Angst om vader te worden heb je niet, je doet het. En dat doe je in goed gezelschap. Tussen de rond een derde van alle aanstaande vaders doet precies hetzelfde. Een klein deel daarvan doet zelfs ernstige angst voor de bevalling. Je bent dus absoluut niet de enige die dit doet.
Misschien denk je nu: "Oké, maar wat heb ik daar nou aan?" Nou, best veel eigenlijk. Want als je het doet, kun je ook iets anders doen. Dat is het mooie ervan.
Dit verschijnsel komt wereldwijd voor en wordt steeds serieuzer genomen door onderzoekers. Sommige mannen gaan zelfs zover dat hun lichaam meedoet. Ze ontwikkelen dan het 'couvade-syndroom', waarbij ze fysiek en emotioneel meebewegen met de zwangerschap van hun partner [2]. Recent onderzoek laat steeds duidelijker zien dat mannelijke betrokkenheid bij zwangerschap veel biologischer is dan we dachten [2].
Waarom vertel ik je dit allemaal? Omdat deze angst volkomen normaal is en omdat je er iets aan kunt doen. We gaan het hebben over het vaderschap, de bevalling en het opvoeden van je kind. Je ontdekt ook hoe technieken zoals hypnose en zelfhypnose je kunnen helpen om van die angst af te komen en met meer vertrouwen je nieuwe rol als vader tegemoet te gaan.
Want dat gun ik je: dat je met vertrouwen vader wordt in plaats van met angst.
Hoe herken je dat je angst om vader te worden doet?
Veel mannen merken het niet eens dat ze het aan het doen zijn. Je denkt dat het normaal is om zo te voelen, maar eigenlijk doe je onzekerheid. En dat is prima, want bijna iedere aanstaande vader doet het. Laten we eens kijken naar hoe dit zich uit.
"Ben ik wel goed genoeg?"
Je doet twijfels over of je wel een goede vader zult zijn. Dat klinkt misschien vaag, maar het uit zich heel concreet. Je denkt dingen als: "Kan ik wel met een baby omgaan?" of "Wat als ik iets fout doe bij het verschonen?" Misschien doe je ook financiële zorgen: "Verdien ik wel genoeg?" Of je vraagt je af of je wel genoeg "vadergevoel" zult hebben.
Interessant is dat deze onzekerheden vaak helemaal niet over jou gaan. Soms mis je voorbeelden uit je eigen jeugd en denk je: "Mijn vader deed dit niet, dus kan ik het ook niet." Of je vergelijkt jezelf met maatschappelijke verwachtingen van hoe een vader "hoort" te zijn. Het kan ook zijn dat je partner er helemaal klaar voor lijkt terwijl jij er nog niet bent. Dan doe je afstand in plaats van verbinding.
Maar even eerlijk: wie heeft er nou een handleiding voor het vaderschap gekregen? Niemand toch?
Je doet afstand tot de zwangerschap
Hier zit een interessant verschil tussen mannen en vrouwen. Jouw partner draagt de baby fysiek, jij staat meer aan de zijkant. Onderzoek laat zien dat mannen zich regelmatig buitengesloten voelen omdat zij de fysieke veranderingen niet zelf meemaken.
Vrouwen gaan vaak meer naar binnen, in hun eigen "zwangerschapsbubbel". Mannen doen juist het tegenovergestelde: ze storten zich op werk, sport, of sociale contacten. Alsof ze nog even willen "leven" voordat alles verandert. Dit kan spanningen opleveren, want één op de vijf stellen krijgt relatieproblemen tijdens de zwangerschap [1].
Snap je wat hier gebeurt? Jij doet vluchtgedrag terwijl zij naar binnen keert. Jullie bewegen als het ware van elkaar weg, terwijl jullie elkaar juist nodig hebben.
Piekeren en slecht slapen
Een heel duidelijk signaal: je ligt 's nachts wakker en je hoofd maakt overuren. Dat piekeren doe je, het overkomt je niet. Onderzoek wijst uit dat mannen die slecht slapen een grotere kans hebben op depressie [2]. Ongeveer 13,3% van aanstaande vaders krijgt te maken met symptomen van depressie [2].
Mannen piekeren vaak anders dan vrouwen. Waar vrouwen meer emotioneel piekeren, doen mannen het taakgericht. Ze piekeren over deadlines, of ze wel genoeg hebben bereikt, of ze financieel wel rond komen. Je kunt bijvoorbeeld doemscenario's bedenken of herkauwen wat er in het verleden gebeurde.
Ken je dat? Je ligt in bed en je brein draait scenario's af: "Wat als ik mijn baan verlies?" "Wat als de bevalling misgaat?" "Wat als ik geen goede vader ben?" Je doet allemaal verhalen in je hoofd over dingen die meestal nooit gebeuren.
Nu snap ik dat je denkt: "Dat doe ik niet, dat gebeurt gewoon." Maar piekeren is echt iets wat je doet. Net zoals je je adem doet of je hart laat kloppen. Je hebt misschien geleerd om te piekeren, maar je kunt ook leren om het niet te doen.
Wordt het te overweldigend? Hou je jezelf 's nachts wakker? Dan is het verstandig om hulp te zoeken. Want ook dat is eigenaarschap: erkennen wanneer je ondersteuning nodig hebt.
Wat gebeurt er als je angst doet
Als je angst doet over het vaderschap, blijft het niet bij jou. Het werkt door in alles om je heen. En dat is logisch, want je bent niet alleen op de wereld.
Je relatie krijgt er ook mee te maken
Één op de vijf stellen krijgt relatieproblemen tijdens de zwangerschap. Dat komt vaak omdat jullie in een verschillend tempo meebewegen met wat er gebeurt. Jouw partner is misschien al namen aan het bedenken en de babykamer aan het inrichten, terwijl jij nog met heimwee terugkijkt naar jullie leven vóór deze baby.
Jullie zijn als twee treinen naar dezelfde bestemming, maar de ene rijdt sneller dan de andere. Dat geeft spanning. Daarom zijn regelmatige "perron-momentjes" zo belangrijk. Dat zijn momenten waarin jullie elkaar vertellen waar je nu staat in dit hele proces. Het gaat erom dat jullie elkaars tempo respecteren.
Je mentale gezondheid gaat eronder lijden
Aanstaand vaderschap brengt behoorlijk wat mentale druk met zich mee. Ongeveer 7% van nieuwe vaders krijgt depressieve klachten, vooral tussen drie en negen maanden na de bevalling. Bij mannen uit dat zich anders dan bij vrouwen, namelijk niet zo zeer als somberheid, maar meer als prikkelbaarheid, woede-uitbarstingen of juist helemaal terugtrekken.
Nog vervelender: als jouw partner ook depressief raakt, wordt jouw kans daarop ook groter. Dan zitten jullie allebei in de problemen. En mannen zoeken nou eenmaal minder snel hulp, dus je loopt langer rond met die klachten dan nodig is.
Ook de voorbereiding op de bevalling verandert
Jouw angst beïnvloedt ook hoe jullie je voorbereiden op de bevalling. Vrouwen met bevalangst kiezen vaker voor medische ingrepen zoals pijnstilling of een keizersnede. Jij speelt daar een belangrijke rol in. Jouw angsten kunnen die van je partner versterken, en dat heeft weer invloed op welke keuzes jullie maken.
Gelukkig zijn er goede methoden om met deze angsten om te gaan, zoals mindfulness en hypnosetechnieken. Daar gaan we het zo over hebben, over hoe hypnose je kan helpen om deze periode met meer vertrouwen tegemoet te zien.
Hypnose helpt je van die angst af
Nu heb ik het over hypnose en misschien denk je: "Ho even, Edwin, dat is toch allemaal vaag gedoe?" Dat dacht ik ook, totdat ik er zelf mee aan de slag ging. Hypnose werkt gewoon, daar zijn we inmiddels wel achter. Het wordt ook steeds meer erkend binnen de medische wereld.
Hoe hypnose eigenlijk werkt
Hypnose is geen mysterieuze trance, maar een toestand van diepe ontspanning waarbij je geconcentreerd blijft. Je ervaart dit eigenlijk dagelijks al. Ken je dat gevoel als je zo in een boek verdiept bent dat je niet hoort dat iemand je aanspreekt? Dat is het.
