Mediteren is leuk en lastig, want je moet er tijd voor vrijmaken. De verleiding is dan ook groot om aan het einde van de dag te mediteren om bij te komen van de dag. Dat kun je doen er zijn meerdere momenten op de dag die je kunt gebruiken om te mediteren, zoals ’s ochtends, ’s middags en ’s avonds. Maar wat is nu het beste tijdstip om te gaan mediteren?
In dit artikel ga ik in op de voordelen van mediteren gedurende de verschillende momenten van de dag.
Meditatie in de ochtend
Mediteren in de ochtend is eigenlijk het beste moment. Je ochtendroutine zet namelijk de toon voor de rest van de dag. Als je gejaagd begint is de kans groot dat je de hele dag achter de feiten aanloopt. Begin daarom je dag met meditatie voor rust en focus, het liefst nog voor het ontbijt.
Daarnaast heeft het ook voordelen voor de hormoonhuishouding in je lichaam als je ’s ochtends mediteert. Dit komt omdat meditatie invloed heeft op het melatonineniveau in je bloed.
Uit onderzoek dat in 2004 (1) is uitgevoerd met mensen die regelmatig mediteerden en mensen die daar geen ervaring mee hadden blijkt dat een uur mediteren in de ochtend je melatonine en serotonine niveaus significant verlagen ten opzichte van een uur ontspanning.
Dit is erg belangrijk omdat melatonine een hormoon is dat je gebruikt voor slaap. Mensen die gevorderd zijn in mediteren hebben vaak hogere melatonine niveaus in het bloed en juist door die in de ochtend te verlagen zorg je ervoor dat je goed wakker wordt.
Aan de andere kant is een lager serotonine niveau ook weer rustgevend, waardoor je in de ochtend minder stress ervaart.
Daarbij wordt in de meeste onderzoeken naar het effect van meditatie, bijvoorbeeld op woede, een meditatie oefening in de ochtend uitgevoerd (2).
Natuurlijk hoef je niet direct een uur te mediteren, maar begin eerst eens met vijf minuten en bouw het uit naar een tijdsduur die jij prettig vindt.
Meditatie in de middag
Meditatie in de middag kan gebruikt worden om de bloeddruk te verlagen. Gedurende de ochtend kan zich stress opbouwen wat bloeddrukverhogend werkt. Als je dan tijdens je lunchpauze of op een ander moment in de middag mediteert kan dit helpen om je bloeddruk weer te verlagen.
Uit een onderzoek naar de effecten van meditatie voor ouderen blijkt dat meditatie in de middag kan helpen om de bloeddruk te verlagen en om angsten te verminderen. Helaas had meditatie in de middag geen effect op eventuele depressieve klachten (3).
Ook andere stoffen die met stress te maken hebben, zoals noradrenaline en dergelijke, waren minder aanwezig in het bloed na meditatie in de middag.
Dit onderzoek werd uitgevoerd met 80 oudere mensen die last hadden van een hoge bloeddruk, maar geen extreem hoge bloeddruk.
Ook blijkt uit ander onderzoek dat bewegende meditatie, zoals yoga meditatie, in de middag kan helpen om stress te verminderen en je helpen een betere kwaliteit van het leven te ervaren. Uit het onderzoek dat is uitgevoerd bij schoolmeisjes van tussen de 15 en 17 jaar bleek dat als je dit een maand lang vijf dagen per week gedurende een half uur in de middag doet, dit je al het gevoel van minder stress kan geven (4).
Daarnaast helpt meditatie om gespannen spieren te ontspannen. Na een paar uur werken in de ochtend kun je opmerken dat je houding de soepelheid van de spieren niet bevordert. Ook als je fysiek werk hebt kan meditatie je helpen om even te ontspannen en je belaste spieren rust te gunnen.
Je kunt meditatie eigenlijk gedurende de hele dag gebruiken als je gestrest bent. Dus merk je dat het je allemaal teveel wordt? Pak dan even de rust die je nodig hebt door een paar minuten te mediteren. Daarna kun je weer helder denken en merk je dat taken veel eenvoudiger zijn dan in de gestreste staat. Een heldere geest maakt alles makkelijker.
Meditatie in de avond
Meditatie in de avond helpt uiteraard om stress te verminderen die zich gedurende de dag heeft opgebouwd. Hierdoor kan meditatie het in slaap vallen bevorderen, maar doe dit wel na je werkdag en niet vlak voor het slapengaan. Door direct na je werkdag te mediteren versnel je het afdraaien. Dit is het tot rust komen en de overgang naar het slaapritueel, of avondritueel.
Door meditatie na de werkdag toe te passen voorkom je ook dat je gedachten in je privétijd door werk in beslag worden genomen. De mensen in je persoonlijke kring zullen je hiervoor dankbaar zijn.
Transcendente meditatie kan hiervoor gebruikt worden, waarbij je 10 tot 20 minuten voor het slapengaan zittend mediteert en daarbij probeert om je hoofd zo leeg mogelijk te maken (5). Dit kun je doen door een mantra te gebruiken en die langzaam zachter te maken of door je te focussen op je ademhaling.
