De serie “13 reasons why” op streamingdienst Netflix heeft veel opgeroepen bij mensen en vooral wat er zo fout is aan de serie. In de serie pleegt een meisje zelfmoord en bij elke aflevering verteld ze waarom iemand de extra druppel was die haar tot die beslissing dreef. De schuld van haar zelfmoord wordt dus 13 keer bij iemand anders gelegd dan bij haarzelf. Dan bij haar gevoel om juist te kiezen voor hulp in plaats van voor de dood.
De schuld aan andere mensen geven is iets waar onze maatschappij steeds meer last van heeft. Daarom ga ik in dit blog in op mensen die anderen de schuld geven en testen we of jij hierbij hoort en wat je ertegen kunt doen, ook als je slachtoffer bent van mensen die anderen de schuld geven.
Smoesjescultuur
Een belangrijke oorzaak van mensen die anderen de schuld geven is een cultuurverandering die zich de laatste decennia heeft voorgedaan. Een aantal jaar geleden kwam in het nieuws dat studenten rechten het recht niet meer zo goed wisten, maar wel heel goed wisten hoe ze smoesjes moesten bedenken waarom een verdachte heel toevallig tijdens iets strafbaars aanwezig was of op de plaats van onheil was gezien.
Inmiddels zijn er ook veel ouders die docenten verantwoordelijk houden voor de leerprestaties van hun kinderen. In plaats van kijken naar de eigen rol in de opvoeding of het helpen met huiswerk maken wordt de docent al snel als schuldige aangewezen.
Er zijn zelfs ouders in de V.S. die smartphone fabrikanten verantwoordelijk stellen voor dodelijke ongelukken die hun kinderen hebben gekregen nadat ze hun eigen kind de smartphone hadden gegeven.
Wanneer is iemand schuldig?
Wanneer kun je iemand nu eigenlijk écht ergens de schuld van geven? Iemand is schuldig als hij verantwoordelijk is voor het maken van een fout. In het geval van de leerprestaties van het kind is er vaak een onenigheid over wie eigenlijk de verantwoordelijkheid heeft om het kind te stimuleren om goed zijn best te doen op school. Is dat de docent of de ouder?
Juridisch gezien is iemand schuldig als hij een strafbaar feit heeft gepleegd of als het hem/haar te verwijten valt dat er iets is gebeurd. De recente ei-affaire waarin bedrijven gebruik hebben gemaakt van een bepaald gif om van bloedvlooien af te komen is bijvoorbeeld iets waarin iemand verwijtbaar kan zijn in het toedienen van gif, waardoor zelfs de volksgezondheid in gevaar komt.
Ook wordt er gekeken hoe de context is van wanneer er iets gebeurde. Kon je bepaalde handelingen bijvoorbeeld anders uitvoeren of was wat er is gedaan het enige wat mogelijk was?
Daarbij moet er in het strafrecht ook sprake zijn van opzet. Dit is een belangrijk onderdeel om je te verweren als iemand jou opeens als schuldige aanwijst voor iets. Een leerling kan bijvoorbeeld niet gemotiveerd zijn om huiswerk te maken, maar het is nooit de opzet van een docent om een leerling te demotiveren om huiswerk te maken.
Een docent zal niet snel zeggen: “Voor dat proefwerk hoef je niet te leren, want het boeit toch niet.”. In dat geval kan er opzet zijn om de leerprestaties van een leerling te verminderen, maar dat is meestal niet het geval.
Waarom andere mensen de schuld geven?
Andere mensen de schuld geven is dus iets wat je in eerste instantie kunt doen om de verantwoordelijkheid voor het probleem te ontkennen. Dit kun je al vrij snel onbewust doen als de fout die je hebt gemaakt niet bij je zelfbeeld past of als men schuldig is aan iets dat niet past bij het zelfbeeld dat mensen hebben.
Als je een fragiel zelfbeeld hebt en je wilt dan niet schuldig zijn aan een onvoldoende op school geef je bijvoorbeeld de test de schuld in plaats van de middagen waarop je niet met huiswerk bezig bent geweest.
Daarbij kan het ook een verdediging zijn om je zelfvertrouwen op pijl te houden. Als je bijvoorbeeld wel heel hard gestudeerd hebt voor een toets en je faalt alsnog is dat natuurlijk niet goed voor het idee dat je kennis hebt over het onderwerp. Dan is het makkelijker om aan te geven dat de toets of lessen niet deugen dan dat je er zelf gewoon niets van snapt.
Het is ook gewoon makkelijker om andere mensen de schuld te geven, want dat betekent dat je zelf helemaal niets hoeft te veranderen.
Ook kunnen we soms andere elementen die hebben bijgedragen aan problemen of fouten niet in kaart brengen. Toeval bestaat soms gewoon, we generaliseren vaak te snel (die docent Duits is gewoon een nazi) en soms staan we niet open voor alternatieve oorzaken.
Daarnaast spelen onze overtuigingen over hoeveel controle we hebben over een bepaalde situatie ook een rol. Ouders kunnen bijvoorbeeld de docent de schuld geven omdat ze beide werken en daarom weinig tijd hebben om zelf hun kind te motiveren. Dat ze ook de keuze hebben om een dag minder te werken en die tijd te besteden aan huiswerk met hun kind is een keuze die ze vaak niet zien, want minder geld in het laatje.