Die angsten die je doet? Die zitten verankerd in je onderbewustzijn door verhalen van anderen of beelden uit de media. "Vaderschap is zwaar", "De bevalling gaat vast mis", "Ik kan geen baby verschonen", dat zijn allemaal ideeën die je hebt opgepikt. Onder hypnose kun je die ombuigen naar vertrouwen en positieve gedachten.
Het mooie is: zodra die angst wordt weggenomen, kan je lichaam natuurlijk functioneren zonder blokkades. Je blijft volledig in controle over je lichaam en gedachten. Niemand kan je laten doen wat je niet wilt.
Zelfhypnose: dagelijks oefenen voor meer vertrouwen
Zelfhypnose kun je leren en thuis toepassen. Door gerichte visualisaties went je onderbewuste brein aan de vaderrol nog vóór de baby er is. Heel praktisch eigenlijk.
Probeer deze oefeningen eens:
- Visualiseer jezelf terwijl je je baby vasthoudt, verzorgt of troost
- Gebruik ontspanningsoefeningen om stress te verminderen
- Werk met positieve affirmaties over je capaciteiten als vader
Herhaal dit dagelijks, ook al is het maar vijf minuten. Je versterkt dan de verbinding met je toekomstige kind en vergroot je vermogen om liefdevolle gevoelens te ervaren wanneer de baby er is.
Jouw rol tijdens de bevalling
Als partner ben je cruciaal tijdens een bevalling met hypnose. Jij beschermt de privébubbel van positiviteit en kalmte van je partner. Heel concreet kun je helpen door:
Zachte rugmassage tijdens weeën die jullie in de zwangerschap hebben geoefend. Je zorgt dat ontspanningsaudio speelt wanneer zij dat wil en biedt regelmatig water aan. Het creëren van een rustgevende omgeving met lavendelolie helpt ook.
Maar het allerbelangrijkste? Er gewoon zijn. Je continuïteit van zorg gedurende de hele bevalling biedt houvast en vertrouwen. Dat is jouw kracht.
De wetenschap achter hypnose
Als je het allemaal wat zweverig vindt, snap ik dat. Maar de cijfers liegen niet. Hersenscans laten zien dat hypnose meetbare veranderingen in hersenactiviteit veroorzaakt. De prefrontale cortex wordt actiever. Dat is het deel verantwoordelijk voor focus en zelfcontrole. Tegelijkertijd wordt het 'default mode network' dat betrokken is bij piekeren, minder actief.
Een meta-analyse toonde aan dat mensen die hypnose kregen meer angstvermindering ervaarden dan 79% van de mensen die geen hypnose kregen. Bij latere opvolging waren de resultaten nog beter: 84%.
Dus ja, hypnose werkt echt. Het is geen wondermiddel, maar het kan je wel helpen om met meer vertrouwen deze nieuwe levensfase tegemoet te gaan.
Hoe je met vertrouwen vader wordt
Vader worden doe je niet perfect, je doet het gewoon. En dat is genoeg. Sterker nog, als dat vadergevoel niet meteen overweldigend aanwezig is, betekent dat helemaal niks. Je wordt geen slechte vader. Die band groeit vaak gewoon geleidelijk en dat is prima zo. Hier zijn een paar praktische dingen die je kunt doen om met meer vertrouwen je ouderschap tegemoet te gaan.
Leer hoe je een band opbouwt met je kind
Vaders doen dit anders dan moeders. Waar moeders vaak zorgen, spelen vaders. Beide zijn waardevol, dus maak je geen zorgen als jij anders bent.
Begin met huid-op-huid contact met je baby. Ze noemen het ook wel 'buidelen' en het werkt echt. Je baby voelt je huid, hoort je hartslag en ruikt je lichaamsgeur. Zo simpel, zo effectief.
Kijk je baby ook regelmatig aan. Baby's praten nog niet, maar ze communiceren wel degelijk met hun zintuigen. Oogcontact maken bouwt letterlijk een band op. Je stem helpt ook, je baby herkent die al vanuit de baarmoeder.
Houd je verwachtingen realistisch
De perfecte ouder bestaat gewoon niet. Laat dat idee maar lekker los. Accepteer dat dingen soms anders gaan dan je had bedacht. Je faalt niet, je leert. Veel vaders voelen zich slecht voorbereid op hoe uitputtend ouderschap kan zijn. Dat is volkomen logisch.
