Wanneer we het hebben over het onbewuste is het misschien goed om uit te leggen wat het verschil is. Onderbewustzijn en onbewust zijn wordt nogal door elkaar gehaald en het is goed om even uit te leggen wat het verschil dan is.
Onderbewustzijn en onbewuste
Het onderbewustzijn staat als het ware tussen het bewustzijn en het onbewuste in. Over dat wat je onbewust bent, blijf je onbewust, zoals je bloed wat stroomt, je organen die gewoon werken en de cellen die vernieuwen bijvoorbeeld.
Maar wat in je onderbewuste zit kan af en toe omhoog sijpelen zoals een Déjà Vu bijvoorbeeld. Zelf gebruik ik het woord onbewuste omdat je dan in wezen die twee niveaus aanspreekt en vaak is wat onderbewust is ook onbewust voor mensen.
Ab Dijksterhuis heeft daar trouwens een goed boekje over geschreven en daar staat in dat we allemaal zo’n 11,2 miljoen bits aan informatie binnenkrijgen per seconde.
Nu vraag je je misschien af wat zo een ‘bit’ dan is. Vijf bit is een letter, zoals de letter A. Dus 11,2 miljoen bits zijn dus 2,24 miljoen letters aan informatie die iedere seconde op je afkomen.
Al die getallen zeggen je niet zoveel denk ik, maar omgerekend zijn dat 2 dikke boeken (400 blz.) aan informatie die je binnenkrijg per seconde. Dat is aardig wat info wat je moet gaan verwerken.
Als je dan bedenkt dat je van die dikke boeken slechts 12 letters, oftewel gemiddeld 1 woord bewust verwerkt, dan begrijp je denk ik wel dat je onbewuste een zeer krachtig mechanisme is.
Wanneer we dat verder doorrekenen komen we erachter dat de oude modellen niet kloppen. Zelfs de wat moderne modellen zoals 95% onbewust en 5% bewust kloppen niet. Het is zelfs vele malen minder.
Het is slechts 0,00054% bewust en 99,9995% onbewust…
Bewust denken is overrated..
Tja, we doen niet heel bewust blijkbaar en dat is ook logisch aldus Daniel Kahneman, een bekende psycholoog die het boek ‘Fast thinking, slow thinking’ schreef. In dat boek beschrijft hij het onbewuste en het bewuste als systeem 1 en systeem 2 denken.
Systeem 1 wil energie besparen en zal er alles aan doen om ook energie te besparen. Je moet weten dat je hersenen in ruststand 20% van de energie verbruiken. Als je dan ook bedenkt dat je hersenen slechts 3 pond wegen (ongeveer 2 tot 3 procent van je lichaamsgewicht), dan is dat enorm. Voor de rest van je lichaam heb je dan een stuk minder energie over.
Wanneer je hersenen harder moeten werken dan onttrekken ze de energie uit je lichaam. Schakers kunnen wel 4 kilo afvallen tijdens een schaaktoernooi, simpelweg omdat hun brein zoveel vraagt dat ze enorm veel energie verbruiken. Fascinerend.
Je kan je dus ook voorstellen dat je brein graag energiezuinig is dus werkt hij bijna altijd in systeem 1, oftewel het onbewuste.
Verschil tussen bewust en onbewust
Wanneer ik aan je vraag wat is 5+5, dan krijg je waarschijnlijk (en hopelijk ;-)) direct het antwoord in je hoofd. Dat gaat automatisch en kost geen energie. Dat is systeem 1 denken.
Wanneer ik aan je vraag wat is 325 X 658, dan haak je nu waarschijnlijk mentaal al af. Merk je dat? De meeste mensen gaan dit niet berekenen omdat het moeite kost. Maar goed, stel je nu voor om het wel te gaan doen. Gewoon op papier.
Dan merk je dat je ademhaling verandert, je hartslag versnelt en je gaat iets meer transpireren. Je hersenen moeten werken namelijk en gaan energie uit je lichaam onttrekken. Dat kost moeite.
