Je bent waardeloos, je bent iemand die gewoon aangevallen mag worden en je bent iemand die blijkbaar geen respect verdient. Pesten is een groot maatschappelijk probleem dat zich in alle lagen van de maatschappij afspeelt. Pesten gebeurt op school op het werk en ook online. Pesten heeft verstrekkende gevolgen en daarom is het belangrijk om het te stoppen en om jezelf weerbaar te maken tegen het pesten.
Daarom ga ik in dit blog in op wat pesten is, wat je ertegen kunt doen op school, op het werk en online.
Definitie van pesten
Volgens het Nederlands Jeugdinstituut is pesten een “stelselmatige vorm van agressie waarbij één of meer personen proberen een ander persoon fysiek, verbaal of psychologisch schade toe te brengen. Bij pesten is de macht ongelijk verdeeld.”
Deze definitie biedt gelijk perspectief om het pesten een halt toe te roepen. Macht is namelijk in veel pestgevallen een subjectieve beleving.
Dit is natuurlijk anders als je gepest wordt door een docent of een leidinggevende op je werk. Omdat de macht dan maatschappelijk vast staat.
Pesten op school
Pesten op school kan door allerlei dingen veroorzaakt worden. Een bekende oorzaak van pesten op school is iemand pesten die te dik of juist te dun is. Andere redenen waarom pestende mensen denken dat het oké is om te pesten is iemands seksuele voorkeur of etnische achtergrond. Minderheden op de school, dus niet in de maatschappij, kunnen daardoor gepest worden.
Daarnaast zijn kinderen die een handicap hebben, fysiek en mentaal, vaker het slachtoffer van pesten dan gezonde kinderen.
Pesten op school heeft gevolgen voor de persoon die gepest wordt, de pestende persoon en ook de omstanders. De sociale ontwikkeling van alle personen kan hierdoor in gevaar komen.
Pesters krijgen door het pesten bijvoorbeeld een opgeblazen zelfbeeld wat niet correct is. Dit verstoorde zelfbeeld is ongezond in hun verdere leven. Daarbij is de interesse in school van pesters vaak laag en worden de cijfers daardoor vaak ook lager waardoor ze niet het meeste uit hun schoolcarrière halen.
Slachtoffers kunnen door het pesten veel stress krijgen wat weer voor andere gezondheidsproblemen kan zorgen, zoals een hoge bloeddruk of overgewicht. Daarnaast kunnen slachtoffers last krijgen met hun sociaal aanpassingsvermogen.
Dan heb je ook nog leerlingen die pesten en gepest worden. Zij ondervinden uiteindelijk de grootste problemen omdat de problematiek van beide kanten bij elkaar wordt opgeteld.
Scholen waarin pesten een groot probleem is scoren vaak gemiddeld ook lager op gestandaardiseerde testen en hebben een lager slagingspercentage. Dit effect is net zo groot als studenten of scholieren die in armoede leven.
Tips tegen pesten op school
Er zijn een aantal praktische tips en mentale tips die je kunt toepassen als je op school gepest wordt.
Tip 1: Vergeet de sociale ladder
Als je onder de indruk bent van iemand omdat zijn/haar ouders een goede baan hebben en je het daardoor lastig vindt om iets tegen het pesten te doen geef je die persoon macht over je. Op de middelbare school en ook in het beroepsonderwijs staat iedereen eigenlijk nog op dezelfde plaats. Niemand heeft iets over een ander te zeggen omdat zijn/haar ouders het (financieel) zo goed hebben gedaan.
Tip 2: Geef de pestkop geen macht over je
Een pestkop vindt het leuk als je reageert, wat voor reactie dan ook. Iets terugzeggen op een snibbige toon. Terugslaan, wat soms effectief is maar vaak ook tot escalatie kan leiden, is iets wat je ook niet moet doen.
Door niet te reageren, of op kalme toon te zeggen dat wat hij/zij doet niet cool is, heb je meer kans dat het pesten stopt. Als het allemaal niet werkt kun je altijd nog weglopen.
Tip 3: Gebruik mindfulness om kalm te blijven
De verleiding is natuurlijk wel heel groot om sarcastisch te doen, maar door mindfull te zijn over wat er gebeurt als iemand een pesterige opmerking maakt is het makkelijker om kalm te blijven. Haal een paar keer diep adem en vergeet vooral niet dat je al toffer bent doordat jij geen pestkop bent. Karma krijgt ze wel terug.
Tip 4: Gebruik zelfhypnose om je zelfvertrouwen hoog te houden
Pesten kan een behoorlijke deuk in je zelfvertrouwen opleveren. Dit is absoluut niet nodig. Elk mens is uniek en elk mens heeft leuke, goede, slimme en mooie eigenschappen. Met zelfhypnose kun je zinnen herhalen om je zelfbeeld sterk te houden.
Tip 5: Praat erover met je ouders
Pesten is niet iets dat je in je eentje wilt verwerken. Praat met je ouders over het pestgedrag op school. Zij willen absoluut niet dat je gepest wordt en zullen er daardoor van alles aan doen om je te helpen. Zo ken ik iemand die door haar ouders op vechtsport werd gestuurd voor meer zelfvertrouwen en dat heeft geholpen.
Tip 6: Geef het aan bij je docent
Uit onderzoek blijkt dat docenten minder snel ingrijpen bij opmerkingen over iemands seksuele oriëntatie dan bij ander pestgedrag. Als je het idee hebt dat je docent dit doet is het belangrijk hem/haar hierop aan te spreken. Je kunt ook praten met de vertrouwenspersoon, je klassendocent of conrector.