Altijd de schuld krijgen
Als jij juist slachtoffer bent van iemand die jou altijd de schuld geeft van iets waar je gewoon écht niet verantwoordelijk voor bent en wat je ook niet met opzet doet kun je de volgende zaken doen.
Ga eerst na wat je zelf hebt gedaan in de situatie en of je schuldig bent aan iets. Was iets ook écht jouw verantwoordelijkheid?
Als dat niet het geval was kun je de volgende stappen zetten:
- Neem afstand van de beschuldiging. Wat hij/zij zegt is zijn/haar probleem en niet het jouwe.
- Wees je ervan bewust dat als iemand je chronisch beschuldigd van zaken zij je om de een of andere reden moeten zien als de slechterik. Eigen problemen worden dan vaak op jou geprojecteerd.
- Je hoeft de ander er niet van te overtuigen dat je onschuldig bent om onschuldig te zijn.
- Vertel in plaats daarvan jouw waarheid en hoe jij de situatie ziet. Daarmee kan hij/zij het doen.
- Vraag jezelf ook af of jij jezelf kunt blijven zien zoals je bent in plaats van dat je jezelf gaat zien zoals de persoon die jou de schuld geeft je ziet.
Stoppen met andere mensen de schuld geven
Omdat andere mensen chronisch de schuld geven je sociale relaties kan kosten is het belangrijk om te stoppen met andere mensen de schuld geven van fouten of problemen die jij hebt. Voordat je het weet is zelfs het weer schuldig aan onfortuinlijke zaken en verander je echt in een slachtoffer.
Controleer je overtuigingen over controle
Controleer daarom eerst welke overtuigingen jij hebt over de controle op je leven. Geloof jij dat je zelf veel kunt bepalen van wat je overkomt of ligt het allemaal aan toevalligheden en op de juiste tijd op de juiste plaats zijn?
Als je moeite hebt met het achterhalen van je overtuigingen kan een hypnotherapeut je helpen om die overtuigingen te achterhalen.
Daarnaast kun je zelfhypnose gebruiken om deze overtuigingen te veranderen en om het daadwerkelijk ondernemen van actie om meer controle te hebben te veranderen.
Zelfhypnose met hypnotische suggesties
Een van de eerste zaken die je kunt doen om je overtuigingen te veranderen is door hypnotische suggesties te herhalen die juist overtuigingen over meer controle versterken, zoals:
Ik ben de baas over mijn leven.
Met een goede voorbereiding heb ik meer controle.
Ik kies elke dag waar ik naartoe ga en wat ik ga doen.
Ook als ik niet kies, kies ik ervoor om niet te kiezen.
Dit zijn slechts algemene suggesties. Een hypnotherapeut kan je helpen met suggesties die van toepassing zijn op jouw overtuigingen over controle.
Visualisatie van controle
Daarnaast kun je controle over je leven ook visualiseren. Nederland is bijvoorbeeld een regenachtig land en daarom kun je soms overvallen worden door een bui. Door voordat je het huis uitgaat buienradar te controleren en een kleine paraplu mee te nemen heb je al meer controle over of je nat wordt of niet.
Dit soort acties kun je ook visualiseren. Een visualisatie vergroot de kans dat je gedrag waarin jij controle neemt over je leven ook echt uitvoert.
Schrijf een stappenplan op als je iets nieuws onderneemt/ een doel hebt
Een andere manier om jezelf te motiveren om controle uit te voeren is door een stappenplan op te schrijven als je een nieuw doel hebt zodat je niet overvallen wordt door onvoorziene zaken, hoewel die kans natuurlijk nooit helemaal weg is.
Door op te schrijven wat je allemaal moet doen om een doel te bereiken weet je meer waar je aan toe bent.
Om dit stappenplan nog krachtiger te maken kun je elke stap visualiseren voordat je hem uitvoert.
Begin met kleine tussendoelen
Als je doel is om miljonair te worden is dat soms een wat onoverzichtelijke weg om te bewandelen als je bijvoorbeeld nog geen baan hebt. Je kunt dan tussendoelen hebben zoals:
- Het schrijven van een sollicitatiebrief.
- Het vinden van een baan.
- Het vergroten van mijn kennis voor een betere positie.
- Enz enz.
Zet een extra stap voor meer controle in je dagelijkse leven
Ook de tussendoelen kunnen soms in het dagelijks leven nog niet echt het gevoel van controle geven. Door dagelijks een intentie te hebben, zoals productief zijn of blij zijn, kun je bij elke actie die je onderneemt jezelf afvragen of dit je helpt om je intentie van de dag te bereiken.
Door dit soort kleine stappen uit te voeren kom je erachter dat je meer controle hebt over je leven en hoe vaker je dit uitvoert hoe groter het gebied van controle wordt.
Wil je meer weten over mentale technieken om meer controle over je leven te hebben? Kom dan eens naar een playshop en bekijk de opleidingen van het Hypnose Instituut Nederland.
Pin ook deze handige infographic als geheugensteuntje:
Bronnen:
Tio
op 11 Jun 2018