Hypnose klinkt heel mythisch en voor veel mensen is het een vreemd fenomeen. Dat komt omdat ze het nog niet begrijpen. Dankzij Rasti Rostelli zijn er veel misvattingen gekomen over hypnose. Niet dat hij daar wat aan kan doen, hij gebruikt ze in zijn voordeel als entertainer, maar ze prenten wel een idee in bij mensen dat niet klopt. En dat terwijl mensen zich continu laten hypnotiseren door anderen.
Hypnose en taal
Wanneer we kijken naar hoe wij de wereld ervaren dan is dat alleen al een interessant fenomeen. We ervaren de wereld namelijk op onze eigen unieke manier. De wereld is ‘gewoon’ de wereld, alleen onze perceptie op die wereld verschilt van mens tot mens.
Dat komt door onze filters. Die filters zijn:
- Weglaten
- Vervormen
- Generaliseren
De eerste twee staan in dienst van de derde. We laten veel dingen weg om zo niet gek te worden van alle informatie die op ons afkomt. Volgens Ap Dijksterhuis zijn dat 11.2 miljoen bits aan informatie per seconde (bron: het slimme onbewuste). Als je bedenkt dat een letter ongeveer 5 bits aan informatie bevat dan kan je je een beetje voorstellen hoeveel info er op je afkomt.
Daarvan verwerk je volgens hem er maar 60 bewust. Dat is helemaal niet veel natuurlijk, nog lang geen procent. Het meeste laat je dus weg en verwerk je onbewust. Dat is prima natuurlijk want jouw brein kan dat ook makkelijk.
Je laat bijvoorbeeld alle ultraviolette kleuren weg en geluiden die te hoog of te laag zijn. Dat hebben wij als mens ook niet nodig, maar ze zijn er wel.
De filters die we gebruiken
De andere filters die we gebruiken zijn de meest interessante. De een is vervormen en de ander is generaliseren. Het filter vervormen zorgt ervoor dat wij de realiteit zo creëren voor onszelf dat het klopt met ons idee van de realiteit. Generaliseren gebruiken we als basis van leren.
Bijna alles wat we hebben geleerd hebben we gegeneraliseerd om het onszelf makkelijk te maken. Denk aan fietsen, autorijden, lezen, maar ook bang worden voor bepaalde dingen of kwaad worden op bepaalde zaken.
Ook wat we geloven is vaak een generalisatie zoals: ‘Mannen zijn hier niet goed in’ of ‘Leren is moeilijk’. Dit soort overtuigingen zijn niet perse handig om te hebben maar de filters vervormen en weglaten zorgen er wel voor dat ze in stand blijven.
En wat geloven we nog meer??
Een van de meest sneaky manieren om te beïnvloeden is het werken met vooronderstellingen. Een vooronderstelling is datgene wat jij moet vooronderstellen om de zin die je hoort of leest waar te kunnen maken en te kunnen accepteren. Dit gaat heel onbewust.
Bijvoorbeeld:
‘De kat rent achter de hond aan’
Wat moet je hier vooronderstellen om deze zin kloppend te krijgen? In ieder geval dat er een kat is en een hond is. Dat ze op de een of andere manier zo lopen dat er een volgorde ontstaat. Dat ze überhaupt kunnen rennen.
Dat zijn heel veel dingen die jij gewoon aanneemt en niet over nadenkt. Deze zin hypnotiseert jou om te gaan denken aan een hond, een kat, dat ze kunnen rennen en in een bepaalde volgorde dat doen.
Je denkt nu misschien, wat maakt het uit. So what!
Precies en dat is nu hetgeen wat het zo interessant maakt. Omdat je er niet heel veel aandacht aan besteed word je makkelijk gehypnotiseerd.
Kijk eens naar de volgende zinnen:
Hoe diep is jouw trance nu terwijl je dit leest denk je?
Wanneer je in trance bent ben je dan niet benieuwd hoe makkelijk het is om te veranderen?
Wat wordt er vooronderstelt in deze zinnen? Allereerst de eerst zin.
Je kan lezen, je bent in trance en die trance heeft een bepaalde diepte. Vooral de tweede vooronderstelling is interessant, wat wanneer jij zou antwoorden met ‘niet zo heel diep’ dan neem je wel de vooronderstelling aan dat je in trance bent. Begin je te beseffen hoe krachtig dit is al?
De volgende zin:
Er wordt vooronderstelt dat je in trance zal gaan vanwege het woordje wanneer, dat je benieuwd bent, dat het makkelijk is om te veranderen. Als jij zou antwoorden met bijvoorbeeld ‘daar ben ik wel benieuwd naar ja..’, dan neem je dus de vooronderstellingen aan dat je:
- Makkelijk kan veranderen
- In trance zal gaan
En dat kan in gesprekken zeer waardevol zijn. Niet alleen voor de hypnotherapeut natuurlijk, maar voor iedereen die werkt met mensen en communiceert.
Wat is jouw doel met jouw communicatie
Wat is jouw doel met jouw communicatie. Dat is belangrijk om helder te hebben. Van daaruit ga je bedenken wat je wilt vooronderstellen. Als dat bijvoorbeeld is dat ‘veranderen makkelijk is’, dan kan je dat in jouw communicatie op verschillende manieren gaan inweven bijvoorbeeld op deze manieren:
- Wanneer je je realiseert dat veranderen makkelijk is wat zou je dan doen? Dit of dat…
- Wat denk je dat het eerste resultaat zal zijn van dat veranderen makkelijk is?
En zo zijn er nog meer te bedenken natuurlijk. Dit is een studie op zich maar wel een hele interessante om je in te gaan verdiepen denk ik. Ik hoor ook graag wat je hier van vindt.
Karel Bus
op 17 Nov 2013Simone Hoof
op 16 Jan 2014Corrie
op 31 Mar 2014