Angst voor de tandarts: Tips voor de tandarts

Angst voor de tandarts is begrijpelijk, maar ongezond. Dat felle licht, soms het geprik in het tandvlees om te controleren hoe gezond dat nog is, het is niet altijd fijn om bij de tandarts te zijn. Als tandarts is het weer vervelend als mensen angstig in de stoel zitten waardoor de behandeling moeizaam gaat. Vooral als je patiënt een nare ervaring heeft gehad is angst voor de tandarts zo geboren. Daarom ga ik in dit artikel in op angst voor de tandarts en wat jij als tandarts eraan kunt doen. 

Angst voor de tandarts is echt

Angst voor de tandarts is echt, maar dat betekent niet dat er niets aan te doen is. Meestal is een slechte ervaring in de jeugd bij de tandarts de reden waarom mensen bang zijn voor de tandarts. Een vriendin van mij vindt het bijvoorbeeld lastig om naar de tandarts te gaan doordat de tandarts die ze in haar jeugd had haar loszittende, maar nog niet los genoeg zittende, kiezen er gewoon uitdrukte met zijn duim. Dat was ontzettend pijnlijk.

Andere ervaringen zijn bijvoorbeeld dat de verdoving niet goed is gegaan voor een behandeling waarna er een zenuw is geraakt. Pijnscheuten en zelfs flitsen voor de ogen zijn het gevolg. Doordat je als kind en puber nog door je ouders gedwongen wordt om naar de tandarts te gaan gaat men meestal nog tot rond het 20^ste levensjaar naar de tandarts, maar bij mensen met angst stopt het bezoek daarna compleet.

Soms is de angst ook niet voortgekomen uit trauma bij de tandarts, maar kan het herinneringen oproepen aan andere momenten waarbij de persoon met angst geen controle had. Vooral het gebrek aan controle is voor veel mensen die bang zijn voor de tandarts een probleem. Want je ligt daar in dat felle licht, met die tandarts boven je. Door alle spullen die hij gebruikt kun je eigenlijk niet echt praten en daardoor heb jij of iemand die angstig is het gevoel dat je nog minder controle hebt dan je al dacht.

Er zijn zelfs mensen die niet eens langs de tandartspraktijk durven te rijden. Als je dan vervolgens last krijgt van kiespijn hebben mensen met angst voor de tandarts er geen probleem mee om met de pijn te leven. Liever pijn dan naar de tandarts gaan. Het idee om naar de tandarts te gaan kan zelfs niet eens bij angstige mensen opkomen. Het is erg verstandig voor de gezondheid van je patiënten die angst hebben om iets tegen de angst voor de tandarts te doen.

Slecht gebit

Als tandarts controleer je namelijk hoe gezond tanden en tandvlees zijn. Jij weet natuurlijk wat alle nare effecten zijn en wilt dit ook graag vertellen aan je klanten. Bacteriën die via de mond toch nog schade kunnen aanrichten aan de hersenen, hartklep en alle andere dingen die ik als hypnotiseur niet weet. Door je patiënt op die schadelijke gevolgen te wijzen wordt de angst voor de tandarts soms alleen maar groter. Het werkt bijna net zo als de verpakking van sigaretten, het is dodelijk en toch blijven mensen roken want dood ga je toch. Met angst kun je de angst voor de tandarts dus niet doorbreken.

Voordelen benadrukken kan al beter werken.

• Door de angst voor de tandarts weg te nemen zorg je ervoor dat de (ex) angstige persoon weer goed voor zijn gebit kan zorgen.
• Grote en kleine pijnmomenten worden weggenomen door een degelijke behandeling waardoor de angstige persoon gewoon weer zijn werk kan doen zonder een pijnlijke gebit.
• Je helpt de persoon met angst aan het genot van een schoon gebit doordat ze weer naar de tandarts en mondhygiëniste gaan.

Narcose bij de tandarts

Om angst voor de tandarts te overwinnen wordt er soms naar heftige middelen gegrepen, zoals een behandeling onder volledige narcose. Waar dat op neerkomt is dat angstige mensen soms liever bewusteloos zijn dan bij bewustzijn terwijl de tandarts bezig is.

Mensen met angst gaan soms nog liever onder narcose dan dat je een plaatselijke verdoving gebruikt.

Dat is eigenlijk ontzettend raar. Vaak is er sprake van angst voor controleverlies en dan geven ze die controle volledig weg. Zelfs bij kijkoperaties aan de knie wordt er alleen gebruik gemaakt van lokale verdoving, al dan niet door middel van een ruggenprik.

Een narcose is ook niet ongevaarlijk. Na de narcose kun je last krijgen van concentratiestoornissen, geheugenproblemen, vermoeidheid en meer vage klachten die je algehele welbevinden in de weg staan. Per saldo schiet je dan dus niets op.

