“Je ademhaling is de afstandsbediening van je zenuwstelsel.”
Wanneer het leven je overspoelt met stress of je worstelt met oude pijn en trauma, ligt de oplossing niet altijd buiten jezelf. Soms ligt die letterlijk onder je neus: je ademhaling. Breathwork, oftewel ademwerk, is een krachtige tool voor zelfheling, zenuwstelselregulatie en emotionele bevrijding.
Daarbij wordt het steeds vaker gecombineerd met hypnotherapie voor diepe, blijvende transformatie.
In dit blogartikel duiken we diep in op wat breathwork voor je kan doen bij stress, trauma en zelfherstel, welke technieken geschikt zijn, hoe het werkt in je brein en lijf én hoe je het slim integreert met hypnotherapie.
Wat is breathwork precies?
Breathwork is een verzamelnaam voor verschillende ademhalingstechnieken die bewust en systematisch worden toegepast om fysieke, mentale en emotionele processen te beïnvloeden.
In tegenstelling tot onbewust ademen (zoals we de hele dag doen), nodigt breathwork je uit om je ademhaling bewust te sturen. Daarmee beïnvloed je direct je autonome zenuwstelsel, hersengolven, hormoonhuishouding en zelfs opgeslagen spanning in het bindweefsel.
Breathwork wordt onder andere ingezet voor:
- Verlagen van stress en angst.
- Verwerken van onverwerkte emoties of trauma.
- Verbeteren van focus, slaap en energieniveaus.
- Verdiepen van spiritueel bewustzijn.
- Activeren van het zelfhelende vermogen.
Wat stress en trauma met je lichaam doen
Om te begrijpen waarom breathwork zo krachtig is bij stress en trauma, moeten we eerst begrijpen wat stress en trauma precies doen met je lichaam en brein.
Chronische stress activeert je overlevingsmodus
Langdurige stress activeert de sympathische tak van je zenuwstelsel, ook wel bekend als ‘fight or flight’. Je hartslag stijgt, ademhaling versnelt, spierspanning neemt toe en je brein schakelt over op overleven. Wanneer dit aanhoudt, ontstaat er uitputting, slapeloosheid, prikkelbaarheid en fysieke klachten.
Trauma bevriest je systeem
Trauma is wat je systeem ervaart als ‘te veel, te snel, te plotseling en zonder controle’. Denk aan ongelukken, verlies, misbruik, maar ook microtrauma’s zoals pesten of emotionele verwaarlozing. Trauma zet het lichaam vast in een freeze-toestand: dissociatie, gevoelloosheid, uitputting of chronische spanning.
Volgens de polyvagaaltheorie (Stephen Porges, 1995)[1] schakelt het autonome zenuwstelsel tussen drie toestanden:
- Veiligheid en verbinding (ventrale vagus)
- Strijd of vlucht (sympathisch)
- Bevriezing en afsluiting (dorsale vagus)
Veel mensen met onverwerkt trauma zitten onbewust vast in de onderste twee. Breathwork is een directe weg omhoog, naar veiligheid en verbinding.
Hoe breathwork je zenuwstelsel herkalibreert
Je adem is de brug tussen lichaam en geest. Daarbij is het de enige autonome functie die je ook bewust kunt beïnvloeden.
Door je ademhaling bewust te vertragen, verdiepen, ritmeren of versnellen kun je:
- De nervus vagus activeren (rust & herstel)
- Je hartslagvariabiliteit verhogen (emotionele veerkracht)
- De amygdala (angstcentrum) kalmeren
- Hersenactiviteit verschuiven van bèta naar alfa/theta (ontspanning & suggestie)
Uit onderzoek (Ma et al., 2017, Frontiers in Human Neuroscience) blijkt dat slechts 10 minuten coherent breathing per dag de parasympathische respons versterkt en stresshormonen verlaagt. Ze hebben het specifiek over ademen met je diafragma, dus door de buik[2].
Soorten breathwork die helpen bij stress en trauma
Niet elke vorm van ademwerk is geschikt voor diepe verwerking. Bij trauma en intense stress is zachte, regelmatige ademhaling veiliger dan hyperventilatieachtige technieken zoals holotropic of rebirthing.
Aanbevolen technieken:
- Coherent breathing
- Adem 5 seconden in, 5 seconden uit (6 ademhalingen per minuut)
- Reguleert hartslag, kalmeert zenuwstelsel
- Box breathing (Navy SEAL methode)
- Adem 4 in – 4 vasthouden – 4 uit – 4 vasthouden
- Verhoogt focus en weerbaarheid
- 4-7-8 ademhaling (voor ontspanning en slaap)
- Adem 4 in, 7 vasthouden, 8 uit
- Bevordert rust en ontspanning
Let op! Alleen onder begeleiding:
- Wim Hof breathing
- Holotropic breathing
- Rebirthing
Deze kunnen sterke emotionele reacties losmaken en zijn beter geschikt onder professionele begeleiding.
Ademwerk combineren met hypnotherapie: 3 manieren
Steeds meer hypnotherapeuten integreren ademwerk in hun sessies. En terecht, de adem is een perfecte brug naar het onderbewuste.
1. Breathwork als pre-hypnose
Een paar minuten coherent breathing helpt cliënten sneller zakken in een rustige, ontvankelijke staat (theta-hersengolven). Ze zijn dan meer open voor suggesties.
