Als je ziek bent is dat niet leuk en als je dan ook nog chemotherapie moet ondergaan kan de moed je in de schoenen zakken. Je hoort veel verhalen om je heen van mensen die chemotherapie als een verschrikking ervaren. Die niet meer kunnen eten en moeten braken wanneer ze dit wel doen. Chemotherapie maakt je lichaam zwakker met als doel om ook de kanker zwakker te maken zodat die eenvoudiger door je immuunsysteem kan worden opgeruimd. Het is alleen de vraag wie de race naar de bodem wint jouw lichaam of de kanker?
Toch is chemotherapie beter dan geen chemotherapie en wordt het vaak gebruikt om kanker te overwinnen. Hypnose kan je helpen als je opziet tegen de chemo zodat je met meer moed gaat beginnen en zodat jij je sterk kunt houden op lastige momenten.
Wanneer je therapie ondergaat kun je last krijgen van overgeven en misselijkheid. Een angst die je kunt hebben wanneer je hier last van hebt is dat wanneer je dit meldt de artsen de hoeveelheid medicatie veranderen, terwijl je nu juist iets in handen hebt wat je zou kunnen genezen.
Gevoel van controle verbeteren
Gelukkig is er wel degelijk iets anders te doen dan alleen de hoeveelheid medicatie te veranderen. Overgeven is iets wat kan gebeuren en dat is dan wat het is. Misselijkheid is echter iets wat iedereen subjectief ervaart[1]. Zo is de ene persoon gevoeliger voor wagenziekte omdat ze gevoeliger zijn voor het misselijke gevoel.
Hypnose kan je helpen om het gevoel van misselijkheid te verminderen. Jouw subjectieve gevoel over hoe je iets ervaart hangt namelijk af van de overtuigingen die je hebt over hoe de wereld werkt en hoe jij hierin functioneert. Deze overtuigingen gaan ook over wat chemotherapie doet en hoe jij daarop reageert. Wanneer je deze overtuigingen verandert en je anders tegen de therapie aankijkt kan dit je gevoel van misselijkheid al verminderen.
Het veranderen van overtuigingen wordt vaak in eerste instantie gedaan met regressietherapie. Eerdere gebeurtenissen uit je leven hebben je namelijk deze niet-helpende overtuigingen gegeven. Met regressietherapie ga je van het laatste moment dat je last had van de angst naar het eerste moment. Op dit eerste moment wordt er iets mee gedaan waardoor je minder last hebt van angst voor chemotherapie. Dit wordt allemaal gedaan terwijl je onder hypnose bent.
Daarnaast kun je met hypnose de overtuiging krijgen dat jij je misselijkheid kunt controleren. Dit wordt meestal gedaan met een visualisatie van een knop, of meerdere knoppen, die jij kunt bedienen en waarmee jij jouw gevoelens bedient. Je kunt bijvoorbeeld een volumeknop visualiseren, een temperatuurknop of de knoppen in een lift.
Doordat je dit doet terwijl je onder hypnose bent komt het gevoel van controle sterker binnen en geloof je ook écht dat je dit kunt. Hiermee wordt het een realiteit voor je, waardoor je op zware momenten tijdens je chemotherapie je gevoel van misselijkheid op een andere manier kunt interpreteren.
Deze kennis kan je angst voor chemotherapie al verminderen.
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt ook dat hypnose beter werkt tegen de verwachting van misselijkheid en het gevoel van misselijkheid tijdens de chemotherapie dan cognitieve gedragstherapie. Het werkt in ieder geval minstens net zo goed, zo niet nog beter[2].
Muziek om de angst te verminderen
Tijdens het ondergaan van de chemotherapie, zeg maar het moment dat je aan het infuus ligt, helpt bekende muziek je ook om minder last te hebben van angst. Onderzoekers hebben dit zelfs kunnen terugvinden in de bloeddruk en hartslag van mensen tijdens het ondergaan van chemotherapie. Uit de vragen die mensen moesten beantwoorden bleek ook dat de kwaliteit van leven hierdoor beter was dan bij mensen die geen muziek luisterden tijdens de chemotherapie.
Dit kwam door een vermindering van de angst, zorgen en vermoeidheid[3].
Live muziek werkt zelfs het beste. Dus heb je een vriend of vriendin die een liedje kan zingen, neem hem of haar mee!
Angst om te vallen door de chemotherapie overwinnen
Naast angst voor misselijkheid en overgeven kun je door chemotherapie ook verzwakt raken waardoor je angstig wordt dat je gaat vallen[4]. Dit is erg jammer, want als je hierdoor onnodig jezelf opsluit om in een veilige “zachte” omgeving te zijn maakt dat de ziekte niet echt leuker.
