Dissociatieve identiteitsstoornis: Symbolen om jezelf te zijn
Bij een dissociatieve identiteitsstoornis is het zo dat je je lichaam niet meer voelt. Je bent als het ware uit je lichaam. Dit komt meestal door een trauma. Je wilt die pijn niet voelen.
Je ziet vaak bij heftige gevallen dat mensen uit hun lichaam floepen en er niet meer in terug willen, want dat doet te veel pijn. Bijvoorbeeld in een auto-ongeluk waarin mensen zich dissociëren van de pijn. Mensen met deze stoornis vermijden emoties en het voelen van hun lichaam. Dit is onder andere te merken aan het feit dat mensen met een dissociatieve stoornis niet goed kunnen aangeven hoe hun hart klopt[1]. Het is niet zo dat als jij deze symptomen hebt je per se last hebt van deze aandoening, ook mensen met andere problemen kunnen vergelijkbare symptomen hebben. Ga daarom altijd naar een arts als je jouw probleem een naam wilt geven.
Misschien heb je het zelf ook wel eens meegemaakt bij een heel pijnlijk moment. Dat je afgeleid was, dat je opeens zoiets had van ik voel niets meer. Dat het zelfbeschermingsmechanisme van het lichaam aangaat, want anders is het te intens.
Bij sommige mensen gaat dit mechanisme niet meer goed uit. Je ziet dan dat mensen op een gegeven moment hulp gaan zoeken, therapie krijgen, die classificatie krijgen en medicijnen krijgen.
Alleen waarom zou je medicijnen nemen als je je lichaam al niet voelt?
Het is beter om het trauma op te lossen. Nu is dat niet altijd makkelijk, maar een pilletje om beter met het niet goed voelen van het lichaam om te gaan slaat ook nergens op.
Casus: symbool om terug in het lichaam te komen
Zo had ik iemand in de praktijk. Wat er gebeurde was interessant. Ze vertelde haar verhaal. We waren nog niet bij het echte probleem, maar ze vertelde wat er gebeurd was met dat niet voelen van het lichaam.
Toen maakte ze een beweging langs haar keel alsof ze haar keel doorsneed, alsof daar wat zat. Ik ben gewend om naar dat soort dingen te kijken. De eerste keer is het een voorval, de tweede keer is toeval en de derde keer is een patroon. Als iemand dat drie keer doet bij iets wat ze zeggen, dan vind ik dat interessant.
Dus ik zeg: “Wat zit daar, want je doet nu al drie keer zo.”
Ze was zich hier niet eens bewust van. Maar ze zei: “Het is net alsof er een stalen plaat zit die mijn hoofd losmaakt van mijn lichaam.”
Dus ik zei: “Haal die plaat maar eens weg dan.”
Toen zei ze: “Ja dat kan niet, hij zit vast met van die popnagels.”
Dus ik gaf haar mentaal een nagelverwijderapparaat, ik wist niet hoe zo’n ding heette, en vroeg wat er toen gebeurde.
“Het is nu weg, maar het is nu ijs.”
IJs is interessant ook vanuit symboliek. Water is emotie en bevroren water is bevroren emotie. Dus ik was heel benieuwd wat er zou gebeuren.
Dus ik zei: “Hier heb je een bijl, hak maar een wak.” Dus toen ging ze lekker een wak hakken in haar gedachten, terwijl ze in hypnose was. Ze weet niet wat er gaat gebeuren en ik ook niet. Toen kwam ineens de ontlading. De tranen kwamen letterlijk recht uit haar ogen, alsof die onder gigantische druk stond.
Ze schrok hiervan, maar ze kon het ook niet meer wegdrukken, het duurde maar heel even. Dus ik vroeg haar wat er nu gebeurde.
“Allemaal bagger.”
Dus ik zei: “Oh daar komt de baggerschuit. Dus alle bagger gaat weg.”
Toen vroeg ik haar weer wat er gebeurde.
“Gras, ik voel het gras. Wow, ik ben in mijn lichaam.”
In een keer was ze weer terug in haar lichaam. Die sessie duurde wel iets langer dan wat ik hier omschrijf, maar dit waren de grote lijnen. Dit is wat slechts een sessie kan doen en nu voelt ze zich prima.
Het trauma was ook veranderd. Je hebt twee manier om er tegenaan te kijken.
- Het trauma was de bagger. De bagger was het symbool voor het trauma en dat hebben we opgeruimd. Nu zitten we in schoon en lekker fris gras.
- Waarom dit ook kan werken. Zij is nu natuurlijk veel groter. Hier kwam ik achteraf pas achter. Zij is nu veel groter, wat ze als kind heeft meegemaakt was allemaal heel heftig. Toen is ze al uit haar lichaam gegaan.
Bij veel mensen met een dissociatieve stoornis is er ook een duidelijk verschil tussen de jongere zelf en de oudere zelf. Mensen met deze stoornis vinden het bijvoorbeeld lastig om te bepalen wie ze zijn en waar ze zijn in tijd en plaats. Het is dus normaal dat een jongere versie van jezelf ervoor zorgt dat je niet het gevoel hebt goed in je lichaam te zitten[2].
