Blozen: Waarom doe je dit en hoe je het stopt
Iedereen heeft in zijn leven wel eens een situatie meegemaakt waarop je ging blozen en dat je dat eigenlijk niet wilde. Blozen is een reactie van je lichaam op een bepaalde emotie. Er gaat allerlei bloed naar je gezicht en nek en voordat je het weet heb je een hoofd zo rood als een tomaat.
Wat veel mensen vervelend vinden is dat blozen desastreus is voor je pokerface. Mensen kunnen zien hoe jij je voelt in een bepaalde situatie zonder dat je dit eigenlijk zelf wilt uiten. Dit komt doordat je lichaam reageert op je onderbewuste.
Op die manier kunnen mensen bijvoorbeeld zien dat je het spannend vindt om een presentatie te geven. Dat je iemand van het andere geslacht leuk vindt, of dat je doorhebt dat bepaald gedrag eigenlijk niet helemaal gepast is in een bepaalde situatie.
Hoe ontstaat blozen?
Vooral als je in de omgeving bent van andere mensen en je bewust bent van die andere mensen is de kans iets groter dat je gaat blozen. Helaas wordt die kans groter dat je gaat blozen als je bang bent om te blozen. Niet echt een handige angst dus[1].
De meeste mensen die er last van hebben dat ze blozen hebben ook een sociale angst. De angst dat hun “angst” zichtbaar is voor de omgeving. In een onderzoek waarbij mensen die problemen hadden met sociale angsten en blozen werden vergeleken met mensen die geen last hadden van sociale angsten kwam naar voren dat die mensen eigenlijk alleen meer bloosden dan andere mensen als ze een filmpje keken waardoor plaatsvervangende schaamte werd getriggerd. Maar tijdens het houden van een gesprek of het geven van een presentatie bloosden ze net zoveel als mensen die geen last hadden van sociale angsten[2].
Het leuke aan blozen is, is dat het ook een activiteit van je lichaam is die ervoor zorgt dat je wegkomt met het maken van een sociale misser. Als je dus een foutje maakt, zoals het maken van een slechte grap, of je doet iets anders wat “niet hoort”, maar je bloost, dan zorgt dit ervoor dat de mensen in je omgeving je die fout sneller vergeven. Mensen vinden je dan nog steeds aardig, ondanks dat je misschien iets hebt gedaan wat niet slim was.
Als je een fout maakt, maar je bloost niet, dan kunnen de sociale gevolgen zelfs erger zijn, omdat je dan niet “vergeven” wordt. Je geeft dan namelijk geen signaal dat je stiekem wel weet dat je iets verkeerd doet[3].
Je bloost als je je bewust wordt van dat je iets doet wat bij de ander verkeerd kan overkomen. Vooral als die band met de ander belangrijk voor je is, maakt dit de kans groter dat je gaat blozen.
Eigenlijk wil je vluchten, maar dat zou slechtere sociale gevolgen hebben dan blijven staan. Dus blijf je maar staan en dan laat het blozen zien dat je je bewust bent van je sociale fout[4].
Angst voor blozen
Angst voor blozen is dus niet per se iets wat nodig is, maar toch kun je er last van hebben. Angst voor blozen hangt vaak samen met sociale angsten. Uit onderzoek blijkt ook dat als kinderen vaker blozen ze later vaker last hebben van sociale angsten. In dit onderzoek is er eerst gekeken naar hoe vaak kinderen bloosden bij een gesprek met een vreemde toen ze 4,5 jaar waren. Daarna is gekeken naar hun sociale angsten toen ze 7,5 jaar waren en hier is dat verband gevonden(bron 4).
Dat zegt dus op zich nog niets over volwassenen en sociale angsten en blozen, maar het geeft wel aanwijzingen over waarom blozen iets kan zijn waar je bang voor bent en dat het een signaal is van sociale angsten.
Onderdeel van sociale angst is dat je bang bent dat je raar overkomt bij andere mensen (bron 4). Blozen is een toestand van het lichaam die je niet goed kunt controleren en waarover je geplaagd kunt zijn als kind/puber en/of student en daardoor kan dit bijdragen aan sociale angsten. Hierdoor kun je stoppen met jezelf is sociale situaties zetten. De meeste sociale angsten beginnen bij mensen tussen hun 10e en 13e levensjaar en dit kan chronisch worden als er niets aan gedaan wordt.
De angst voor blozen is eigenlijk de schaamte die je kunt voelen als je bloost. Je bent je dan heel bewust van het blozen en voelt dat het niet hoort (wat trouwens niet waar is, blozen hoort bij mens zijn) en je denkt dat je erop wordt afgerekend.
