Afgunst: Wat te doen als je afgunstig bent of als anderen dat zijn

Afgunst is een hele menselijke emotie. Bijna iedereen heeft er wel eens last van in meer of mindere mate. Afgunst is eigenlijk het tegenovergestelde van gunnen. Je gunt iemand iets juist niet. Dit kan om van alles gaan, een bepaalde functie in je bedrijf of juist gewoon die leuke schoenen uit de winkel. Afgunst is een hele negatieve emotie en die kan op meerdere manieren effect op je hebben en zelfs op je zelfvertrouwen.

Om te zien hoe je kunt omgaan met afgunst ga ik in dit blog dieper in op wat het is, welke effecten het heeft en hoe jij je daartegen kunt weren.

Afgunst hebben

Afgunst hebben is ontzettend vervelend, afgunst bestaat eigenlijk uit meerdere onderdelen en dan zijn er ook nog eens verschillende soorten afgunst.

Een belangrijk onderdeel van afgunst is dat het mentaal pijn doet. Je hebt er last van dat iemand iets heeft wat jij niet hebt. Je bent bezig met de situatie waar je afgunst over hebt. Je moet bijvoorbeeld de hele tijd denken aan die persoon die datgene heeft wat jij hem/haar niet gunt. Daarbij kan de pijn ook het gevolg zijn van gevoelens van ondergeschikt of inferieur zijn. ( 1)

Die pijn is iets wat je wilt wegnemen. Dit kan op een positieve manier gaan en helaas kan het ook op een negatieve manier gaan.

Positieve gevolgen van afgunst

Afgunst is een vervelende emotie, maar deze kan zeker wel positieve gevolgen hebben. Als je buurman bijvoorbeeld een geweldige auto heeft gekocht kan dit je motiveren om beter te sparen om ook een geweldige auto te kopen.

Is een collega je te slim af geweest met het krijgen van een promotie waar jij ook op aasde? Dan ga je door de afgunst juist jezelf meer ontwikkelen, zodat je beter past bij de functie die je wilt hebben. Of je zoekt juist een baan waar je wél gelukkig van wordt.

Het positieve gevolg van afgunst kan dus zijn dat dit je motiveert om zelf wat te bereiken. Sommige mensen moeten gewoon eerst op “achterstand” komen om toch stappen te zetten om bepaalde doelen te halen. ( 2)

Negatieve gevolgen van afgunst

Afgunst kan je ook demotiveren en onzeker maken. Wat die ander bereikt heeft is iets wat jij nooit zult bereiken. Dat is een gedachte die je dan kunt krijgen. Je kunt last krijgen van stemmingswisselingen met agressie. Die agressie kan dan ook nog eens gericht worden op de persoon tegen wie je afgunstig bent.

Afgunst op je werk

Heb je een leidinggevende functie en ben je afgunstig naar iemand die “onder” jou staat? Ook dan kun je positieve en negatieve gevolgen hebben. Dit heeft ermee te maken dat wanneer iemand waar jij eigenlijk “boven” staat in de sociale ladder iets heeft wat jij hem of haar niet gunt of waar je jaloers op bent, dit je zelfvertrouwen kan verminderen.

Hoe je hier dan vervolgens mee omgaat hangt af van de relatie die je hebt met de persoon waar je afgunstig tegen bent.

Zie jij de persoon als warm en aardig? Dan ga je juist strategieën toepassen om je eigen zelfvertrouwen te verbeteren. Bijvoorbeeld door je kleding aan te passen of door extra cursussen te volgen om je niveau weer duidelijk “hoger” te krijgen.

Zie je de persoon juist als koud en onaardig? Dan kun je juist onaardig gaan doen en je macht gaan misbruiken (die persoon mag alleen nog koffie zetten).

Afgunst tussen collega’s

Niet alleen leidinggevenden kunnen last hebben van afgunst. Ook collega’s onderling kunnen hier last van hebben. Ook hier zijn er 2 kanten aan afgunst. De motiverende kant van afgunst zorgt voor hoop op succes. Een collega heeft promotie gemaakt, dat betekent dat jij in de toekomst ook een promotie kunt maken. Marathonlopers stellen zelfs hogere doelen bij deze vorm van afgunst of jaloezie.

Aan de andere kant heb je juist dat het faalangst kan triggeren. Het is je nu niet gelukt om promotie te maken, dus je zult nooit promotie maken. Bij het onderzoek naar marathonlopers kwam hier naar voren dat bij deze vorm van afgunst de hardlopers helemaal niet meer meededen aan het wedstrijd element van de race.

Als je die andere collega als gevaar ziet voor je eigen positie kan dit er zelfs toe leiden dat je zijn/haar werk saboteert. Dit soort pestgedrag is eigenlijk heel erg jammer, want je helpt jezelf niet en het bedrijf behaalt hierdoor ook niet de beste resultaten. Sterker nog, het niet willen samenwerken met de persoon waartegen je afgunst hebt kan een welvaartsvermindering van 1/6^e veroorzaken ( 3). Die andere collega hoeft niet eens een direct gevaar voor jouw positie te zijn.

Uit onderzoek blijkt dat dit soort zaken kunnen gebeuren bij medewerkers die snel resultaten behalen, maar die nog lang niet op het niveau zijn van de persoon die afgunstig wordt ( 4).

Het loslaten van doelen is ook iets dat kan gebeuren door afgunst of jaloezie en dat is eigenlijk ontzettend jammer.

Wat wel leuk is aan afgunst op het werk is dat dit liegen op het werk kan verminderen ( 5).

Afgunst omzetten in iets positiefs

Heb je dus last van afgunst? Houd dan bij jezelf in de gaten hoe je hierop reageert. Is dit voor jou een trigger om aan jezelf te werken of word je juist gemeen en een beetje een pestkop?

Zelfvertrouwen door hypnose

In dat laatste geval is het belangrijk om juist naar jezelf te kijken en meer zelfvertrouwen te krijgen. Een hypnotherapeut kan je hiermee helpen door de oorzaak voor je reactie te achterhalen en om vervolgens met hypnose technieken de oorzaak te veranderen.

Dit kan bijvoorbeeld met hypnotische suggesties die je zelfvertrouwen verbeteren. Deze kun je herhalen tijdens zelfhypnose. Hieronder een aantal voorbeelden van dit soort suggesties:

“Ik volg mijn eigen pad.”

“Ik mag anderen als voorbeeld hebben.”

“Ik kan mezelf ontwikkelen tot grote hoogte.”

“Alles komt op zijn tijd.”

Dit zijn slechts voorbeelden van hypnotische suggesties die gebruikt kunnen worden voor meer zelfvertrouwen wanneer afgunst dit naar beneden heeft gehaald. Afhankelijk van jouw overtuigingen en de oorzaak van jouw afgunst kan je van je hypnotherapeut andere suggesties mee naar huis krijgen om mee te oefenen.

Doelen stellen

Afgunst omdat iemand iets bereikt heeft wat jij stiekem had willen bereiken is misschien ook een wake-up call. In hoeverre daag jij jezelf uit om  doelen te halen? Misschien is die afgunst voor je gevoel uit het niets gekomen, maar blijkbaar wist je onderbewuste wel dat je iets wilde.

De afgunst kan een trigger voor je zijn om duidelijke doelen te stellen. Dan hoef je alleen nog de stappen om dat doel te bereiken te bedenken en kun je jezelf bij elke stap belonen.

Waardering tonen

Zoals gezegd, warme gevoelens hebben voor de persoon tegen wie je stiekem afgunstig bent motiveert. Het moment waarop je merkt dat je afgunstig bent is een goed moment om te waarderen wat jij al hebt bereikt.

Je hebt zelf ook zaken om trots op te zijn. Maak hiervan een lijstje.

Dan wordt het een stuk makkelijker om mee te vieren met het  succes van een ander. Je zult zien dat dit aanstekelijk werkt omdat de band die je opbouwt als je het succes van anderen ook waardeert ervoor kan zorgen dat je handige tips krijgt om zelf ook je doelen te bereiken.

Zelfcompassie

Wees niet te streng voor jezelf als iemand anders iets bereikt wat jij nog niet hebt bereikt. Als een vriend(in) naar je zou komen om met je te praten over die gevoelens. Hoe zou je dan reageren? Reageer ook zo naar jezelf.

Realiseer je ook dat je nooit het hele verhaal kent van de mensen die iets bereikt hebben. Ja persoon X heeft nu een promotie, maar het huwelijk kan zomaar in duigen liggen door alle overuren die persoon X heeft gedraaid.

Ja, persoon Z is 20 kilo afgevallen, maar maakt dat nu écht gelukkiger?

Afgunst ontvangen

Je kunt ook het slachtoffer worden van afgunst. Vooral op je werk en als een leidinggevende afgunstig naar jou is kan dit erg vervelend zijn. Nu je dit gelezen hebt weet je in ieder geval dat dit meer over hem/haar zegt dan over jou.

Hoe kun je nu omgaan met afgunst als je het ontvangt? Uiteindelijk heb je geen controle op wat die andere persoon doet.

Wat je nu wel ziet is dat leidinggevenden die de persoon op wie ze afgunstig zijn eigenlijk aardig en warm vinden de afgunst meer op zichzelf betrekken en juist aan zichzelf gaan werken. Door een goede relatie te krijgen met de persoon die afgunstig is kan dit veranderd worden, maar misschien is het dan ook al te laat. De persoon die afgunstig is moet vooral zelf stappen zetten om de positieve gevolgen van deze emotie te krijgen in plaats van de negatieve gevolgen.

Wil je meer weten over mentale technieken om van negatieve emoties toch iets moois te maken? Kom dan eens naar de gratis online masterclass.

Of schrijf je direct in voor een van onze seminars of opleidingen.

Pin ook deze handige infographic als geheugensteuntje:

Bronnen:

1. http://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2Fpspi0000118

2. http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0146167214564959

3. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/mde.2672

4. https://europepmc.org/article/med/29239645

5. https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/JSMA-02-2015-0015/full/html