Prikkelbare darm syndroom en hypnose: behandeling en gedrag ondersteunen

Het prikkelbare darm syndroom (PDS) is een vervelende chronische aandoening. De darmbewegingen zijn niet normaal waardoor een normaal leven leiden lastig is. Als je last hebt van PDS moet je vaak van alles doen om je darmen onder controle te houden, zoals extra gezond eten en bewegen. Daarnaast wordt er ook onderzoek gedaan naar hoe hypnotherapie mensen met PDS kan helpen.

Daarom ga ik in dit artikel in op wat PDS is en hoe hypnose de behandeling kan ondersteunen en klachten kan verminderen.

Prikkelbare darm syndroom

Het prikkelbare darm syndroom is een chronische darmaandoening. Zo’n 5 tot 20 procent van mannen heeft hier last van en bij vrouwen is het zelfs 15 tot 20 procent. Dat is in het ergste geval dus 1 op de 5 mensen die last heeft van zijn/haar darmen. Bij de helft van de mensen wordt de diagnose gesteld voor hun 35^ste levensjaar en bij de andere helft wordt PDS meestal voor het 50^ste levensjaar vastgesteld.

PDS houdt in dat je darm niet optimaal functioneert. Je kunt last hebben van diarree dan wel obstipatie. Soms heb je ook gewoon een ontzettende aandrang en de klachten kunnen zich ook afwisselen.

Doordat alles anders verloopt kun je ook last hebben van gasophoping waardoor je veel boeren of winden laat.

Naast deze tekenen is ook buikpijn een symptoom van PDS. De buikpijn kan zo ernstig zijn dat het je dagelijkse bezigheden onmogelijk maakt. De buikpijn kan overal in je buik voorkomen. Meestal komt hij bij mensen met het prikkelbare darm syndroom links in de buik voor.

Prikkelbare darm syndroom oorzaken

Het is voor artsen nog niet altijd duidelijk wat PDS veroorzaakt. Het is duidelijk dat er een verstoring is in de beweging van de darmen, maar waarom dit nu gebeurt is nog niet altijd duidelijk. In sommige gevallen kan dit aan de darmflora liggen, bijvoorbeeld als je last hebt van parasieten, ontstekingscellen in de darmen zelf of bacteriën zoals salmonella.

De oorzaak kan gevonden worden in een allergische reactie op bepaalde voeding, zoals gluten of lactose.

Soms zijn de factoren echter allemaal niet te vinden door de artsen en daarom worden ook psychische klachten en psychosociale factoren meegenomen in de oorzaken.

Als je bijvoorbeeld nachtdiensten draait en daardoor de biologische klok moet negeren heb je ook een grotere kans op PDS.

Daarnaast blijkt dat mensen die last hebben van het prikkelbare darm syndroom vaker dan gemiddeld last hebben van angsten en depressies. Het stofje serotonine heeft hier invloed op en datzelfde stofje is belangrijk om signalen aan de darmen door te geven voor de darmbewegingen. Een tekort aan serotonine kan dus ook het probleem zijn.

Prikkelbare darm syndroom behandeling

Doordat het stofje serotonine invloed lijkt te hebben op PDS is het logisch dat mensen aan antidepressiva denken als de oplossing voor PDS. Uit een meta-onderzoek dat de resultaten van eerdere onderzoeken met elkaar vergelijkt blijkt dat antidepressiva de risico’s op de klachten van het prikkelbare darm syndroom vermindert.

Naast antidepressiva wordt ook gekeken naar andere medicatie zoals oplosbare vezels, maagzuurremmers e.d.

Maar niet iedereen wil medicatie omdat dat vaak ook weer voor bijeffecten zorgt en op zichzelf het probleem niet oplost.

Daarom worden er ook vaak levensstijlaanpassingen voorgesteld aan patiënten met PDS. Sommige voedingsmiddelen moeten bijvoorbeeld vermeden worden, zoals:

• Ui
• Koolzuur
• Kool
• Peulvruchten
• Vet
• Melkproducten
• Koffie
• Suiker

Aan de andere kant worden mensen met PDS weer aangemoedigd om vezelrijk te eten, omdat vezels de darmfunctie ondersteunen. Dan wordt er gedacht aan het eten van groenten, fruit en volkorenproducten.

Omdat niet elke persoon met PDS hetzelfde is wordt bijvoorbeeld aanbevolen om een voedingsdagboek bij te houden en de reacties die je lichaam heeft op de voeding. Daardoor kun je achterhalen welke voeding je beter kunt laten staan en van welke voeding je juist opknapt.

Daarnaast wordt bij het prikkelbare darm syndroom ook regelmatige beweging aanbevolen. Wie kent het niet dat juist doordat je gaat hardlopen of zelfs maar wandelen je opeens naar het toilet moet. Vooral bij constipatie kan beweging echt helpen.

Omdat stress ook invloed lijkt te hebben worden er ook naar manieren gekeken waarop mensen die PDS hebben beter om kunnen gaan met stress. Wie kent het gevoel niet dat je tijdens een test of presentatie letterlijk buikpijn krijgt van de spanning?

Stressmanagement is iets waar gezonde mensen al moeite mee hebben, laat staan als je last hebt van je darmen, maar het is toch erg belangrijk. Daarom krijgen mensen met PDS ook psychologische hulp.

Prikkebare darm syndroom hypnose

Onder de psychologische hulp vallen onder andere cognitieve gedragstherapie en hypnotherapie. Hypnose ondersteunt allerlei andere therapieën, zoals Cognitieve Gedragstherapie (CBT) en Neuro-linguïstisch programmeren (NLP).

