig, al kan het zeker. Uit heel veel onderzoeken blijkt namelijk dat je brein plastisch is, wat betekent dat je kan veranderen, maar waarom leer je dan zo makkelijk als je klein bent?

Dat komt wederom weer door je brein en dan vooral door de hersengolven.

Veel en snel leren door Alfa…

Als baby heb je een hele lage hersenactiviteit en zit je in de delta-golf (0,1-4 Hz). Die bereik je nu vaak alleen maar als je diep slaapt.Hersengolf breinactiviteit

Vanaf je tweede jaar zit je veel in de alfa-golf (8-12 hz) en daardoor leer je veel makkelijker. Alfa-golven moeten samengaan met een klein percentage bèta-golven van tien tot dertig procent, want anders is men te weinig actief.

Bij alfa is men wakker, kan men denken, waarnemen, studeren, muziek maken, etcetera.

Uit onderzoeken blijkt dat als men alfa-golven produceert men van binnen rustiger is en de aandacht beter op iets gericht kan worden. In alfa neemt men nieuwe informatie beter op, wordt deze beter opgeslagen en kan men de informatie beter terugroepen. Het is in deze Alfa staat dat men het meest efficiënt kan leren.

Alfa kan niet samen met angst of agressie. Men reageert in alfa dan ook minder boos op negatieve opmerkingen en wordt ook minder snel bang. Hoe meer ontspannen iemand in allerlei situaties is, des te minder snel is degene uit zijn evenwicht. Het aanwezig zijn van veel alfa-golven is daarom goed voor examens, sollicitatiegesprekken, spreekbeurten enz. (bron: wetenschap.infonu.nl)

De alfagolf daar kom je dus als je je gaat ontspannen. Of als je in een flow zit en gefocust aan het werk bent. Je hebt dan ook vaak het idee dat de tijd veel sneller gaat en je weet niet precies wat er om je heen gebeurt. Het kan gebeuren bij opgaan in een goed boek, een goede film of als je autorijdt.

Je kan het ook bewust opzoeken door meditatie of door in hypnose te gaan waarbij je ook in de alfagolf terecht komt en makkelijker kan leren.

Veel alfagolven is daarnaast ook zeer gezond omdat het stress wegneemt en er geen angst kan zijn in die breinactiviteit.

Slaaf van de Bèta-Golf?

Pas rond je achtste jaar krijgt de bèta-golf (16-38 Hz) veel meer invloed.

‘Iemand die hyperactief is produceert bijvoorbeeld extreem veel bèta-golven, het concentratievermogen van deze persoon is dan ook heel slecht. Het is ook bekend dat rokers gemiddeld meer bèta-golven produceren dan niet rokers.

Bij kleine kinderen produceren de hersenen over het algemeen een groot percentage langzame hersengolven en weinig bèta-golven. Na het vijfde jaar verandert dit langzaam. Op achtjarige leeftijd produceren kinderen ongeveer net zoveel bèta-golven als volwassenen, zo’n 93% van de tijd.’ (bron: wetenschap.infonu.nl)

Is dat niet interessant?

93% van je gedrag is onbewust automatisch en 93% van de tijd zit je in de bèta-golf…

En veranderen kan je pas iets als je naar de alfagolf gaat, zoals je net las.

93% van de tijd ben je in wezen dus een slaaf van je brein…

Terug naar de piramide van Maslow

Menselijke behoefte MaslowEven terug naar de piramide van Maslow. Je ziet hier dus al, dat wat je geleerd hebt te doen om aandacht te krijgen, je waarschijnlijk nog steeds doet. En dat terwijl je denk ik veel meer manieren hebt om aandacht te krijgen.

De eerste drie lagen van de piramide heb je geleerd in het systeem van het gezin. Je leerde de regels van het spel, werd er behendig in om het spel te spelen en het leverde je iets op, namelijk; je eten, je drinken en je aanraking/aandacht. Je hoorde er op die manier bij en werd sociaal geaccepteerd.

Dit riedeltje herhaalde zich uiteraard op school (de sociale acceptatie) en daar leerde je hoe je er daar weer bij kon horen. Althans, je wilde niet perse bij iedereen horen denk ik. Je zocht naar gelijkenissen.

