Angst voor een operatie verminderen met hypnose

Het idee dat er in je gesneden gaat worden is voor niemand geruststellend. Tijdens een medische ingreep ben je totaal overgeleverd aan de arts en zijn team en heb je totaal geen controle over wat er met je gebeurt. Het is dan ook niet vreemd als je angst hebt voordat je een medische ingreep ondergaat. Daarnaast kun je ook angst hebben voor behandelingen waarbij je medicatie moet nemen met nare bijwerkingen, zoals een chemokuur. Ook dan is angst niet gek, maar het moet je niet tegenhouden om te doen wat goed voor je is, namelijk de behandeling ondergaan en beter worden.

Daarom ga ik in dit artikel in op hoe hypnose je kan helpen als je angst hebt voor een medische ingreep.

Er zijn verschillende soorten medische ingrepen waarbij iedereen zijn eigen angsten heeft. De meest bekende ingreep is de operatie. Dit is ook gelijk een van de meest ingrijpende waarvoor mensen bang kunnen zijn. Daarnaast zijn er vaak ook onderzoeksmethoden die angst kunnen opwekken, zoals een endoscopie, het maken van röntgenfoto’s of het ondergaan van een MRI. De meeste mensen zijn al niet meer bang voor het maken van een röntgenfoto aangezien dat ook vaak bij de tandarts gebeurt, maar voor de andere ingrepen kun je wel angst hebben. Daarom ga ik in op de medische ingrepen en hoe hypnose ondersteuning kan bieden om angst voor die ingreep te verminderen.

Hypnose voor een operatie

Ruim 10 procent van de bevolking wordt jaarlijks opgenomen in het ziekenhuis voor een klinische opname, dit is als je de dagopnames niet meetelt. Dat zijn in Nederland toch jaarlijks 1,6 miljoen mensen. Een deel daarvan heeft ook angst voor de ingreep en dat maakt het eigenlijk voor de arts alleen maar lastiger om de behandeling uit te voeren.

Uit onderzoek blijkt namelijk dat als de angst verminderd wordt, bijvoorbeeld met hypnose, dit de tijd die de chirurg nodig heeft om de operatie uit te voeren kan verkorten.

Daarnaast is angst voor een operatie ook niet goed voor je welzijn na de operatie. Uit onderzoek bij kinderen en jongvolwassenen is gebleken dat mensen die voor de operatie meer angst hadden, na de operatie meer last hadden van pijn dan mensen die voor de operatie weinig angst hadden. Vooral de angst voor de pijn zelf kan dit effect veroorzaken.

Ontspanning is bijvoorbeeld belangrijk om angst te verminderen. Daarbij kan de fantasie van de patiënt op hol slaan over wat er allemaal wel niet kan gebeuren en kan hypnose helpen om in het hier en nu te leven in plaats van allerlei voorstellingen te maken over wat er allemaal verkeerd kan gaan.

Daarbij kan de hypnotherapeut ook helpen om een realistische visualisatie te maken van de ingreep, mocht die niet zo gevaarlijk en indrukwekkend zijn. Vooral als mensen zich een verkeerde voorstelling maken van bijvoorbeeld het materiaal dat gebruikt wordt voor de beademing in plaats van wat er in werkelijkheid gebeurt kan dit helpen. Zo is er een voorbeeld bekend van een vrouw die bang was dat er met allerlei grote stalen voorwerpen in haar keel gewroet zou worden. Dat is natuurlijk niet het geval en die voorstelling maakt je onnodig angstig.

Hypnose voor een biopsie

In sommige gevallen hebben artsen een stukje weefsel of vloeistof nodig om te onderzoeken. In dat geval kunnen bacteriën en dergelijke worden vastgesteld uit de biopsie, maar daarvoor moet er vaak met een naald in je geprikt worden. Dat is niet altijd even fijn.

Uit onderzoek blijkt dat als er gebruik wordt gemaakt van hypnose tijdens het nemen van de biopsie dit de pijntolerantie van de patiënt kan vergroten. In dit onderzoek werd er specifiek gekeken naar het nemen van een biopsie om prostaatkanker vast te stellen.

De procedure die werd uitgevoerd was dat patiënten een 10 minuten durende hypnosesessie kregen voor de operatie. Tijdens deze sessie werd er gebruik gemaakt van suggesties die ontspanning bevorderden en angst verminderden. Tijdens een vergelijking van de pijn en angstervaring bij de mensen die wel een hypnosesessie hadden gekregen en de patiënten die het niet hadden gekregen bleek dat de mensen met hypnotherapie voor de operatie significant minder last hadden van angst en pijn tijdens en na de operatie.

En dat met een hypnosesessie van maar 10 minuten kort voor de operatie.

Hypnose voor een endoscopie

Darm- en maagonderzoek gaat meestal via een endoscopie. Of je moet een camera doorslikken of hij wordt anaal binnengebracht. Beide ingrepen zijn niet leuk en worden vaak onder narcose uitgevoerd. Ook zijn deze ingrepen niet risicoloos wat voor angst bij de patiënt kan zorgen.

Bij een endoscopie komen pijn en misselijkheid regelmatig voor, daarom is het managen van deze symptomen belangrijk om de angst voor een endoscopie te verminderen. Uit onderzoek blijkt dat gesprekshypnose (covert hypnose) de angst, misselijkheid en het ontstaan van de hik na een endoscopie kan verminderen, maar de resultaten waren niet significant, dus dit kon ook toevallig zo gegaan zijn.

Wat ik hierbij wil opmerken is dat gesprekshypnose een techniek is om mensen te hypnotiseren zonder dat ze het doorhebben, daardoor kunnen ze er ook niet helemaal voor openstaan, zoals wanneer je vraagt of je die persoon mag hypnotiseren waarna hij zelf ook echt meedoet met de hypnotherapie. Omdat hypnotherapie dan vaak wel goede resultaten boekt verwacht ik dat dat nog verder onderzocht moet worden bij hypnotherapie voor een endoscopie.

Technieken die bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden kunnen vergelijkbaar zijn met die gebruikt zijn en bewezen werken bij het nemen van een biopsie.

Hypnose voor een MRI

Een MRI is soms nodig om echt op de hoogte te zijn van wat er zich in je lichaam afspeelt, maar zo’n MRI scan ondergaan is niet voor iedereen even leuk. Ten eerste zit je in een kleine ruimte waar sommige mensen claustrofobisch van worden.

Als je al last hebt van claustrofobie is een MRI-scan maken helemaal geen pretje.

Dan maakt dat apparaat ook nog eens een oorverdovend geluid en sommige patiënten voelen welk deel van het lichaam gescand wordt.

Ademhaling tijdens de MRI scan moet soms ook op een bepaalde manier gebeuren om goede foto’s te krijgen. Dus als je alles snel achter de rug wilt hebben wil je dat natuurlijk ook niet verkeerd doen.

Vervolgens moet je ook nog afwachten of de uitkomsten goed of slecht nieuws zijn. Genoeg om je zorgen over te maken en angstig van te worden dus.

Uit onderzoek blijkt dat cognitieve gedragstherapie kan helpen om de angst voor een MRI scan te verminderen. De resultaten van cognitieve gedragstherapie kunnen versterkt worden als de patiënt tijdens de therapie onder hypnose is.

Daarnaast wordt er ook gebruik gemaakt van neuro linguïstisch programmeren (NLP) om de angst voor een MRI scan te verminderen. Door NLP is het voor mensen met angst voor kleine ruimtes eenvoudiger om een MRI scan succesvol af te ronden. Bij de NLP procedure vraagt de therapeut bijvoorbeeld eerst welke gedachte er bij de patiënt naar voren komen als hij denkt aan de MRI scan. Vervolgens moest de patiënt naar iets in de kamer kijken en die gevoelens bij de MRI aan dat voorwerp koppelen.

Daarna moet de patiënt juist denken aan iets waar hij blij, ontspannen en sterker van wordt. De therapeut raakt dan de patiënt aan om die gevoelens vast te houden. Als dit gebeurt terwijl de patiënt kijkt naar het voorwerp waar hij zijn MRI angsten aan heeft gekoppeld kan de angst daardoor minder worden. Ik weet dat dit raar klinkt, maar deze methode is wetenschappelijk onderzocht en werkt om angst voor de MRI scan te verminderen.

Uit ander onderzoek blijkt weer dat hypnose een NLP therapie kan versterken. Hypnose wordt ook vaak gebruikt door NLP en CBT therapeuten.

Daarnaast kan een patiënt tijdens de MRI scan zelf-hypnose toepassen om rustig te blijven. Er kan bijvoorbeeld gebruik worden gemaakt van ontspanningsoefeningen en visualisaties waardoor men minder bezig is met wat er op dat moment echt gebeurt.

Kortom

Naar het ziekenhuis gaan is nooit leuk en al helemaal niet als je een onderzoek moet ondergaan waarbij er iets in je wordt gestopt of dat je volledig onder narcose onder het mes gaat. Het is dus ook niet vreemd dat veel mensen angst hebben voor de procedure.

Hypnose kan in een dergelijk geval helpen om de angst te verminderen. Dit heeft als voordeel dat de pijn na de operatie minder is en de procedures sneller kunnen worden uitgevoerd. Het is dus een win-win situatie voor de arts en de patiënt.

Bij een MRI scan kunnen mensen ook last hebben van claustrofobie. In dat geval is zelf-hypnose tijdens de MRI scan een oplossing om kalm en gefocust te blijven zodat je niet vanwege onrust twee keer door de scan moet omdat het de eerste keer niet is gelukt.

Naast de ontspanningsoefeningen en de staat van hypnose kan er ook gebruik worden gemaakt van cognitieve gedragstherapie en neuro linguïstisch programmeren om angsten en overtuigingen te verminderen en veranderen.

Wil je meer weten over hoe je mensen kunt helpen door hypnotherapie toe te passen? Bekijk dan de evenementen en opleidingen van het Hypnose Instituut Nederland.

Bronnen:

http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/jan.12205/abstract;jsessionid=EBE957CEE44DB8006093542A04E7DAD2.f01t02?userIsAuthenticated=false&deniedAccessCustomisedMessage=

http://journals.lww.com/clinicalpain/Abstract/2012/11000/Preoperative_Anxiety_and_Catastrophizing__A.10.aspx

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0272735813000457

http://link.springer.com/article/10.1007/s11255-015-1111-0

http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1744-1609.12045/abstract?userIsAuthenticated=false&deniedAccessCustomisedMessage=

http://www.birpublications.org/doi/full/10.1259/bjr/14421796