Tip 7: Ga na wat het verschil is tussen pesten en mishandeling/aanranding
Als pestgedrag inhoudt dat je in elkaar gemept wordt is dat een strafbaar feit. Daarvan kun je aangifte doen. Ook als iemand van jouw eigen sekse je ongewenst seksueel bejegend is dat strafbaar, ook als die persoon hetero is. Dan is het volgens Nederlands recht soms wel weer mishandeling, maar dat is een andere discussie.
Pesten op het werk
Pesten op het werk heeft ook een grote invloed op het bedrijf en op de persoon die gepest wordt en die pest.
Voor het bedrijf vermindert pesten op het werk bijvoorbeeld de creativiteit om problemen goed op te lossen. De financiële effectiviteit van de onderneming holt daardoor achteruit en de kwaliteit werk die het bedrijf levert gaat erdoor omlaag.
Tips tegen pesten op het werk
Ook bij pesten op het werk zijn er een aantal praktische en mentale tips die je kunt gebruiken om het pesten te stoppen.
Tip 1: Betaal naar aanleiding van prestaties
Deze tip is meer voor leidinggevenden. Uit onderzoek blijkt dat pesten minder erg wordt als mensen betaald krijgen naar aanleiding van hun prestaties. Als mensen een bonus verdienen en je geeft die wordt de kans kleiner dat er gepest wordt op de werkvloer. Mensen die geen bonus verdienen krijgen dan ook geen bonus.
Tip 2: Spreek de pestkop aan op het gedrag
Uit onderzoek blijkt dat veel pestkoppen op het werk niet doorhebben dat hun gedrag wordt ervaren als pestgedrag. Door de persoon hiervan bewust te maken kun je soms al veel leed stoppen.
Een methode die bij verpleegsters gebruikt wordt, is om bijvoorbeeld iemand aan te spreken als die begint te rollen met de ogen of op een andere manier met de gezichtsuitdrukking laat zien dat er iets niet goed is. Ook op dat soort klein pestgedrag kan gereageerd worden.
“Ik zie aan je gezichtsuitdrukking dat je misschien wat wilt zeggen, je mag eerlijk zijn en me vertellen wat er is.”
Als het juist gaat om iemand de zwarte piet te maken kun je zeggen: “Ik denk niet dat dit de juiste connectie is naar de fout.” Fouten in teams worden door het hele team gemaakt en niet door 1 persoon.
Tip 3: Verlaag je stress
Werk kan veel stress opleveren en dat kan er weer voor zorgen dat je minder weerbaar bent tegen pesterijen op het werk. Uit onderzoek blijkt dat het beter omgaan met werkstress de situatie op het werk al kan verbeteren.
Daarnaast kun je ook de eerste 4 tips tegen pesten op school voor jezelf gebruiken bij pesten op het werk.
Online pesten
Online pesten wordt ook een steeds groter probleem. Het pesten dan normaal op de werkvloer of op school plaatsvindt krijg namelijk een groter bereik waardoor de vernederingen groter zijn voor de persoon die gepest wordt.
De gevolgen van online pesten zijn net zo groot als die van normaal pestgedrag. Uit onderzoek naar studenten blijkt wel dat de gedachten aan zelfmoord groter zijn bij mensen die ook last hebben van online pesten dan alleen de mensen die last hebben van “lokaal” pesten.
Tips tegen online pesten
Online pesten is lastig te stoppen. Dit komt doordat reageren op online berichten voor een negatieve viral kan zorgen. Gelukkig zijn er wel dingen die je kunt doen om het te verminderen en om er minder last van te hebben.
Tip 1: Negeer het
Het is heel aantrekkelijk om een online discussie te “winnen”, maar uiteindelijk is dat precies wat de troller of pestkop wil. Dat je reageert zodat hij/zij weer vervelend terug kan reageren. Je kunt het beter negeren.
Tip 2: Blokkeer de pester
Je hebt online veel mogelijkheden om mensen te blokkeren zodat ze geen contact met je kunnen opnemen. Hierdoor kunnen ze je eigenlijk alleen nog face-to-face pesten.
Tip 4: Geef bedreigingen aan
Als je online bedreigd wordt heb je bewijs van bedreiging. Hiervan kun je altijd aangifte doen of dit aangeven bij een docent als je nog op school zit.
Tip 5: Vertel het aan anderen (letterlijk en niet online)
Vertel anderen dat je online gepest wordt, maar doe dat telefonisch of face-to-face om er geen online ruzie van te maken. Er een online ruzie van maken is precies wat de pester wil. Het kan ontzettend opluchten en wie weet worden er wel meer mensen online gepest van wie je het niet eens doorhad.
Verder kun je ook in dit geval gebruikmaken van de eerste 4 tips bij pesten op school.
Wil je meer weten over mentale technieken om je weerbaarder te maken en meer zelfvertrouwen te geven? Kom dan eens naar een seminar of workshop en bekijk de opleidingen van het Hypnose Instituut Nederland.
Bronnen:
http://www.nji.nl/Pesten-Probleemschets-Definitie
http://annualreviews.org/doi/abs/10.1146/annurev-psych-010213-115030
http://repositorio.minedu.gob.pe/handle/123456789/2892
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/josh.12264/full
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/sjop.12169/full
http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/216507991005801003
http://www.healio.com/nursing/journals/jcen/2004-11-35-6/%7Bd69852b1-a170-4a73-b332-0ce7f17edbd6%7D/teaching-cognitive-rehearsal-as-a-shield-for-lateral-violence-an-intervention-for-newly-licensed-nurses