Daarbij heeft meditatie in de avond een ander effect op de melatonine dan meditatie in de ochtend. Als je mediteert in de avond stijgt het melatonineniveau juist, terwijl het melatonineniveau lager wordt als je ’s ochtends mediteert.
Meditatie helpt daarmee om de cyclus van melatonine te versterken, zodat je diep slaapt en overdag fris bent.
Meerdere keren per dag mediteren
Aan de andere kant kan het ook helpen om meerdere keren per dag te mediteren. Uit onderzoek dat is uitgevoerd bij studenten in Taiwan blijkt dat dit kan helpen om je cognitieve vaardigheden te verbeteren. Mediteren helpt dus om beter te kunnen denken en taken sneller op te lossen.
In dit onderzoek moesten de leerlingen 2 keer per dag 20 minuten transcendente meditatie uitvoeren gedurende een jaar. Dat is een zittende meditatie waarbij je begint met een mantra, maar die je stil laat worden om je gedachten tegelijkertijd tot rust te brengen.
Na een halfjaar en een jaar werden de verschillen gemeten tussen de meditatie groep en de groep die niet medieerde maar juist een dutje deed.
Transcendente meditatie helpt ook tegen stress, dit kan een verklaring zijn waarom meerdere keren per dag mediteren helpt om je denkvermogen sterk te houden. Bij langdurige stress kun je juist last krijgen van het maken van verkeerde beslissingen doordat de langdurige stress ervoor zorgt dat je cognitieve vermogen juist achteruit gaat, je werkgeheugen wordt bijvoorbeeld kleiner. Regelmatig ontspannen middels meditatie kan daarom de oplossing zijn.
Een dutje doen had helaas geen effect, je moet echt mediteren.
Tevens blijkt dat twee keer per dag mediteren kinderen met ADHD helpt om stress en angst te verminderen. Meditatie helpt hen ook om minder last te hebben van de symptomen van ADHD en de uitvoering van taken wordt erdoor verbeterd bij kinderen met ADHD.
Dit onderzoek (6) is uitgevoerd met kinderen tussen de 11 en 14 jaar die last hadden van ADHD. Op school moesten ze twee keer per dag transcendente meditatie uitvoeren, een keer in de ochtend en een keer in de middag gedurende drie maanden. De ouders van de leerlingen werden aangemoedigd om hun kinderen in het weekend en tijdens vakanties ook thuis te laten mediteren.
De resultaten van dit onderzoek zijn erg belangrijk doordat de medicatie die tegen ADHD gebruikt wordt veel negatieve bijwerkingen kan hebben. Uit eerdere onderzoeken is ook al gebleken dat kinderen meer baat hebben bij medicatie met een psychologische behandeling, zoals meditatie, dan als kinderen met ADHD alleen medicatie krijgen.
’s Ochtends en ’s avonds 30 minuten mediteren helpt ook om de bloeddruk te verlagen. Meditatie wordt zelfs aangeraden als behandeling als je last hebt van prehypertensie. In dat geval is je bloeddruk hoger dan 120/80, maar lager dan 140/100.
Het beste tijdstip om te mediteren
Zoals je ziet heeft mediteren op verschillende tijdstippen soms een ander effect, maar vaak ook hetzelfde effect. Meditatie kun je in principe op elk tijdstip van de dag uitvoeren voor dezelfde effecten.
Wel kan meditatie je helpen om na het opstaan fris te worden en om de dag niet gestrest te beginnen, maar met rust.
Mediteren op welk tijdstip dan ook lijkt in ieder geval goed te zijn tegen stress en een hoge bloeddruk. Vooral als je dit meerdere keren per dag doet.
Als je merkt dat je ’s ochtends eigenlijk nergens last van hebt kan meditatie in de middag helpen om stress te verlagen en de kwaliteit van het leven te verbeteren, vooral als je dit doet met bewegende meditatie, zoals yoga meditatie.
Als je in de lunchpauze aan yoga meditatie doet dan laadt dit je weer helemaal op om ook van de middag een succes te maken.
Als je moeite hebt met slapen kan meditatie in de avond weer een goede oplossing zijn om de slaap te verbeteren.
Uiteindelijk bepaal jij zelf het beste tijdstip om te mediteren en kun je dit artikel gebruiken als leidraad om te vinden welk probleem jij het liefst wilt aanpakken en welke tijdstip daar het beste bij past.
Wil je meer weten over veranderingen in je levensstijl en mindset om je leven aangenamer te maken? Bekijk dan eens de opleidingen van het Hypnose Instituut Nederland of bezoek een seminar.
Bronnen:
http://www.medscimonit.com/abstract/index/idArt/11604
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160289601000708
http://cie.asu.edu/ojs/index.php/cieatasu/article/view/1569
http://en.cnki.com.cn/Article_en/CJFDTotal-QKYX201318049.htm
