Ken jij ook iemand die het gewoon niet kan hebben als je op of aanmerkingen geeft of ben jij zelf iemand die gewoon direct kwaad of defensief wordt als iemand je kritiek geeft? Kritiek is iets wat ieder mens in zijn leven weleens krijgt en het is dan wel handig als je weet hoe je hier op een positieve manier mee kunt omgaan.
Dit helpt je ontzettend in je zakelijke en privéleven. Daarom ga ik in dit artikel in op hoe je kunt omgaan met kritiek.
Niet tegen kritiek kunnen
Vooral in de pubertijd kan kritiek soms heel vervelend zijn en iets waar je maar lastig mee kunt omgaan, maar dit moet in principe vanzelf overgaan.
Heb jij het idee dat je heel slecht tegen kritiek kan en wil je hier stiekem eigenlijk meer uithalen dan dat je dichtklapt en jezelf naar beneden haalt?
Als je niet tegen kritiek kunt kan dit zich uiten in onzekerheid, gaan huilen, boos worden, juist de persoon die je van kritiek voorziet kritiek teruggeven.
“oh ja joh? Nee, jij ben anders heel slecht in X.”
Het zijn vooral de reacties die aangeven of je tegen kritiek kunt of niet. Je gevoelens, namelijk dat het niet leuk is om kritiek te krijgen, is iets waar bijna iedereen last van heeft. Iedereen krijgt er wel een beetje buikpijn van als je hem vertelt wat er eigenlijk niet goed is aan wat hij doet.
Test: omgaan met kritiek
Om erachter te komen of jij goed omgaat met kritiek heb ik een leuke test voor je bedacht. Hiermee kun je controleren of je toch anders met kritiek om moet gaan dan tot nu toe, om toch meer uit die kritiek te halen dan je nu doet. Controleer daarom of deze stellingen voor jou waar zijn of niet.
- Als iemand me wijst op een fout die ik heb gemaakt voelt dat alsof ze me in mijn eer aantasten.
- Als iemand me kritiek geeft wil ik direct bewijs leveren waarom die kritiek niet klopt.
- Ik raak ontmoedigd als iets me niet direct lukt.
- Ik vind het lastig om aan mezelf toe te geven dat ik fout zit.
- Als ik het niet eens ben met iemand ga ik HARDER praten.
- Als iemand negatief is over mijn werk raak ik gedemotiveerd en ga ik minder hard werken.
- Ik vind mensen die mij vertellen wat ik moet doen meestal niet leuk/aardig.
- Ik ben beledigd als iemand met minder ervaring dan ik mijn werk bekritiseert.
- Als ik kritiek krijg kan ik er bijna niets aan doen dat ik ga denken dat ik echt niet competent ben.
Als je bij deze stellingen vaak herkenning hebt kan dit betekenen dat je niet goed tegen kritiek kunt of er vooral niet goed mee omgaat. Kritiek zorgt voor negatieve gevoelens en kan er in jouw geval zelfs voor zorgen dat je zelfvertrouwen en zelfverzekerdheid erdoor verminderd wordt. Dit is erg jammer, want de meeste mensen die kritiek geven willen je juist graag helpen om je werk beter te doen.
Het is geen afzeik-moment, het is een leermoment.
Het is pas echt dom als je niets met kritiek doet.
In deze test komen vooral reacties op kritiek naar voren, zoals gezegd vindt niemand kritiek leuk, maar is het vooral van belang hoe je reageert op kritiek.
Omgaan met kritiek op het werk
Vooral op het werk kun je een lading kritiek verwachten. Uiteindelijk moet je loon ergens van betaald worden en dat betekent dat het werk dat je levert van kwaliteit is om de klanttevredenheid hoog te houden.
Als je werk dus niet van kwaliteit is, hoor je dat in evaluatiegesprekken of wellicht zelfs gewoon bij de koffieautomaat.
Het eerste wat je kunt doen is kalm blijven. Dit kan erg lastig zijn, zo bekende laatst iemand tegen mij dat ze zo slecht tegen kritiek kon dat hoewel ze probeerde kalm te blijven de tranen haar toch in de ogen sprongen.
Hierdoor werd het eigenlijk alleen maar erger doordat de focus van de kritiek verlegd werd naar de focus om vooral niet te gaan huilen terwijl je manager je probeert te vertellen wat je beter kunt doen. Door de focus op “de tranen” krijg je de helft niet mee.
Door kalm te blijven en in het hier en nu zorg je ervoor dat je de kritiek wel meekrijgt. Het is dan nog steeds niet leuk. Als je het lastig vindt om niet direct uit je vel te springen als je kunt reageren kun je altijd zeggen: “Ik moet dit even verwerken.” Dan loop je weg.
Ook is het handig om in je achterhoofd te houden dat het vaak ook eng is om kritiek te geven. Daar is ook moed voor nodig. Als de kritiek juist heel intens wordt gegeven, zoals met stemverheffing en scheldwoorden, speelt er vaak ook meer in het persoonlijk leven van de persoon die kritiek geeft.
Je kunt de confrontatie aangaan, maar dat helpt vaak niet. Zoek in plaats daarvan naar punten in de kritiek waarin jij je kunt vinden. Het uitproberen van nieuwe dingen, te laat komen en als je iets niet snapt vraag dan ook naar meer duidelijkheid.
“Je hebt gelijk dat te laat komen niet acceptabel is.”
“Het anders aanpakken van mijn werk moet kunnen, waarmee zou jij beginnen als jij mij was?”
Als je iets anders moet aanpakken kun je bijvoorbeeld naar hun ideeën vragen over hoe jij iets dan anders kunt aanpakken.
Wat ook belangrijk is, is om de kritiek niet te zien als aanval op je kunnen, maar als aanvulling op wat je al goed doet. Het kan voorkomen dat je door kritiek het gevoel krijgt dat je echt super dom bent en dat is zonde. Je gaat dan de kritiek in je hoofd herhalen en jezelf bij van alles bekritiseren.
Dit is de weg naar faalangst en dat is jammer want falen (en daardoor groeien) hoort bij het leven.
Omgaan met onterechte kritiek
Onterechte kritiek is erg vervelend. Nog vervelender is het dat je dit gevoel kunt krijgen over dingen die ook echt onder jouw verantwoordelijkheid vielen. Managers houden er niet van als je gaat uitleggen waarom iets verkeerd is gegaan of met bewijzen komt dat iets juist niet klopt in hoe zij het zien.
Accepteer de kritiek als iets onder jouw verantwoordelijkheid viel en laat je manager in de toekomst zien dat je je zijn kritiek hebt aangetrokken.
Het accepteren van onterechte kritiek is lastig en je moet daarom ook een deel van de kritiek accepteren. Zoek in de kritiek een punt waar jij je in kunt vinden en geef aan dat je met dat deel van de kritiek iets gaat doen.
Is iets echter niet jouw verantwoordelijkheid? Dan kun je aangeven bij de manager dat een andere collega verantwoordelijk was voor dat deel van het werk. Let er wel op dat dat niet iemand was aan wie jij leiding gaf, dan is het namelijk wel jouw verantwoordelijkheid.
In dat geval kun je aangeven dat je nieuwe manieren gaat gebruiken om mensen die onder jouw verantwoordelijkheid werken te controleren.
Aangevallen voelen in je privéleven
Kritiek is ook iets wat je in je privéleven kunt krijgen. Kinderen willen vaak in hun tienerjaren en later ook kritiek geven op hun ouders. Vader en moeder hadden sus of zo beter kunnen doen. Ook dan is het van belang om je die kritiek aan te trekken, maar om dingen waar jij niets aan kunt doen, zoals het gedrag van anderen, niet te verantwoorden.
Als je partner bijvoorbeeld een alcoholist is geworden en je kind spreekt jou erop aan kun je heel duidelijk zijn dat dat niet jouw verantwoordelijkheid was. Dat is gedrag van je partner en niet van jou.
Als je kind juist aangeeft dat hij te weinig aandacht kreeg kun je controleren of dat klopt en dit toegeven als dit het geval is. Dit geeft je kind dan ook een gevoel van erkenning voor de emoties wat voor afsluiting kan zorgen.
Zelfvertrouwen verbeteren voor omgang met kritiek
Om je niet aangevallen te voelen of dit nu in je privéleven of op het werk is, is het van belang om je zelfvertrouwen op orde te hebben. Managers geven ook aan dat de mate van zelfvertrouwen die iemand heeft een voorspellende factor is in hoe defensief mensen worden na het krijgen van kritiek.
Door je zelfvertrouwen te verbeteren is het mogelijk om juist meer uit die kritiek momenten te krijgen dan als je niet tegen kritiek kunt.
Je kunt bijvoorbeeld gebruikmaken van zelfhypnose om je zelfbeeld, eigenwaarde en zelfvertrouwen hoog te houden. Dit betekent niet dat je perfect bent en je niets van kritiek hoeft aan te trekken, maar dit betekent dat je kritiek juist voor jezelf kunt laten werken in plaats van tegen jezelf.
Door het herhalen van hypnotische suggesties kun je het vertrouwen dat je wel goed bent in je werk versterken en ook het vertrouwen dat je kritiek juist wel goed kunt ontvangen.
Daarnaast kun je ook gebruikmaken van visualisaties over hoe je op de juiste manier met kritiek omgaat. Je kunt bijvoorbeeld visualiseren dat je rustig blijft. Dat je luistert naar wat er gezegd wordt in plaats van hoe het gezegd wordt en dat je kalm reageert eventueel in eerste instantie alleen met “ik moet dit even verwerken”.
Het visualiseren van zo’n gesprek vergroot de kans dat een dergelijk gesprek in werkelijkheid ook kalmer gevoerd wordt en dat je meer kunt met de kritiek die je krijgt.
Wil je meer weten over de voordelen van hypnose? Kom dan eens naar een gratis online masterclass of bekijk de opleidingen van het Hypnose Instituut Nederland.
Beluister ook deze podcast over kritiek krijgen:
Bronnen:
https://www.usatoday.com/story/money/columnist/kay/2013/02/15/at-work-criticism-sensitivity/1921903/
http://www.oprah.com/spirit/dealing-with-criticism-how-to-handle-criticism