Onderzoekers geven aan dat blijven bewegen, ook tijdens de chemotherapie belangrijk is om sterk te blijven zodat de kans op vallen verkleind wordt. Dit kan natuurlijk wel in overleg met je arts.
Hypnose kan je ook helpen om de angst voor bewegen, door de angst voor vallen te overwinnen.
Uit onderzoek naar hypnotherapie bij kinderen die chemotherapie ondergaan blijkt dat het niet alleen helpt tegen misselijkheid en de angst ervoor. Ook andere klachten die je kunt krijgen van chemotherapie werden erdoor verminderd of in ieder geval stabiel gehouden. Deze kinderen hadden na verloop van tijd minder last van stress en verminderd functioneren dan de kinderen die geen hypnose hadden gekregen. Hypnose kan dus verergering van de klachten tegengaan[5].
Jezelf sterker maken voor de chemotherapie
Chemotherapie is een spannende periode in het leven waarbij je wel wat zelfvertrouwen kunt gebruiken. Een manier waarop hypnose kan helpen om je angsten te verminderen is door jezelf mentaal sterker te maken.
Dit kan op meerdere manieren. Een manier die vaak gebruikt wordt voor het sterker maken van jezelf is door het herhalen van hypnotische suggesties. Doordat je dit doet terwijl je onder hypnose bent komt dit ook dieper bij je binnen en wordt het ook sneller een onderdeel van je identiteit en het basisgevoel dat je over jezelf hebt.
Dit kunnen bijvoorbeeld suggesties zijn zoals:
“Ik ben sterk.”
“Ik kan alles.”
“Mijn lichaam doet alles wat het kan om me te beschermen.”
“Mijn lichaam doet alles om de chemo te laten werken.”
Dit zijn slechts voorbeelden. Afhankelijk van jouw overtuigingen en angsten over chemotherapie kun je van jouw hypnose-expert andere suggesties meekrijgen.
Jezelf laten ontspannen tijdens chemotherapie
Ontspanningsoefeningen zijn ook erg belangrijk om minder last te hebben van de chemotherapie. Op momenten dat je angstig wordt of veel stress ervaart door de chemotherapie kan een ontspanningsoefening veel doen om dat gespannen gevoel uit je lichaam te krijgen.
Een manier waarop hypnose hierbij kan helpen is door een geleide visualisatie. Voordat je deze visualisatie krijgt zal de hypnose-expert je vragen stellen over plekken waar jij je heerlijk hebt kunnen ontspannen of waar jij je kunt voorstellen dat je totaal ontspant. Dit kan bijvoorbeeld een plek zijn die je je hebt voorgesteld in een boek of een locatie van een film.
Vervolgens krijg je de geleide visualisatie. Die kan bijvoorbeeld de volgende vorm hebben:
“Je loopt naar de plek toe waar jij ultiem hebt kunnen ontspannen op je vakantie. Je voelt hoe de grond of vloer daar aan je voeten voelt. Het is een fijn gevoel en elke stap helpt je verder om te ontspannen. Je zoekt die plek waar je heerlijk kunt zitten of liggen om even je hele lichaam te ontspannen. Je voelt hoe de zon op je schijnt (evt. door het raam) en de warmte je lichaam verwarmt. Een straal van de zon gaat als een scan rustig over je lichaam en de warmte van die straal ontspant elke spier. De spanning wordt uit je voeten gehaald, je boven rug kan weer ontspannen en je drukt zelfs je tong niet meer tegen je gehemelte. Je voelt een deken van ontspanning over je heen komen en je kunt er heerlijk liggen of zitten en genieten van de geluiden die op jouw plek van ontspanning zijn. Je komt helemaal tot rust.”
Dit is slechts een voorbeeld van een geleide visualisatie. Afhankelijk van jouw ontspannen plek en of je warmte of kou ontspannen vindt kan hierin gevarieerd worden.
Hypnose is een middel dat al ontzettend lang gebruikt wordt en ook steeds meer wordt gebruikt om mensen te ondersteunen bij een behandeling tegen kanker. Dit kan ook als je juist een operatie moet ondergaan in plaats van chemo.
Wil je weten hoe hypnose voelt en of jij ook andere mensen kunt hypnotiseren? Kom dan eens naar een hypnose playshop en leer in 1 dag hypnose.
Wil je juist mensen met problemen of chemotherapie helpen te ontspannen met hypnose? Dan kun je je ook gelijk inschrijven voor een opleiding van het Hypnose Instituut Nederland. Vraag naar de online mogelijkheden als dit beter bij je past.
Of kijk naar de andere mogelijkheden en evenementen die we geven.
[1] https://www.ons.org/sites/default/files/hawkins.pdf
[2] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1365-2354.2006.00736.x
[3] https://academic.oup.com/jmt/article-abstract/44/3/242/955004
[4] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0966636213006863
[5] https://pediatrics.aappublications.org/content/88/1/34.short