Je brein wilt gemak dus zoekt het naar die dingen die het je gemakkelijk maken. Dus wat doe je? Je zoekt de ‘makkelijke’ mensen op en je gaat niet om met ‘moeilijke’ mensen. Wat voor jou makkelijk is, kan voor een ander uiteraard juist weer een ‘moeilijk’ mens zijn. En met moeilijk bedoel ik anders dan jou. Je hebt het niet geleerd, dus is het lastiger en dat vermijden de meeste mensen.

Uiteraard zijn er uitzonderingen, want als in jouw gezin iedereen heel vriendelijk met elkaar en met anderen omgaan, dan is de kans zeer groot dat jij dat dan ook doet.

Hier zie je al meteen dat wat je hebt geleerd tussen nul en vijf jaar zeer bepalend is voor je groei in de piramide. Wat daar als het ware ‘ingestopt’ is blijft zich herhalen als repeterende programma’s en maakt je als het ware een slaaf van je brein.

Je wilt ook erkenning

De volgende laag in de piramide van Maslow is erkenning en waardering. Heb je dat gehad vroeger? Dan zal je er nu minder naar op zoek zijn.

Heb je dat nooit gehad vroeger? Dan ben je er nu naar op zoek. Nu willen we allemaal wel in zekere zin gewaardeerd en erkend worden, maar bij de een is dit een grote probleem als bij de ander. En ook dat komt weer door wat je vroeger hebt meegekregen.

Misschien ben je wel een pleaser of juist een rebel. Het kan zijn dat je een perfectionist of agressief. Welke rol je ook aanneemt om erkenning te krijgen, het is vaak een rol die goed werkte in je jeugd. Dat wil niet zeggen dat hij nu nog goed werkt. Misschien werkt hij nu juist wel averechts, maar nogmaals, je brein wilt gemak en kiest datgene waar jij onbewust goed in bent.

Je wilt jezelf realiseren

Wanneer in alle lagen van de piramide van Maslow je behoeftes zijn bevredigd, dan komt in veel tekstboeken en afbeeldingen de laatste laag van zelfrealisatie naar voren. Wanneer je jezelf realiseert dan ben je er, aldus Maslow in 1943. Maar de vraag is dan: ‘Wie ben jij?’

Nu is die vraag heel persoonlijk, maar ook heel filosofisch, want wie ben jij eigenlijk?

In je jonge jaren stond je heel erg open voor suggesties. Je was ook steeds nieuwe dingen aan het leren en je zat in een lage breinactiviteit. Voornamelijk in alfa waardoor je openstond voor allerlei suggesties.

Dit is ook precies de definitie van hypnose

‘Een staat waarin je openstaat voor suggesties’.hypnose brein

Wanneer we kijken bij iemand in het brein als hij in hypnose is dan zien we grofweg twee dingen.

Als eerste zien we een gebied oplichten dat de precuneus heet. Dat gebied zit achterin in de grote hersenen.

De precuneus is een gedeelte van het brein dat is betrokken bij het herinneren van het geheugen, integratie van informatie gerelateerd aan de perceptie van de omgeving, het reageren op pijn, mentale visuele strategieën en nog tientallen andere complexe functies. Bij mensen die ontspannen zijn of mediteren licht dit gebied niet op in vergelijking met mensen die in hypnose zijn.

Onderzoekers aan de Stanford University School of Medicine (2016) ontdekten daarnaast ook dat er drie dingen fundamenteel anders zijn in een brein dat in hypnose is vergeleken met een brein dat niet in hypnose is…

Ze zagen ook een vermindering van activiteit in de cortex cingularis anterio, een gebied dat pijn verwerkt en conflicten signaleert. Dat gebied zit voor in je hoofd (in de prefrontale cortex).

Daarnaast zagen ze meer activiteit in de dorsolaterale prefrontale cortex en de insula. De dorsolaterale prefronale cortex (DPC) wordt verantwoordelijk geacht voor planning en hoger aspecten van gecontroleerd gedrag, zoals executieve functies, het ‘monitoren’ van gedrag, en het onderdrukken van ongewenst gedrag en motoriek.

De insula is een verbinder tussen de neocortex (onze nieuwe hersenen zou je kunnen zeggen) en aangenomen wordt dat het gebied zintuiglijke prikkels samenbundelt binnen een emotionele context.

Ook zagen ze een vermindering in activiteit tussen de DPC en het defaultnetwerk. Het defaultnetwerk is een gebied in het brein dat vooral actief is in een toestand van rust, waarin men niet op gebeurtenissen in de buitenwereld is gericht. Deze vermindering van activiteit representeert waarschijnlijk een disconnectie tussen iemands acties en zijn bewustzijn van die acties. (Dr. David Siegel – Stanford University – 2016)

Als tweede is de brein activiteit van iemand in hypnose daarnaast veel lager dan normaal. Vaak zie je mensen in de alfa-staat tot zelfs in de thèta-staat komen. In die staten kan je heel snel leren en neem je suggesties sneller aan. Wanneer je dit vergelijkt met jonge kinderen zijn de overeenkomsten enorm groot. Ook kinderen zitten in een lage breinactiviteit en nemen suggesties heel snel aan.

In mijn definitie zijn kinderen continu in hypnose en zijn ouders dus een hypnotiseur (of ze er nu in geloven of niet).

Je bent als ouder een hypnotiseur…

Waar de hypnotiseur (of de hypnotherapeut) echt zijn woorden afweegt en weet wat hij doet, kan de ouder dat nooit volhouden. In een sessie van anderhalf uur kan ik mij prima focussen op het geven van de juiste suggesties, maar 24 uur per dag voor acht jaar lang gaat ook mij als getraind hypnotherapeut niet lukken (helaas). Ook ik heb mijn kinderen voor een deel slechte suggesties meegegeven. Uiteraard ook goede, maar vaak blijven die slechte suggesties net even wat langer hangen.

Wanneer je je bewust bent dat je slechte suggesties aan het geven bent, dan kan je het altijd weer omdraaien voor een groot deel. Dat is de kracht van bewustwording. Je doet het dan misschien nog niet meteen goed, maar je bent je bewust ervan.

Dat is de belangrijkste eerste stap. Dan weet je pas wat je niet wist. En dan kan je er ook wat aan doen en bijvoorbeeld leren hoe je de juiste suggesties geeft en wanneer je ze geeft. Mensen zijn namelijk op sommige momenten veel vatbaarder voor een suggestie dan op andere momenten. Iedere hypnotiseur weet dat en speelt erop in.

Bewustwording is de eerste stap om slaafvrij te worden en uit de hypnose te komen van vroeger…

Maar goed, weer even terug naar de piramide van Maslow…

Overal zie je staan dat zelfrealisatie het ultieme doel is, maar is dat zo?

Dat vroeg Maslow zich af in de jaren ’60. Wanneer heb je je zelf gerealiseerd en wie ben je dan?

Dat is een interessante vraag en dan rijst de vraag: ‘Waar word je identiteit op gebaseerd?’

Wie ben jij en waar is dat op gebaseerd?

Op grofweg 3 dingen:

  • Wat je gelooft (je overtuigingen)
  • Wat je belangrijk vindt (je waarden)
  • Hoe je jezelf ziet (zelfbeeld)

Nu kunnen we discussiëren of ervaringen erbij moeten of omgeving, maar als je daar over nadenkt, dan is wat je gelooft over die ervaring belangrijker dan die ervaring zelf. Ik bedoel, wij kunnen het zelfde ervaren (een theatervoorstelling bijvoorbeeld), maar een totaal ander idee ervan of erbij hebben. Ik geloof er andere dingen over dan jij. Dat is altijd zo.

Ga maar na in je eigen leven. Het is nooit exact hetzelfde en dat kan ook niet want jij gelooft net weer iets anders, jij vindt net weer iets anders belangrijker en daar zoek je dan naar in die ervaring. Mis je dat in die ervaring dan vond je die ervaring waardeloos (een gebrek aan waarde) en vind je wel wat je belangrijk vindt dan vond je het waardevol.

Jouw IK is opgebouwd uit die delen. Je vindt dingen belangrijk, bijvoorbeeld liefde, vrijheid, en plezier. Toevallig precies die drie dingen die ik het allerbelangrijkste vind, dat kan toch geen toeval zijn?

identiteit wat geloof jeDaarnaast geloof je dingen over de wereld, over mensen, over je ouders, over relaties, over je werk, over van alles. De wereld is bijvoorbeeld een mooie plek of juiste een slechte plek. De mens is de ultieme kroon op de schepping of juist een verschrikkelijk virus. Die laatste twee vormen jouw identiteit heel anders want of je jezelf ziet als de ultieme kroon op de schepping of als een virus is wel een verschil.

Misschien denk je wel: ‘Dat geloof ik allebei niet, dat is gewoon belachelijk wat je daar zegt.’ Dan strookt dat niet met jouw geloof (jouw overtuiging) en dat is prima. Jij gelooft weer wat anders en ik gebruik expres het woord geloof ,want het is niet waar. Voor jou wel, maar het is niet perse de waarheid.

Een geloof kan absoluut wel waar voelen of zelfs zijn, maar dat laatste is wel een grijs gebied, want wat is waar? Daar ga ik in dit artikel niet over uit wijden want dan wordt het nog langer, maar jouw geloof vormt wel je identiteit voor een groot deel.

En dan als laatste je zelfbeeld. Hoe je jezelf ziet heeft een enorme invloed op je identiteit. Ook hier kan je aan enorm artikel aan wijden, maar je ziet in het begin jezelf zoals anderen jou zien (denk je). Hoe anderen je behandelen zo ben jij dus.

Je verwart in het begin wat mensen doen bij je of zeggen tegen je, met wie jij bent. Dus als ze zeggen dat je onhandig bent, dan ga je jezelf ook zo zien (al is dat niet waar). Ga je dan nog proberen om niet onhandig te zijn? Sommige mensen wel en worden (in het ergste geval) zeer perfectionistisch en het is nooit goed genoeg en anderen stoppen simpelweg met proberen (en dat noemen we dan vaak faalangst).

Hoe kom je aan je identiteit?

Van je ouders voor een groot deel. In het gezin ga jij bepalen wie je bent daar, waar je in de rangorde hoort en hoe je jezelf gaat zien. Na je achtste jaar gaat je breinactiviteit omhoog en wordt het steeds lastiger dat te veranderen. Na dat moment begin je voor het grootste gedeelte gewoon te herhalen wat je hebt geleerd en wordt het neurale netwerk van wie jij bent steeds meer ingeprent in je brein. Een slaaf is gecreëerd…

Waarom doe je wat je nu doet?

  • Is het het werk dat jij graag wilde doen of is het iets waar je toevallig goed in bent en daarom dat bent gaan doen?
  • Heb je je relatie gekozen als opvulling of als aanvulling?

Heftige vragen, maar Maslow kwam erachter dat je jezelf wel kan realiseren, maar dat dat niet de hoogste behoefte is. Het is het ontwikkelen van een ego, een zelf, een sterke ik, maar dat is heel individualistisch. In het ergste geval zelfs egoïstisch, narcistisch of zelfs psychopathisch.

In deze tijd worden dat soort trekjes flink beloond. Een studie laat zien dat het aantal mensen met psychopathische trekjes sinds de jaren ’60 enorm gestegen is. Waarom? Het wordt gewaardeerd als je emotieloos je werk kan doen. Een CEO moet rigoureuze beslissingen nemen en in het bedrijfsleven worden dat soort trekjes bewierookt en goed betaald. Dus loont het om ze te ontwikkelen. Het welbekende ellebogenwerk, politieke spelletjes spelen, je moet het maar kunnen en de psychopaat kan het als de beste.

Voordat je denkt dat mensen met psychopathische trekjes alleen maar seriemoordenaars zijn, dan heb je het mis. Mensen die ook relatief hoog scoren op de schaal van psychopathie, zijn chirurgen. Zo maar iemand open snijden kan ik bijvoorbeeld niet, maar een chirurg kan dat prima. Als hij een hele slechte jeugd had gehad, dan wilde je hem waarschijnlijk niet tegen komen in een donker steegje. Dat is vaak het verschil.

Zelfrealisatie is een hypnose

Zelfrealisatie is niet het eindpunt volgens Maslow en ik deel het idee. Zelfrealisatie is juist de hypnose waar je uit mag. Want als je jezelf realiseert, wie ben je dan? Waarschijnlijk voor een groot deel het product van je omgeving, je ouders, je leraren, je vrienden, je ervaringen.