Nu ze weer in haar lichaam zit is ze begin 20, kan ze dat achter zich laten en kan ze gewoon haar leven verder leven.
Want haar lichaam heeft alles achtergelaten, haar lichaam is gewoon opgegroeid. Die kleine ik die zat er nog mee, die was gedissocieerd, waardoor die persoon mentaal losgekoppeld was van het lichaam. Nu zit ze er weer in, want het trauma is opgelost en nu kan ze haar leven leiden.
Als je ziet hoe effectief het is om zo te werken, dat is super. We zijn totaal niet op de inhoud ingegaan, achteraf hoorde ik die pas. We zijn totaal niet in het verleden gaan graven. Het werkte puur met symbolen. Dat is de kracht van het onbewuste, het werken met symbolen en met emoties.
Emoties zijn gekoppeld aan situaties die hebben plaatsgevonden. We kunnen emoties gebruiken om informatie van een situatie naar boven te halen. Dit is wat we doen met regressie.
Maar je kunt dus ook kijken naar wat het symbool is. Je zegt dan: “Het is net alsof er een … zit.” Bijvoorbeeld: “Het is net of er een koker om mijn nek zit.” Als je die dan verwijdert, kun je kijken wat er gebeurt. Meestal volgt er dan een emotionele ontlading.
Waardoor die koker er is geplaatst kunnen we naar gissen. Je weet het misschien ook wel, maar het feit is dat je bevrijd bent wanneer die weg is.
Pijnlijke herinneringen hoeven niet per se
Het werken met symbolen kan zeer bevrijdend zijn en heeft minder impact op de cliënt dan wanneer ze zich tijdens therapie dingen moeten herinneren.
Dit heeft natuurlijk allemaal zijn waarde, want dingen herbeleven waardoor je ze kunt loslaten heeft als effect dat je daarna heel veel therapie moet volgen. Je gaat erover nadenken, je gaat het een andere plek geven, je gaat het opnieuw bekijken.
Dit heb je bij symbolen minder, omdat er minder inhoud aan vastzit. Dit is een voordeel, want dan hoef je niet veel over die inhoud kwijt.
Veel mensen willen het juist wel weten, daarom werk ik niet heel veel met symbolen, maar sommige cliënten willen het niet kwijt. Die vinden het veel te lastig om hun verhaal te doen en dan kan het werken met symbolen zeer effectief zijn.
Het gebruik van symbolen kan mensen ook helpen om meer gevoel te krijgen voor hun leven, hun dagelijkse problemen en welke richting ze nu eigenlijk op willen met hun leven. Het achterlaten van de bagger en het helpen in de goede richting om het groene gras te kunnen zien is dan de belangrijkste taak van de therapeut[3].
Beluister ook deze webinar:
https://www.buzzsprout.com/195236/1336183-symbolen-werken-vaak-beter-dan-de-inhoud
Symbolen zijn niet alleen voor hypnotherapie
Symbolen komen niet alleen terug in hypnotherapie. Ook in andere therapieën voor het behandelen van trauma’s of zelfs PTSS komen deze terug. Bijvoorbeeld bij visuele kunst therapie[4]. Door te tekenen of iets dergelijks over je trauma kun je het op een andere manier verwerken dan het moment zelf elke keer te bekijken.
Het gebruik van symbolen wordt ook aangemoedigd om mensen met complexe trauma’s te helpen bij het re-integreren. Dit kan ook in combinatie met cognitieve therapieën[5], zoals hypnosetherapie of cognitieve gedragstherapie.
Symbolen bij kinderhypnose
Bij kleine problemen, bijvoorbeeld problemen die kinderen hebben zoals angsten, is het gebruik van symbolen ook zeer geschikt. Omdat kinderen nog niet met een volwassen blik naar hun probleem kunnen kijken en ze toch al leven in een wereld van spelen en fantasie is het vooral bij kinderhypnose heel populair om symbolen te gebruiken[6], en dit is vaak ook nuttiger bij kinderen.
Hypnose is dus ontzettend interessant bij grotere en kleinere problemen en het gebruik van symbolen kan helpen wanneer mensen eigenlijk een pijnlijke herinnering niet willen ophalen om het op te lossen. Er zijn immers meerdere wegen die naar Rome leiden.
Wil jij ook met hypnose aan de slag om jezelf of andere mensen te helpen? Kom dan eens naar een hypnose playshop om de basis van hypnose onder de knie te krijgen.
Wil je zien hoe een hypnotherapiesessie verloopt en hypnose leren met andere mensen? Kom dan eens naar een hypnose seminar.
Wil je direct aan de slag met technieken, zoals hoe je symbolen gebruikt? Schrijf je dan in voor een van de opleidingen van het Hypnose Instituut Nederland. De opleidingen worden gegeven in Wormerveer, Zwolle en online.
[1] https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2018.00897/full
[2] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S246874991730090X
[3] https://www.researchgate.net/profile/Judson_Davis_Phd/publication/338670636_Active_Imagination_in_Psychotherapy/links/5e22ca91299bf1e1faba0dba/Active-Imagination-in-Psychotherapy.pdf
[4] https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1300/J229v06n04_02
[5] https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/15299730903179083
[6] https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00029157.2019.1609840