Hoe vaak doe je dit per dag?
Dit soort vraagstukken oplossen met de bijbehorende moeite?
1 uur per dag? Of doe je dit maar heel af en toe…
De meeste mensen zullen ervaren dat ze dit bijna nooit doen en als je dit wel vaak moet doen dan kom je vaak gesloopt thuis van je werk en ben je doodmoe. Als wij het voor het kiezen hebben doen we dit soort vraagstukken nog geen seconde van de dag. We maken heel snel aannames en blijven daar gewoon bij. Dat is het meest makkelijk en het meest efficiënt. Daar gaat het om.
Jij wilt ook niet opgebrand thuis zitten dus maak je continu allerlei aannames die energie efficiënt zijn. Logisch, alleen je weet denk ik ook wel dat niet al die aannames even correct zijn. En daar schuilt het gevaar.
Ons onbewuste is zeer interessant en filtert die 11,2 miljoen bits op de volgende manier.
Ons onbewuste:
- Laat heel veel weg
- Vervormt
- Generaliseert
Allereerst laat ons onbewuste enorm veel informatie weg anders worden we stapelgek. Als we die twee dikke boeken aan info iedere seconde helemaal in ons opnamen dan zouden we dat niet lang volhouden.
Dus om onszelf gezond te houden laten we heel veel weg. Je zou kunnen denken aan aura’s zien bijvoorbeeld. Zelf zie ik ze niet maar ik ken mensen die zeggen dat ze ze wel zien. Ok, dat zou kunnen en misschien laat ik die info wel weg. Ik bedoel als ik bijna twee boeken per seconde weg filter dan zou het kunnen.
Daarom heb ik zelf ook een open mind als het gaat om dat soort fenomenen. Het zou kunnen allemaal, ik weet het niet.
Als we die fenomenen even passeren en ‘down to earth’ blijven dan is dat filter ook daar prima actief. Zelf weet ik nog wel dat mijn vrouw zwanger was van een tweeling en opeens zagen we overal tweelingen. Echt heel veel en toen onze tweeling geboren was, waren die andere tweelingen opeens verdwenen. Dat is een hele vreemde ervaring.
Je moet trouwens ook uitkijken daarmee, want als je denkt dat iedereen zwanger is dan kan je je vergissen. Dat doe je trouwens maar een keer hoor heb ik gemerkt..
Verder kan je dat natuurlijk hebben met een nieuwe auto (opeens zie je ze overal), een favoriet kledingstuk of met bepaalde type mensen (altijd weer die foute man..). Waar wij ons onbewust op focussen zullen we waarnemen. We hebben daar een geweldig systeem voor in ons brein, onze RAS oftewel ons Reticulair Activatie Systeem.
Dat systeem is ook super efficiënt en helpt jou ook om energie te besparen door je alleen maar die dingen te laten zien die jij wilt zien. Maar ook als je denkt ‘Als ik maar niet die persoon tegenkom..’, dan zal jouw RAS ook op zoek gaan naar die persoon. Het woordje ‘niet’ bestaat namelijk wel in onze taal, maar niet in onze RAS.
Je kent vast wel de uitspraak ‘Denk niet aan een roze olifant’. Vooral nu niet aan denken. Niet denken aan een roze olifant op badslippers.
Je merkt denk ik wel dat jouw brein direct een plaatje maakt en dan moet je dat plaatje ontkennend gaan maken. Dat is heel lastig en kost energie. Efficiënter is dus om jou dat dus te laten zien en je gaat je erop focussen.
Het loont dus echt wel om alles positief te formuleren. Je RAS wordt dan uiteraard ook geactiveerd alleen die zal dan op zoek gaan naar alle mogelijkheden die er zijn om je te helpen je doel te bereiken.
Het loont dus wel degelijk om positieve plaatjes voor jezelf te maken!
Wat is jouw ervaring hiermee? Ik hoor het graag hieronder 🙂
Peter Schipper
op 12 May 2018Edwin Selij
op 11 Jun 2018