Uit onderzoek blijkt dat hypnotherapie die gericht is op de gevoelens in de buik beter werkt om de symptomen van PDS te verminderen en de kwaliteit van het leven te verbeteren dan “standaard” oplossingen voor het prikkelbare darm syndroom. De effecten werden ook drie maanden en een jaar later gemeten en ook toen was er nog steeds een verbetering ten opzichte van de controlegroep die alleen de standaard behandeling had gekregen.

Naast alle praktische problemen die PDS geeft hebben patiënten ook vaak last van een lagere kwaliteit van leven en stress en gedachten die daar niet echt bij helpen. Hypnotherapie kan mensen met PDS helpen om de kwaliteit van hun leven weer terug te vinden en gedachten en overtuigingen te creëren waardoor mensen weer positiever in het leven staan. Bij het onderzoek naar de invloed van hypnotherapie op gedachtepatronen en overtuigingen bleek dat niet alleen de kwaliteit van het leven verbeterde, maar ook gevoelens van angst en depressie.

In dit onderzoek kregen de proefpersonen twaalf hypnotherapiesessies in drie maanden tijd, dus 1 per week. De procedure die de therapeuten voor dit onderzoek volgende waren in eerste instantie de patiënt laten ontspannen. Vervolgens kreeg de patiënt ego-versterkende suggesties van de therapeut die volgens de therapeut van toepassing zijn op de patiënt. Aangezien iedereen zijn eigen gedachten heeft en een eigen perceptie van hun ego moet dit ook wel verschillend zijn.

Vanaf de derde sessie kregen de patiënten hulpmiddelen om gevoelens van controle te geven over de buikregio en gevoelens van wat normaal is in de buik. Dit ging bijvoorbeeld door de warmte van de handen te laten uitstralen naar de buik als je de handen op de buik legt.

Ook visualisaties werden aangemoedigd, bijvoorbeeld als de patiënt last had van diarree kon hij zich zijn darmen voorstellen als een snel stomende rivier die steeds trager stroomt totdat hij kalm is.

Daarnaast kregen de patiënten oefeningen mee die ze dagelijks thuis moesten herhalen met behulp van een audiotape (of mp3). Zelf-hypnose werd dus toegepast om de hypnotherapie te versterken.

De hypnotherapeut kan je ook helpen om gedachten en overtuigingen die je niet verder helpen in het dagelijks leven en in het vinden van je eigen geluk om ze vervolgens gericht om te vormen tot iets waardoor je wel van je leven kunt genieten en niet opeens chagrijnig kunt worden van een gedachte die opeens in je opkomt.

Hypnotherapie bij kinderen met PDS

Omdat PDS soms ook al begint in de jeugd wordt er ook onderzoek gedaan naar de effecten van hypnotherapie. Dit onderzoek werd uitgevoerd bij kinderen tussen de 8 en 18 jaar. De hypnotherapie was volledig gericht op de buik, dus niet op ego versterkende hypnotherapie en de gedachten die de kwaliteit van je leven kunnen beïnvloeden. In dit onderzoek kregen de jongeren om de twee weken een hypnosesessie gericht op de pijn en bewegingen van de buik. Deze behandeling werkte significant beter dan de standaard medische behandeling zonder hypnose op de pijnervaring. Een jaar later had 85% (meer dan 8 op de 10 mensen) nog steeds succes door de standaard behandeling met hypnose en maar 25% (iets meer dan 2 op de 10 mensen) had nog steeds succes na de standaard behandeling zonder hypnose.

Hypnose ter ondersteuning van gezond gedrag

Naast hypnose tegen pijn en om het gevoel van controle terug te krijgen over PDS. Wordt hypnose ook gebruikt om stress te verminderen omdat dit de symptomen van PDS kan verergeren. In dat geval wordt er achterhaald wat je triggers zijn voor stress. Krijg je stress bij spreken voor een groep? Krijg je stress omdat je geen nee kunt zeggen?

Vervolgens krijg je van de hypnotherapeut suggesties en handvatten die je helpen om beter met de stress om te gaan.

Daarnaast kun je het lastig vinden om gezond te eten en genoeg te bewegen. Hypnose kan helpen om de juiste mindset te krijgen waardoor het makkelijker wordt om groente te eten en dagelijks te bewegen.

Kortom

De oorzaken van het prikkelbare darm syndroom zijn nog niet altijd even duidelijk voor de artsen. Daarom wordt er vooral gekeken naar voeding die invloed heeft op de symptomen van PDS en een gezonde levensstijl.

Hypnotherapie wordt ook vaak aanbevolen ter ondersteuning van de behandeling. Dit om invloed te krijgen op de pijn die PDS kan geven en om van negatieve gedachten door PDS af te komen. Hierdoor verbetert de kwaliteit van leven en wordt de pijn minder.

Daarnaast kan hypnose ook ondersteuning geven bij het veranderen van de levensstijl als dit lastig is om in je eentje te doen.

Wil jij meer weten over hypnose en hoe je andere mensen ermee kunt helpen? Bekijk dan de evenementen en opleidingen van het Hypnose Instituut Nederland.

Bronnen:

http://www.nature.com/ajg/journal/v109/n9/abs/ajg2014148a.html

http://www.nature.com/ajg/journal/v107/n2/abs/ajg2011340a.html

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S002239990300076X

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0016508507016290