Voorbeeld:
Start een sessie met 4 minuten ademhaling op 5-5 ritme. Daarna pas de inductie.
2. Adem gebruiken tijdens de inductie
Sommige hypnotherapeuten gebruiken de adem als focuspunt (“Adem rustig in… en uit… met elke uitademing ontspan je dieper...”). Zo combineer je twee paden naar de hypnotische trance.
3. Traumaverwerking via adem-suggestie-combinatie
Bij cliënten met opgeslagen spanningen of bevroren emoties, kun je ademwerk gebruiken om de spanning los te maken, gevolgd door suggesties voor veiligheid, heling en zelfcompassie.
Voorbeeldprotocol:
- Start met rustige ademhaling.
- Laat spanning opkomen via expressieve adem.
- Introduceer geruststellende suggesties of metaforen.
- Eindig met rustgevende ademhaling en positieve anker.
Wetenschappelijke ondersteuning voor deze aanpak
EEG-onderzoek toont aan dat ademwerk hersenactiviteit verschuift van bèta (alert) naar alfa/theta (hypnose-achtig)[3].
De activiteit van de nervus vagus (vagal tone) stijgt significant na 10 minuten breathwork, wat de ontvankelijkheid voor hypnotherapie verhoogt (bron 3).
Breathwork maakt je ook bewuster van hoe je gevoelens in je lichaam voelen en dat je ademhaling kunt gebruiken om die gevoelens te veranderen[4].
Hoe je breathwork in je dagelijks leven integreert
Zelfheling via ademwerk hoeft geen uren te kosten. Juist de korte, consistente beoefening levert het meeste resultaat op.
Mini-routines voor dagelijks gebruik:
Je kunt gedurende de dag een aantal keren breathwork oefeningen doen om op die manier je zenuwen een soort reset te geven van de dagelijkse stress die het te verwerken heeft.
- Ochtend (focus): 4 ronden box breathing (5 min)
- Middag (stress reset): 10 minuten coherent breathing
- Avond (slaap): 4-7-8 ademhaling voor het slapengaan
Vind je het lastig om dit echt in je dag te integreren? Dan zijn er ook apps die je helpen met breathwork. Je kunt een alarm aanzetten op je telefoon om je eraan te herinneren.
Daarnaast kun je zelfhypnose en breathwork combineren, zodat je dubbele winst behaalt.
Veelgemaakte fouten bij ademwerk
Het kan dat je nu super enthousiast bent om ermee te beginnen, maar dat kan ook fout gaan. Iedereen kent wel de verhalen van mensen die fanatiek zijn begonnen en zijn verdronken in hun zwembad, omdat ze niet hadden opgelet met hoe het precies werkt.
Voorkom daarom deze fouten.
- Te snel beginnen met intensieve technieken.
Je loopt dan het risico dat je flauwvalt en naar terechtkomt. Dit kan zelfs fatale gevolgen hebben! Ook niet in je bad doen!
- Geen professionele begeleiding bij trauma.
Trauma kan soms opeens allerlei gevoelens en herinneringen oproepen. Je hebt niet altijd de helpende gedachten om dat op een goede manier te verwerken, daar is vaak schema-werk voor nodig. Wil je een trauma verwerken met breathwork? Dan is nog steeds professionele begeleiding van belang. Ga naar een hypnotherpeut voor extra ondersteuning tijdens breathwork.
- Te weinig herhaling: ademwerk werkt door herhaling, niet door één keer.
Sommige mensen verwachten dat na 1 breathwork oefening alle mentale en fysieke problemen in een keer opgelost zijn. Helaas is dat niet het geval, en zeker niet als je breathwork zonder hypnose of zelfs maar zelfhypnose gebruikt.
Gebruik ook bij breathwork de kracht van herhaling.
- Alleen cognitief benaderen: ademwerk gaat om voelen, niet analyseren.
Ja, die gedachten die omhoog komen? Die kun je helemaal gaan analyseren. Ook hier geldt dat het handig is om begeleiding te hebben, zodat je niet per ongeluk in een negatieve spiraal terechtkomt.
Wanneer breathwork niet voldoende is
Hoewel breathwork krachtig is, is het geen vervanging voor psychotherapie bij ernstige PTSS, depressie of dissociatie. In die gevallen is het onderdeel van een breder behandelplan, idealiter met een hypnotherapeut of lichaamsgerichte therapeut die trauma-sensitief werkt.
Breathwork is geen hype. Het is een oeroude methode met moderne toepassing. Voor wie worstelt met stress, emotionele spanning of trauma, biedt het een natuurlijke ingang naar ontspanning, verwerking en zelfregulatie.
In combinatie met hypnotherapie ontstaat een synergetisch effect: je bereidt het lichaam voor met de adem, en laat het onderbewuste meehelpen in de integratie en herprogrammering.
Ben je nieuwsgierig hoe ademwerk en hypnotherapie voor jou kunnen samenwerken?
Kom eens naar onze gratis masterclass voor een kennismaking met hypnose.
Of schrijf je direct in voor een van onze evenementen en opleidingen.
De opleidingen kun je klassikaal en live-online volgen. Je doet dan online mee met de les.
Klik hier voor onze opleidingen.
Vraag je je af of de opleiding bij je past? Plan hier een 1-op-1 gesprek.
Bronnen:
