Pijn en beweging, het is een vreemde combinatie. Wist je dat wanneer je geopereerd bent je het snelste herstelt als je blijft bewegen. Elke dag even het bed uit en een wandelingetje door de gang van het ziekenhuis maken maakt al verschil. Er zijn veel mensen die er niet aan moeten denken en die liever blijven liggen of zitten waar ze zijn. Die mensen hebben last van bewegingsangst.
Heb jij last van bewegingsangst? Dan is het ook een goed idee om dit blog te lezen.
Wat is bewegingsangst?
Bewegingsangst is een strategie die mensen met chronische pijn toepassen om minder last te hebben van de pijn. Door niet te bewegen geloven mensen met chronische pijn dat de pijn niet erger gaat worden.
Mensen met bewegingsangst zijn ervan overtuigd dat wanneer ze gaan bewegen dit de pijn verergert en dus zijn ze angstig om te gaan wandelen of echt te gaan sporten.
Voor sommigen kan zelfs het huis uitgaan, want daarvoor moet worden bewogen, een angstige gebeurtenis zijn. De verwachting is dan dat de pijn ontzettend heftig wordt waardoor ze hun doelen toch niet bereiken, zoals naar de supermarkt gaan 100 meter verderop. Iets wat gezonde mensen vaak lopend doen.
Dit is ontzettend jammer, want beweging helpt in veel gevallen juist wél tegen chronische pijn.
Wat is de oorzaak van bewegingsangst?
De oorzaak van bewegingsangst is vaak chronische pijn en mentaal de pijn uitvergroten. Dan maak je de pijn in gedachten groter dan dat hij is.
Dit kan bijvoorbeeld gaan om pijn door:
- Lage rugpijn
- Fibromyalgie
- Whiplash
- Hernia
- Migraine
- Brandwonden
- Andere oorzaken van chronische pijn.
Hoe wordt bewegingsangst behandeld?
Bewegingsangst wordt vaak behandeld met fysiotherapie in combinatie met cognitieve gedragstherapie (CGT) en ontspanningsoefeningen.
De fysiotherapeut helpt iemand om de bewegingsvrijheid te vergroten. Dit door krachtoefeningen en door mensen te helpen met stretchen van de spieren. Hierdoor kan ook sommige spierspanning verminderen die kan zorgen voor pijn. Bijvoorbeeld bij rugpijn is dit vaak het geval.
Cognitieve gedragstherapie is een therapie die is gericht op je gedachten en denkprocessen. Wanneer je bijvoorbeeld eten moet kopen en hiervoor in beweging moet komen kun je van tevoren al ontzettend veel verwachtingen krijgen over het proces van boodschappen doen. Je denkt aan de pijn wanneer je jouw schoenen aantrekt, wanneer je iets moet pakken van het bovenste schap of wanneer je jouw (zware) boodschappen moet tillen naar de auto, je fietstassen of ermee naar huis moet lopen.
Met cognitieve gedragstherapie leer je hoe je anders en meer ontspannen met dit soort dagelijkse bezigheden kunt omgaan. Daarbij kan cognitieve gedragstherapie gecombineerd worden met hypnose wat de behandeling vaak verbetert doordat er sneller resultaten worden behaald.
De ontspanningsoefeningen zijn er om spanningspijn te verminderen. Je lichaam en geest hebben een belangrijke connectie met elkaar. Je kent het gevoel zelf wellicht dat je lichaam reageert op heftige emoties waardoor die nog heftiger kunnen worden. Vooral bij angst krijg je vaak last van gespannen spieren die weer voor buikpijn kunnen zorgen, wat ervoor kan zorgen dat je weer gaat letten op andere pijnpunten in je lichaam.
Hypnose kan bij deze behandelingen dus een belangrijke rol spelen. Een fysiotherapeut kan hypnose gebruiken om mensen te helpen hun blokkades om te bewegen op te heffen om zo eenvoudiger de behandeling te kunnen laten slagen.
Cognitieve gedragstherapie wordt versterkt door hypnose.
Hypnosetechnieken kunnen gebruikt worden als ontspanningsoefening. Zoals bijvoorbeeld met een geleide visualisatie waar je heerlijk kunt wegdromen.
Hypnose en de behandeling van bewegingsangst
Bewegingsangst kan chronisch zijn, maar ook kortdurend, zoals na een operatie. Juist een periode waarin beweging je helpt om sneller te genezen zodat je weer sneller naar huis mag.
Daarom experimenteren sommige ziekenhuizen met zelfhypnose voor pijnmanagement om op die manier de genezing te versnellen.
Uit het onderzoek Effectiveness of hypnosis for post-operative pain management of minimally invasive thorascopic approach to repair pectus excavatum: retrospective analysis uit 2014 blijkt dat patiënten die zelfhypnose hadden geleerd minder gebruikmaakten van morfine na een operatie dan patiënten die geen zelfhypnose hadden geleerd om beter om te gaan met de pijn. Helaas konden de mensen nog niet sneller naar huis, maar dit maakt de kans op een morfineverslaving, iets waar mensen na een operatie last van kunnen krijgen, een stuk lager.
Zelfhypnose tegen pijn kan op meerdere manieren toegepast worden. Je kunt hypnotische suggesties aan jezelf herhalen over de pijn en de invloed ervan op beweging. Om de juiste hypnotische suggesties te herhalen heb je eerst een gesprek met de hypnose-expert. In dit gesprek achterhaalt hij je overtuigingen over pijn en beweging, waarna hij je suggesties geeft die hierop inspelen.
Als je bijvoorbeeld denkt: “Ik kan het beste stilliggen zodat alles goed heelt” krijg je bijvoorbeeld de suggestie
“Door beweging heelt je lichaam functioneel omdat je in het leven ook moet bewegen.”
Je kunt dus een soort lijst van suggesties krijgen die je dagelijks aan jezelf moet herhalen. Hiervoor breng je jezelf eerst in een hypnotische trans. Dit doe je door te ontspannen. Je zoekt dus een comfortabele plaats om te zitten of liggen. Je haalt gelijkmatig adem door je buik en ontspant je spieren. Je sluit je ogen en herhaalt dan de suggesties, of je speelt een mp3 af van de hypnose-expert die je de suggesties heeft meegegeven.
Visualisatie tegen pijn
Visualisaties helpen ook ontzettend goed tegen chronische pijn. Ook voor een dergelijke visualisatie heeft een hypnose-expert informatie nodig. Zoals wat je een ontspannende kleur vindt. Wat je pijnverlichtend vindt werken en andere informatie.
Deze informatie wordt dan verwerkt in de visualisatie. Stel dat je warmte pijnverlichtend vindt dan komt dat terug in de visualisatie. Een geleide visualisatie tegen pijn kan op de volgende manier gaan, bijvoorbeeld na een whiplash.
“Je ligt in een warm bad en drijft in het heerlijke warme water. Het water ontspant je spieren en er is zo’n waterstraal die je heerlijk kan masseren. Het mooie aan dit bad is dat jij kunt bepalen waar de waterstraal, met heerlijk warm en ontspannend water, je masseert. Je laat de straal het gebied rond en op je nek masseren. Je voelt de spanning minder worden en de pijn bij je nek en schouders wordt weggemasseerd door heerlijke warme ontspanning.”
Dit is slechts een voorbeeld van een geleide visualisatie bij pijn.
85% van de mensen is hypnotiseerbaar, maar helaas is dus 15% van de mensen niet of heel lastig hypnotiseerbaar. Voor deze mensen biedt Virtual Reality een oplossing. Met een VR bril wordt de visualisatie als een film voor hen afgespeeld. Bij mensen met brandwonden helpt deze techniek om pijnmedicatie te verminderen, een ideale oplossing als het lastig is om onder hypnose te komen.
Meer bewegen met hypnose
Hypnose kan dus gebruikt worden om te ontspannen en om op die manier minder last van pijn te hebben, maar dat brengt je niet direct in beweging.
De hypnotische suggesties helpen je je overtuigingen te veranderen waardoor je eerder in de benen komt bij angst voor beweging.
Daarnaast heb je de post-hypnotische suggesties die je gedrag kunnen beïnvloeden. Bijvoorbeeld het gedrag op het moment dat je meer pijn ervaart. Je hebt dan bijvoorbeeld net een visualisatie gehad en dan eindigt de hypnose-expert vaak met een post-hypnotische suggestie, zoals:
“Wanneer je beweegt en je voelt pijn, voel dan de warme straal die je spieren bij de pijn ontspant en die de pijn wegneemt. Haal een paar keer diep adem en beweeg de energie van de ademhaling naar de pijn om die weg te nemen. De zuurstof zorgt voor je lichaam.”
Een dergelijke post-hypnotische suggestie zorgt ervoor dat je tijdens het bewegen aan pijnmanagement kunt doen, wat ervoor zorgt dat je minder last van bewegingsangst hebt.
Wil je meer weten over hoe hypnose werkt en wat je kunt doen om jezelf of andere mensen te helpen? Kom dan eens naar een hypnose playshop of ga naar een ander evenement van het Hypnose Instituut Nederland.
Bronnen:
https://www.jpain.org/article/S1526-5900(14)00510-0/abstract
