Social media verslaving overwinnen en weer echt leven

Edwin Selij
29 maart 2017

Een social media verslaving is eigenlijk een internetverslaving. Ben je druk bezig met je online publiek, vrienden en discussies? Weet je wat je beste vrienden bezighoudt? Of heb je jouw echte beste vrienden eigenlijk al een tijd niet meer echt gesproken? Op het moment zijn veel mensen met een smartphone ook gedeeltelijk social media verslaafd en dat kan voor problemen zorgen.

Om ervoor te zorgen dat je minder last hebt van een social media verslaving en je weer kunt focussen op je fysieke omgeving ga ik in dit blog in op een internetverslaving en wat je ertegen kunt doen.

Een social media of internetverslaving is iets waar mensen zich niet snel voor melden. Internet is immers iets wat een belangrijke rol speelt in het dagelijks leven van de meeste mensen. In Nederland zijn er 10 miljoen mensen die gebruikmaken van Facebook en 2/3e daarvan kijkt er zelfs dagelijks op.

Het gebruik van social media wordt als normaal gezien.

Daarnaast zijn er ook andere social media, zoals blogs en vlogs, waar mensen gebruik van maken. Je kunt ze lezen en bekijken, maar je kunt ook zelf bloggen en vloggen. Vooral als je dan publiek trekt kan dit ervoor zorgen dat je fanatiek bezig gaat. Je kunt er immers geld mee verdienen.

Vooral als dat lukt is het heel logisch dat je er veel aandacht aan besteedt. Als je van je hobby je werk kunt maken ben je uiteindelijk vaak gelukkiger.

Het hebben van een groot publiek kan er echter ook voor zorgen dat je je verplicht voelt om dagelijks een blog te schrijven. Een succesvolle blogger, die van het bloggen een burn-out kreeg, wilde zelfs elk half uur een update geven.

Vakanties nam hij niet, vakanties waren weken waarin hij kon uitslapen in plaats van de wekker zette. Maar ook in de vakanties was hij nog bezig met bloggen. Het enige verschil was dus wel of geen wekker zetten.

Selfie fotoshoot

Als je meer een social media verslaving hebt kan dit zich uiten doordat je uren kunt besteden aan het nemen van de leukste selfie.

Je past wellicht zelfs je leven aan om maar de leukste locaties op de foto te zetten. Ongeacht of je hier zelf gelukkig van wordt.

Met je vrienden praat je eigenlijk niet, maar app je juist wel erg veel.

Zoals je ziet zijn er meerdere manieren waarop je verslaafd kunt zijn aan social media of het internet. Er worden zelf vijf typen internetverslaving van elkaar onderscheiden.

  1. Gamingverslaving
  2. Informatieverslaving, bijvoorbeeld veel nieuws en blogs lezen
  3. Online shop- gokverslaving
  4. Pornoverslaving via het internet
  5. Verslaving aan cyberrelaties

In dit artikel gaan we eigenlijk vooral in op de 2e en 5e soort van internetverslaving. Bij de verslaving aan cyberrelaties kun je ook verslaafd zijn aan likes en aantal lezers van je blog of het chatten via de chat-opties die social media ook kunnen bieden. Het gaat dan eigenlijk meer om de positieve en negatieve feedback die je van anderen krijgt dan een daadwerkelijke relatie met die mensen.

Ook is het zoeken naar social profielen, zoals dat van oud klasgenoten of onbekende mensen, iets wat je hersenen doet denken aan de jacht naar voeding. Als je dan iemand gevonden hebt geeft dit een positief gevoel. Dit systeem wordt ook bij gameverslaafden en andere verslavingen geactiveerd.

Kansen en oorzaken voor internetverslaving

Uit onderzoek blijkt dat vrouwen sneller last hebben van een social media verslaving dan mannen. Ook mensen met een laag zelfvertrouwen lopen sneller kans op een internetverslaving dan mensen met een hoog zelfvertrouwen.

Uit onderzoek blijkt ook dat als bepaalde doelen via social media behaald worden, zoals goede zakelijke connecties en inkomen dit de kans op een verslaving die uiteindelijk ongezond is vergroot.

Als je niet tevreden bent over je leven kan dit er ook toe leiden dat je meer gebruik maakt van sociale media om daar levensgeluk uit te halen. Uit Chinees onderzoek blijkt dat verveling ook een reden kan zijn om op social media aanwezig te zijn en eraan verslaafd te raken.

Narcisten besteden vaak ook veel tijd op social media omdat dit helpt om een goed beeld te creëren van hun “ideale zelf”. Daarbij hebben narcisten een grotere kans op het ontwikkelen van verslaving, bijvoorbeeld doordat de realiteit ze inhaalt en ze hun gewenste imago niet waar kunnen maken.

Als je een bedrijf hebt dat online geld verdient kan een internetverslaving samengaan met een werkverslaving. Het bedrijf wordt dan als excuus gebruikt.

Een internetverslaving kan ook naast andere verslavingsvormen bestaan, zoals een alcoholverslaving of een eetverslaving. De alcohol verslaving kan bijvoorbeeld samengaan met de social media verslaving doordat men positieve feedback krijgt na het plaatsen van berichten met drank, zoals wijn.