Dat is één grote hypnose.

Het is ook de hypnose van de afgescheidenheid.
Alsof jij er bent en de rest. Ik ben ik en jij bent jij. Wij zijn twee afzonderlijke entiteiten en we weten nu met recente onderzoeken dat dat niet waar is. Dat is hoe je het bent gaan zien en dat is ook hoe je brein is gemaakt. Het is gemaakt om te kunnen overleggen en daar schuilt meteen ook de dualiteit in.

Je brein denkt in zwart of wit, man of vrouw, licht of donker, goed of slecht, yin of yang, jij en ik. Dat kunnen overleggen in onszelf is een prima systeem, want dat heeft er wel voor gezorgd dat wij nu de dominante diersoort zijn (of dat handig is laat ik aan jou over).

Kwantumfysica laat echter heel mooi zien dat we niet afgescheiden zijn, maar één geheel zijn. En soms heb je wel eens zo een ervaring. Misschien in de natuur of tijdens een moment van ontspanning. Dat je haast een mystieke ervaring hebt dat je verbonden bent met een groter geheel. Dat is wat Maslow het niveau van zelftranscendentie noemde. Dat je jezelf transcendeert en in dienst gaat staan van de rest van de wereld. Dat je niet alleen bent, maar al-een.

Voor mij is dat de manier om uit de hypnose te komen. Beperkende overtuigingen over jezelf of een slecht zelfbeeld zijn simpelweg een slechte hypnose. Dat is niet wie jij echt bent.

Om jezelf echt te realiseren moet je loskomen van je oude programmeringen uit je verleden.

Zoveel mogelijk.

Maar ja die zitten ‘verstopt’ tussen nul en vijf jaar en daar kom je bewust niet bij, maar wel als je in een lage breinactiviteit gaat en de juiste suggesties meekrijgt om die te vinden. Met hypnose gebeurt dat.

Wanneer je die opspoort en verandert dan zal je merken dat je steeds meer je ‘oude zelf’ gaat loslaten en een ‘nieuwe zelf’ gaat creëren. Dat is het moment van echte zelfrealisatie en wanneer dat moment er is?

Dan kan je transcenderen en in wezen hoort de piramide van Maslow dan eruit te zien, zoals je hem hieronder ziet.

zelftranscendentie maslow

Het laatste kleine puntje hoort er nog boven op. Transcendentie. het ontstijgen of overstijgen van je ‘IK’.

Wat je nu veel ziet, is dat mensen al willen transcenderen en hun ‘zelf’ of ‘ego’ los willen laten, terwijl ze er niet eens een hebben. Dat is volgens Maslow onmogelijk.

Vergelijk het met iemand die honger heeft. Natuurlijk wilt die ook erkenning en sociale acceptatie, maar eerst eten. Daarna zien we wel verder. Dat is met dit ook zo.

Eerst uit je oude hypnose komen, je echte zelf realiseren en dan die transcenderen.
Eerst loskomen van je brein vol oude gewoontes, programmeringen en overtuigingen.
Eerst als het ware ‘slaafvrij’ worden van het ‘oude dat niet werkt’ voor zover mogelijk.

Dan iets nieuws creëren en ‘installeren’ als een gewoonte of onbewust automatisch programma.

En wanneer die nieuwe ‘IK’ echt staat, dan overstijgen…

Je blijft dan daarna in wezen nog steeds een slaaf van je brein, maar je hebt hem zelf wel geprogrammeerd 😉

Vond je dit artikel waardevol? Deel het dan met je netwerk en ik hoor ook graag wat jij er van vindt

Over de schrijver
Edwin Selij is eigenaar en oprichter van Hypnose Instituut Nederland en geeft trainingen in Hypnose. Hij is auteur van de boeken 'Je hebt het niet je doet het' en 'Breek Je Vrij!' en komt regelmatig op radio en TV om te praten over hypnose. Hij is de nummer 1 Hypnose Trainer van Nederland en geeft al jaren hypnose trainingen. Hij was de eerste in Nederland die moderne hypnotherapie via livestream ging onderwijzen.
Reactie plaatsen