Ik zeg zelf ook vaak genoeg tegen mijn kinderen dat ik dit voor de eerste keer doe.
Zorg goed voor jezelf
Dit is geen luxe, dit is noodzaak. Een uitgeputte vader helpt niemand. Begin met de basis: beweging, goed eten en genoeg slaap. Klinkt simpel, maar doe het wel.
Vergeet je hobby's niet. Ga gitaarspelen, tuinieren of lees dat boek waar je al tijden mee bezig bent. Je hebt tijd voor jezelf nodig om een goede vader en partner te zijn. Dat is geen egoïsme, dat is gezond verstand.
Technologie kan helpen
Meer dan 70% van de Nederlandse ziekenhuizen gebruikt nu al virtual reality in de zorg. Het helpt tegen pijn, angst en stress. Er zijn ook apps die je kunnen helpen om babytaal beter te begrijpen. Gebruik wat werkt voor jou.
Blijf praten
Over je gevoelens praten is geen zwakte. Het is kracht. Ga na de geboorte niet opeens dicht. Blijf in gesprek met je partner. Vraag regelmatig hoe het gaat en wat jullie voor elkaar kunnen doen. Je kind leert hiervan + openheid over emoties is een cadeau dat je doorgeeft.
Het draait niet om perfectie. Het draait erom dat je er bent, dat je het probeert en dat je van je kind houdt. De rest leer je onderweg wel.
Je kunt dit
Vader worden is voor veel mannen een emotionele achtbaan. Angst, twijfel en onzekerheid zijn volkomen normale reacties wanneer je te horen krijgt dat je vader wordt. Maar nu weet je ook dat je deze gevoelens kunt overwinnen en met vertrouwen aan je nieuwe rol kunt beginnen.
Hypnose en zelfhypnose zijn daarbij krachtige hulpmiddelen. Door regelmatig zelfhypnose toe te passen, wen je je onderbewustzijn aan je toekomstige rol als vader. Visualisaties waarin je jezelf ziet terwijl je je baby vasthoudt of troost, helpen om de band met je kind al vóór de geboorte te versterken. Hypnotherapie is wetenschappelijk onderbouwd en geeft meetbare resultaten bij het verminderen van angst.
Tijdens de bevalling speel je als partner een belangrijke rol. Je creëert een veilige omgeving en biedt continuïteit van zorg. Daarna groeit je band met je kind geleidelijk door huid-op-huid contact, oogcontact en spel. Deze hechtingsprocessen verlopen bij vaders anders dan bij moeders, maar zijn net zo waardevol.
Zelfzorg blijft gedurende het hele vaderschap essentieel. Stel realistische verwachtingen aan jezelf en maak tijd voor rust, goede voeding en ontspanning. Technologische hulpmiddelen zoals apps of VR-hypnose kunnen extra ondersteuning bieden.
Succesvol vaderschap draait niet om perfectie maar om aanwezigheid, betrokkenheid en liefde. Je vaderinstinct ontwikkelt zich misschien geleidelijk, maar dat betekent niet dat je geen geweldige vader zult zijn. Openheid over je emoties toont geen zwakte maar juist kracht – een waardevolle eigenschap die je ook aan je kind doorgeeft.
Die angst om vader te worden wordt zo een kans voor persoonlijke groei en een diepere verbinding met je partner en kind. Je bent meer dan capabel voor deze nieuwe rol. En wie weet, misschien ontdek je wel dat die angst die je deed eigenlijk helemaal niet zo groot was als je dacht.
Want je kunt dit. Echt waar.
Hypnose leren om jezelf of vaders te helpen
Wil jij jezelf of aanstaande vaders helpen met hun gevoelens? Dan is hypnose ontzettend waardevol. Kom eens naar onze gratis masterclass voor een kennismaking.
Of kom naar een van onze evenementen of opleidingen.
Heb je een vraag over onze opleiding? Plan hier een 1-op-1 gesprek.
Bronnen:
[1] - https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/brb3.2802
[2] - https://www.semanticscholar.org/reader/83b1dccc357429f0493cea4e7dd69d6f9553766d