De symptomen van een internetverslaving

Als je last hebt van een internetverslaving kun je dat aan de volgende dingen merken:

  • Je zit ’s avonds liever op het internet dan bij vrienden.
  • Je wordt onrustig als je geen smartphone, laptop of tablet bij de hand hebt.
  • Je hebt concentratieproblemen en kijkt telkens weer op social media of andere internetsites/apps.
  • Je bent liever met internet/ social media bezig dan met je gezin.
  • Je gebruikt internet/ social media om te ontsnappen aan vervelende situaties/emoties.
  • Je verandert ervaringen zodat ze beter overkomen op social media. (Een uur selfies maken voor echte “gezellige” foto.)
  • Je verbergt je social media gebruik voor anderen. (Stiekem op het toilet of ’s avonds)
  •  Als je niet met het internet of social media bezig bent denk je eraan. (Dit is ook leuk voor op Facebook/ Instagram/ Snapchat/ mijn blog of vlog)
  • Je hebt ruzie over hoeveel je op het internet bezig bent met mensen uit je directe omgeving.
  • Je hebt meer contact online met mensen die je niet kent dan met mensen die je wel “in het echt” kent.
  • Je levert slechter werk af of krijgt lagere cijfers door overmatig gebruik van internet/ social media.

De gevolgen van een social media of internetverslaving

Uit Nederlands onderzoek blijkt dat jongeren  tussen de 10 en 19 jaar door social media juist een lager zelfvertrouwen krijgen door negatieve berichten die ze op die sociale media krijgen. Als je dit te vaak tegenkomt kun je er zelfs een depressie aan overhouden.

Daarnaast zijn er gevallen bekend van mensen die hun baan verliezen door hun social media verslaving. In de literatuur wordt een geval genoemd van een secretaresse die vijf uur per dag op social media zat en tijdens het werk daar ook veel mee bezig was. Uiteindelijk heeft haar baas haar ontslagen.

Behandeling van een social media of internetverslaving

Het behandelen van een internetverslaving is erg lastig doordat internet een belangrijke rol speelt in onze samenleving. Veel communicatie met de overheid gebeurt bijvoorbeeld via het internet.

Het is daarom van belang om het gebruik van internet naar een normale hoeveelheid terug te brengen en ervoor te zorgen dat andere belangrijke taken, zoals het onderhouden van sociale contacten en het kunnen focussen op werk, weer zonder problemen worden uitgevoerd.

Als de verslaving samengaat met een andere verslaving kan het zelfs al genoeg zijn om eerst de andere verslaving aan te pakken.

Een manier om dit te doen is met hypnose en cognitieve gedragstherapie (CGT).

Overtuigingen over het belang van social media

Een belangrijke factor voor verslavingen zijn overtuigingen die mensen hebben over het “genotsmiddel”. In eerste instantie moeten daarom de overtuigingen over het belang van internet, bloggen en social media in kaart worden gebracht van de persoon die verslaafd is.

Vervolgens kunnen die overtuigingen veranderd worden. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van hypnotische suggesties, zoals:

Als ik niet tevreden ben over mijn leven moet ik iets doen in plaats van achter een PC zitten.

Ik word gelukkiger als ik in het echt met mensen praat.

Niemand laat imperfecties op social media zien.

Ik hoef niet op de hoogte te zijn van het laatste nieuws.

De hele dag zitten is ongezond.

Mindfulness voor een betere focus

Daarnaast is een internet verslaving natuurlijk 1 hele grote afleiding. Zoals in het voorbeeld van de secretaresse die uiteindelijk is ontslagen kan deze verslaving ervoor zorgen dat je niet op een normale manier aan je werk toekomt.

Dit is ontzettend slecht voor je productiviteit en je focus. Hierdoor ben je langer bezig met je werk en is je werk minder goed van kwaliteit.

Om je toch minder snel te laten afleiden kun je gebruikmaken van mindfulness. Door mindfulness toe te passen heb je sneller door wanneer je afgeleid raakt en kun je je beter focussen op je taak.

Daarbij kan het ook helpen om triggers voor verslaafd internet of social media gedrag te achterhalen, waarna je stappen kunt zetten om anders met die triggers om te gaan.

Wifi vrije dag om echt wat te doen

Een social media verslaving kan ook ontstaan uit verveling. Uit onderzoek blijkt dat mensen die zich vervelen vaak naar internet grijpen om zich te vermaken. Dit is erg jammer want er zijn veel meer manieren om je te vermaken dan via social media, het lezen of schrijven van blogs en het kijken of creëren van vlogs.

Je kunt jezelf uitdagen met een wifi vrije dag. Die dag zet je je wifi uit en moet je je op een andere manier vermaken dan met het internet. Misschien ga je wel sporten of pak je juist een boek. Er kan een wereld voor je opengaan.

Als je dit lastig vindt kun je het ook opbouwen van een wifi vrij uur, naar een wifi vrije middag en uiteindelijk een wifi vrije dag.

Wil je meer weten over mentale technieken om minder last te hebben van verslavingen en voor meer geluk en focus? Kom dan eens naar een seminar of workshop en bekijk de opleidingen van het Hypnose Instituut Nederland op deze website.

Bronnen:

http://pediatrics.aappublications.org/content/127/4/800.short

http://www.mdpi.com/1660-4601/8/9/3528/htm?hc_location=ufi