Van blozen afkomen
Van blozen afkomen is iets wat heel normaal is om te willen, maar zoals je hebt gelezen hoeft blozen niet iets ergs te zijn. Dit kan zelfs is je voordeel werken.
Maar heb je toch last van ongewenst blozen is situaties waar het helemaal niet in je voordeel werkt? Dan is het tijd om je af te vragen waarom je bloost.
- Waarom is het belangrijk dat bepaalde mensen goed over je denken?
- Waarom denk je dat een bepaalde situatie of bepaald gedrag van je niet goed is, waardoor je gaat blozen?
Je ideeën over de sociale kosten van blozen zijn vaak veel ernstiger dan ze in werkelijkheid zijn.
Om mensen te helpen om van blozen af te komen worden de volgende technieken gebruikt:
- Confrontatie met angst (zoals gewoon heel vaak een presentatie geven)
- Mindfulness op de taak waarmee je bezig bent
- Mindfulness in het algemeen
- Zelfcompassie
- Cognitieve gedragstraining
- Training in sociale vaardigheden
- Educatie in psyche van blozen (beetje wat je nu zelf doet nu je dit leest)
- Ontspanningsoefeningen[5]
Hypnose en zelfhypnose kunnen hier ook een rol in spelen. Cognitieve gedragstherapie kun je bijvoorbeeld combineren met hypnose. Met hypnose kun je ook achterhalen welke overtuigingen je hebt over wat mensen aan je opmerken en hoeveel belang mensen eraan hechten. Als die overtuiging niet klopt, kun je dat met hypnotherapie veranderen.
Daarnaast kun je met zelfhypnose ontspanningsoefeningen doen, zelfcompassie verbeteren en visualiseren hoe je bepaalde sociale situaties helemaal perfect aanpakt, waardoor je minder last hebt van angsten en dus van blozen tijdens die sociale situaties.
Mensen helpen die last hebben van blozen
Ben je juist een (hypno)therapeut die mensen helpt die last hebben van blozen, dan zijn er een aantal technieken die je kunt gebruiken om mensen van het blozen af te helpen, of in ieder geval van de angst voor het blozen.
In het voorgesprek kun je in ieder geval al nagaan in wat voor situaties mensen hier last van krijgen en bij welke mensen ze niet willen blozen.
Vervolgens kun je in hypnose mensen helpen om de oorzaak te achterhalen. Met regressie kun je mensen bijvoorbeeld meenemen naar het eerste moment waarop ze blozen een probleem vonden. Dit zijn vaak momenten in de kindertijd, want dat is het moment waarop mensen bedenken hoe de wereld werkt en hoe je daarin “hoort” te functioneren.
Vervolgens ga je de persoon helpen om iets te doen met dat moment, zodat de herinnering op een andere manier wordt opgehaald dan anders en zodat de overtuiging dat blozen slecht is weggehaald kan worden. Je repareert het moment als het ware[6].
Daarnaast kun je nieuwe suggesties meegeven die zelfcompassie, zelfvertrouwen en angst voor blozen verminderen. Dit kunnen suggesties zijn zoals:
“Blozen is heel normaal en mensen vinden dit vaak leuk.”
“Blozen werkt vooral in mijn voordeel.”
“Het is oké om fouten te maken.”
“Ik ben goed genoeg.”
Dit zijn slechts voorbeelden. Afhankelijk van de problemen die de cliënt heeft met blozen kun je andere suggesties meegeven.
Ook kun je de cliënt helpen met ontspanningsoefeningen, zoals de visualisatie van een plaats waar ze zich helemaal veilig voelen.
Dit gevoel kun je dan ankeren, zodat ze dit gevoel kunnen ophalen op momenten waarop blozen zou kunnen gebeuren. Dan kunnen mensen bijvoorbeeld met meer ontspanning een presentatie geven of op date gaan.
Hypnose leren tegen blozen
Wil jij meer weten over hypnose en hoe je hiermee jezelf en andere mensen kunt helpen? Kom dan eens naar de gratis online masterclass over hypnose.
Wil jij mensen met sociale angsten en andere problemen juist helpen? Schrijf je dan in voor een van onze opleidingen. De opleidingen worden live online of klassikaal gegeven. Kies een opleidingsvorm die bij je past.
Heb jij juist last van blozen en wil je er graag vanaf? Ga dan naar bestetherapeut.nl.
Bronnen: