Ik haat mezelf: Zelfhaat is op te lossen met deze tips
Wanneer jij intypt “ik haat mezelf” is het heel goed dat je in eerste instantie hulp zoekt via het internet. Zelfhaat is helemaal niet leuk en je wordt er niet gelukkiger van. Daarbij is jezelf haten ook ongezond voor jezelf en kun je hierdoor apart doen tegen je omgeving. Je helpt jezelf en mensen om je heen dus niet met zelfhaat. In dit blog ga ik dieper in op wat zelfhaat is, welke symptomen erbij horen, welke oorzaken het heeft, de gevolgen en wat je kunt doen om zelfhaat op te lossen.
Wat is zelfhaat?
Haat is een ontzettend sterk woord, maar heeft ook veel variaties in de betekenis. Je kunt bijvoorbeeld groente haten of mensen die andere mensen manipuleren om slechte doelen te bereiken. Dit zijn toch 2 verschillende versies van haat.
Haat wordt over het algemeen gezien als ergens extreem negatief tegenover staan en een afkeer ertegen hebben[1].
Hierdoor heb je ook meerdere gradaties van zelfhaat, maar extreem negatief tegenover jezelf staan en afkeer voor jezelf hebben in wat voor vorm dan ook is niet leuk.
De gradaties zijn dat je:
- Je gezicht haat
- Je lichaam haat
- Je gedrag haat
- Je gedachten haat
- Al het bovengenoemde haat
Zelfwalging en zelfhaat zijn emoties die je helpen met de verdediging van jezelf[2]. Het wordt ook vaak gelinkt aan schaamte[3].
De symptomen van zelfhaat
Hoe weet je nu of je af en toe negatief over jezelf bent of dat je écht last hebt van zelfhaat? De mogelijke symptomen van zelfhaat zijn:
- Je walgt van jezelf.
- Je vindt jezelf niet leuk.
- Je schaamt je voor jezelf.
- Je bent heel kritisch op jezelf.
- Je bent heel perfectionistisch ingesteld.
- Je hebt last van boulimia.
- Je doet aan zelfmutilatie.
Oorzaken van zelfhaat
Zelfhaat wordt vaak veroorzaakt door gebeurtenissen in je leven waar je niet trots op bent. Schaamte en zelfhaat wordt ook aan elkaar gelinkt. Dus je hebt misschien iets gedaan, zoals vreemdgaan of liegen (en misschien kun je niet stoppen met liegen) en daardoor ben je jezelf gaan haten.
Of je hebt een keer iets niet goed gedaan, terwijl je heel perfectionistisch ingesteld bent. Hierdoor kun je jezelf dom en stom gaan vinden. Misschien ben je door die fout iets belangrijks kwijtgeraakt en hierdoor kun je ontzettend van jezelf balen.
Wanneer je baalt van je lichaam kan dit ook zorgen voor zelfhaat van je lichaam[4].
Zelfhaat kan ook veel onbewuste oorzaken hebben. In een casestudy bij een vrouw die veel last had van schaamte en zelfhaat bleek uiteindelijk dat haar zelfhaat voortkwam uit wanhopige onbewuste pogingen om een betere band met haar vader te hebben en om beter van hem te houden[5].
Tijdens de overgang van puber naar volwassene, zeg maar tussen de 18 en 25 jaar, is de kans ook groter dat je af en toe last hebt van zelfhaat.
Gevolgen van zelfhaat
Zelfhaat kan ontzettend vervelende gevolgen hebben. Als je bijvoorbeeld jezelf haat is er een correlatie dat je boulimia kunt krijgen[6]. Bij deze eetstoornis krijg je eetbuien, maar kots je het eten daarna er expres uit. Dit is ontzettend ongezond en heel erg gevaarlijk, omdat je maag kan knappen als je te veel eet.
Daarnaast kan het leiden tot het doen van pogingen tot zelfmoord[7].
Zelfhaat kan ook leiden tot sociale isolatie. Je hebt dan geen vertrouwen in je eigen kunnen dat je jezelf buitensluit. Als je dan toch een poging tot een sociaal leven onderneemt kan je zelfhaat je gedrag zo beïnvloeden, zelfsabotage, dat dit totaal niet werkt[8].
Jezelf haten oplossen
Er zijn meerdere manieren om zelfhaat op te lossen. Een intensieve Mentalizations Based Treatment (MBT), wordt bijvoorbeeld gebruikt om zelfhaat op te lossen. Bij deze behandeling krijg je meer begrip voor je eigen emoties en gevoelens en hoe dit leidt tot (impulsief en naderhand ongewenst) gedrag.
Hypnose kan helpen bij deze behandeling, daarnaast wordt hypnose ook veel gebruikt in combinatie met cognitieve gedragstherapie. Dit is een manier om naast begrip voor je emoties je gedachtewereld beter te controleren.
Je overtuigingen over hoe de wereld werkt zorgen ook vaak voor zelfhaat, zoals wanneer je van je familie moet houden, maar je familie zo lastig is dat het lastig is om van ze te houden. Hierdoor kun je je een slecht mens voelen.
Veel mensen die vol zelfhaat zitten denken bijvoorbeeld dat zelfkritiek een manier is om je eigen standaard hoog te houden[9]. Door dit soort overtuigingen die zelfhaat veroorzaken te veranderen kun je zelfhaat verminderen.
Achterhalen van overtuigingen die voor zelfhaat zorgen
Zoals gezegd zijn het vaak gebeurtenissen in het verleden die ervoor zorgen dat je jezelf bent gaan haten. Juist bij dit probleem is hypnose ideaal. Dit komt omdat regressie een goede techniek is bij hypnotherapie om gebeurtenissen uit het verleden op een andere manier te verwerken waardoor je zelfhaat vrij snel weggewerkt wordt.
Door momenten die voor zelfhaat zorgen op een andere manier te verwerken kun je zelfhaat loslaten en meer compassie met jezelf hebben.
Met regressie ga je terwijl je onder hypnose bent terug naar het moment waarop je voor het eerst jezelf haatte. Welk moment hier voor het eerst voor zorgde. Je gaat naar dat moment in een soort omgekeerde volgorde, van de laatste keer dat je het meemaakte tot de eerste keer dat je het meemaakte. Vervolgens doe je iets met die eerste keer met behulp van de hypnose-expert om dat moment op een andere manier te beleven. Dit zorgt ervoor dat je anders naar jezelf kijkt en meer begrip hebt voor het feit dat jij ook maar een mens bent en dat het ok is om dingen anders te doen dan je had gedacht of gewild.
Dit zorgt ervoor dat je het patroon van zelfhaat doorbreekt waardoor je meer ruimte vrij maakt voor zelfliefde en voor zelfcompassie.
Overtuigingen die voor zelfhaat zorgen omdenken
Een andere manier om overtuigingen die voor zelfhaat zorgen te veranderen is door ze om te denken. Er zijn bijvoorbeeld een paar overtuigingen die kunnen zorgen voor zelfhaat, zoals:
- Ik moet alles goed doen.
- Compassie is voor andere mensen, niet voor mezelf.
- Ik moet er perfect uitzien.
- Ik moet van mijn familie houden.
- Ik moet minstens x aantal vrienden hebben.
- Ik moet werk hebben.
Zoals je ziet moet je van alles als je jezelf haat. Streng zijn voor jezelf is een symptoom van zelfhaat.
Dit soort niet helpende overtuigingen kun je op meerdere manieren zwakker maken in je onderbewuste. Je kunt bijvoorbeeld bij elke overtuiging de waarom-vraag een aantal keer herhalen om erachter te komen dat hij nergens op is gebaseerd.
Of je ridiculiseert de overtuiging door hem bijvoorbeeld met een raar stemmetje op te zeggen.
Als je de niet helpende overtuigingen zwakker hebt gemaakt kun je er ook juist helpende overtuigingen tegenover zetten. Deze herhaal je dan hardop terwijl je in hypnose bent. Door de hypnose neem je die nieuwe overtuigingen dan beter in je op.
Dit kan bijvoorbeeld zijn:
“Ik mag fouten maken.”
“Compassie is voor iedereen en dus voor mezelf.”
“Ik mag eruitzien, zoals ik eruitzie.”
“De band met mijn familie hoeft niet perfect te zijn.”
“Ik mag vrienden hebben, 1 of 10 dat maakt niet uit.”
“Ik mag werk hebben.”
Als je kijkt naar de overtuigingen die voor zelfhaat zorgen zie je dat het moeten helemaal is weggehaald en dat zelfacceptatie een belangrijk onderdeel is voor het verminderen van zelfhaat.
Je bent je eigen beste vriend
Een andere oefening is er een die je kunt doen wanneer je jezelf betrapt op gedachten die hatelijk naar jezelf zijn. Als je je bewust bent van die negatieve kritische gedachte. Doe dan even alsof jij je eigen beste vriend bent. Wat zou jij zeggen tegen een goede vriend die jouw problemen heeft en die zoveel kritiek op zichzelf heeft? Dan komt er vast iets veel aardigers uit je dan als je tegen jezelf praat.
Dat is een goede manier om de zelfhaat in het moment om te buigen naar zelfcompassie.
Hypnose kan je ook helpen met dit soort momenten door een post-hypnotische suggestie te geven om tijdens lastige momenten je eigen beste vriend te zijn.
Zelfhaat is ontzettend schadelijk omdat je jezelf er ook mee saboteert. Door te streng voor jezelf te zijn kun je blijven hangen in een negatieve mindset die schadelijk is voor de doelen die jij wilt behalen. Of dit nu gaat over het verbeteren van relaties met mensen om je heen of om zakelijke doelen.
Hypnose kan je helpen om zelfhaat te verminderen. Wil je weten hoe hypnose precies werkt en voelt? Kom dan eens naar de hypnose playshop of schrijf je in voor een van de opleidingen van het Hypnose Instituut Nederland. Vraag naar de online mogelijkheden als dat beter bij je past.
Pin ook deze infographic als geheugensteuntje:
[1] https://www.healio.com/psychiatry/journals/psycann/2018-10-48-10/%7B118bc531-a996-4fa5-aa19-f0de229e98a5%7D/wrestling-with-hate
[2] Self-disgust, self-hatred, and compassion-focused therapy (2015). Philip A. Powell, Paul G. Overton, Jane Simpson. Pag: 234
[3] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/1468-5922.12193
[4] Self-disgust, self-hatred, and compassion-focused therapy (2015). Philip A. Powell, Paul G. Overton, Jane Simpson. Pag: 231
[5] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/1468-5922.12241
[6] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/eat.20642
[7] https://www.taylorfrancis.com/books/e/9780429483370/chapters/10.4324/9780429483370-2
[8] https://www.emeraldinsight.com/doi/abs/10.1108/MHSI-11-2015-0042
[9] Mindful Hypnotherapy: The Basics for Clinical Practice (2018), W. James. Pag: 172