Angst voor tandarts tips

Maak voordat je op de stoel gaat liggen afspraken over gebaren die de patiënt kan geven wanneer ze pijn hebben. Zoals, “ik voel iets maar dit kan ik nog hebben” is een 1 vinger in de lucht. “Dit doet heer erg zeer” is een hele hand in de lucht.

Laat de patiënt ontspannen. Angst wordt vaak verergerd door de lichamelijke reactie. Door te ontspannen met ademhalingsoefeningen voorkom je dat het lichaam verkrampt en te veel adrenaline aanmaakt omdat men eigenlijk willen “vluchten”.

Laat de patiënt drie tellen diep adem door de neus halen en  drie tellen lang uitademen door de mond. Herhaal dit van te voren om rustig te blijven. Op de tandartsstoel kan de patiënt blijven ademen op deze kalme manier, maar kan het handig zijn om alles via de neus te doen. Door dit te vertellen geef je mensen een gevoel van controle.

Tandarts specialisatie met angst

Een tandarts die mensen helpt die bang zijn voor de tandarts zal het gevoel van controle teruggeven aan de patiënt en probeert de angst ook zo min mogelijk op te wekken. Dit is soms al te zien in de wachtkamer waar dingen zijn weggehaald die herinneren aan angst. Er hangen bijvoorbeeld geen informatieve foto’s over hoe tanden in elkaar zitten.

De controle wordt teruggegeven aan de patiënt door van te voren afspraken te maken over signalen wanneer de tandarts moet stoppen of dat er pauzes worden ingelast. Daarnaast kan de tandarts regelmatig vragen of hij door mag gaan.

Ontspanningsoefeningen en hypnose worden ook gebruikt door sommige tandartsen om de angst voor de behandeling te verminderen.

Hypnose om angst voor de tandarts te overwinnen

Uit onderzoek blijkt dat het gebruik van hypnose door de tandarts je angst voor de behandeling significant kan verminderen. Dit komt doordat hypnose niet alleen gebruikt kan worden tegen angst voor de tandarts, maar ook als een soort mentale pijnstiller.

Sterker nog, voordat lokale pijnstillers bestonden werd hypnose al gebruikt om patiënten te helpen om de pijn te verminderen of juist om niet te focussen op de pijn.

Voordat je als tandarts hypnose toepast bij een patiënt is het belangrijk om te weten hoe hij tegenover hypnose staat. Als hij er niet goed tegenover staat kun je voorstellen om ontspanningsoefeningen uit te voeren. Anders zal de patiënt zich tegen de hypnose verzetten waardoor je pogingen om hem te helpen niet lukken.

Hypnose kan op drie manieren ingezet worden om angst voor de tandarts te verminderen.

Hypnose kan ten eerste tijdens de behandeling gebruikt worden als ontspanningsoefening en om de persoon minder gevoelig te maken voor de handelingen die jij als tandarts uitvoert. Ontspanning is onverenigbaar met angst en door ontspanning stijgt ook de pijngrens.

Met verschillende hypnosetechnieken kun je de ontspanning tijdens de behandeling vasthouden en verder verdiepen. Zo kun je suggesties geven die afleiding geven van de angst vandaan en de fantasie van de patiënt stimuleren. Op die manier houd je de patiënt gefocust op iets anders dan de angst.

Hypnose kan ten tweede vooraf gebruikt worden om de patiënt handvatten te geven om beter met de behandeling om te gaan. Je kunt de patiënt dan van strategieën voorzien om tijdens de behandeling beter met de angst om te gaan.

Hypnose kan ten derde gebruikt worden om de perceptie van de angst, de overtuigingen die voor de angst hebben gezorgd te veranderen.

Een van mijn favoriete hypnotherapieën is regressie. Als de eerdere technieken niet werken kan een hypnotherapeut deze techniek toepassen. Met regressie ga je terug naar het moment waar de angst voor de tandarts is ontstaan. Waar de overtuiging van die persoon is ontstaan waardoor hij opeens bang is geworden voor de tandarts.

Vreemd genoeg hoeft dit dus niet altijd een angstig moment bij de tandarts te zijn. Soms is de angst voor de tandarts een symptoom voor wat anders, bijvoorbeeld een verstoorde relatie. Door middel van regressietherapie kun je erachter komen wat de patiënt blokkeert om naar de tandarts te gaan. Vervolgens kun je handvatten geven om anders met dat moment om te gaan zodat de persoon niet meer angstig voor de tandarts is.

Anderen helpen die bang voor de tandarts zijn

Wil jij als tandarts of als beginnend (of zelfs gevorderd) hypnotherapeut mensen helpen om hun angst voor de tandarts te overwinnen? Bekijk dan de opleidingen, events en webinars van het Hypnose Instituut Nederland voor meer informatie.

Pin ook deze handige infographic als geheugensteuntje:

Bronnen:

http://www.webmd.com/oral-health/features/dont-fear-the-dentist