Wat is echt? Die vraag is nog niet altijd zo eenvoudig te beantwoorden, omdat de realiteit soms vervormd is en dat heeft weer invloed op je innerlijk welzijn.
Dit blog gaat de essentie van de "drie realiteiten" theorie vangen, met een sterke focus op de "vervormde realiteit". Dat heeft immers de grootste invloed op ons welzijn.
Voel je je vaak onrustig, gespannen of zelfs angstig, zelfs wanneer er objectief gezien geen concrete problemen zijn?
Het is een gevoel dat velen van ons herkennen: die knagende onvrede, die constante stroom van negatieve gedachten, die het dagelijks leven kan overschaduwen.
Wat als ik je vertel dat de échte bron van dit lijden door gedachten zelden in de feiten zelf ligt, maar in onze interpretatie ervan?
Als expert in innerlijke rust en bewustzijn begrijp ik de complexe dans tussen onze waarneming en onze emoties. Dit artikel duikt diep in het concept van de vervormde realiteit, de tweede van de drie realiteiten die ons leven vormgeven.
Je leert precies hoe onze gedachten over problemen stress en conflict creëren, en hoe jouw oordelen over feiten je innerlijke vrede kunnen ondermijnen.
Bereid je voor op praktische handvatten en heldere inzichten die je helpen te herkennen wanneer je vanuit deze vervormde realiteit opereert, en hoe je de weg vrijmaakt voor meer rust en helderheid.
Hierna weet jij nog beter hoe je antwoord geeft op de vraag: “Wat is echt?”
De 3 realiteiten
Om de kern van onze innerlijke onrust te begrijpen, is belangrijk om het idee van de 'drie realiteiten' te begrijpen. Dit model biedt een kader om te zien hoe onze werkelijkheid wordt geconstrueerd, en waar de meeste van onze problemen vandaan komen.
- De Afgesproken Realiteit (Feit): Dit is de objectieve, onbetwistbare realiteit. Een stoel is een stoel. De zon komt op in het oosten. Iemand heeft iets gezegd. Het regent. Feiten zijn neutraal en onpersoonlijk. In deze realiteit is er geen probleem, want het is gewoon zo. Er zit geen oordeel of verhaal aan vast. Dit is de realiteit waar we het over eens zijn.
Dit is echt.
- De Vervormde Realiteit (Verhaal): Dit is waar het interessant – en vaak pijnlijk – wordt. De vervormde realiteit is jouw persoonlijke interpretatie, jouw gedachten, gevoelens, oordelen en meningen over de afgesproken realiteit. Hierdoor wordt een neutraal feit omgezet in een 'probleem'. Een stoel is niet ongemakkelijk. Jij vindt de stoel ongemakkelijk. Het regent is geen probleem. Jij vindt het vervelend dat het regent omdat je een picknick had gepland. Al onze gedachten over problemen en oordelen over feiten vinden hun oorsprong in deze tweede realiteit.
- De Realiteit van Bewustzijn (Thuria): Dit is de diepere, allesomvattende realiteit waarin zowel de afgesproken realiteit als de vervormde realiteit verschijnen. Het is het bewustzijn, de ruimte, waarin alles zich ontvouwt. Hierover spreken we in dit artikel minder uitgebreid, maar het besef dat er een diepere laag is waar jouw gedachten en de feiten zich manifesteren, is een krachtige basis voor innerlijke vrijheid.
Wat is echt, is nooit het probleem
Onze hersenen zijn van nature 'verhalenvertellers'. Zodra we een feit waarnemen, begint het direct met interpreteren, categoriseren en beoordelen.
Dit evolutionaire mechanisme hielp ons ooit te overleven, maar in de moderne tijd is het vaak de bron van onnodig lijden. De vervormde realiteit ontstaat wanneer we de neutrale feiten verwarren met onze persoonlijke, subjectieve interpretatie ervan.
Stel je voor: een collega reageert kortaf in een e-mail. Het feit is: de collega stuurde een korte e-mail.
Jouw vervormde realiteit maakt daarvan: "Mijn collega is boos op me," of "Ik heb iets verkeerd gedaan," of "Wat een onbeschofte toon!"
Geen van deze interpretaties is inherent waar over de collega. Ze zijn projecties van jouw eigen gedachten en angsten. Dit creëert een hoop mentale ruis en zet een keten van negatieve emoties in gang, terwijl de collega misschien simpelweg haast had.
Het is een fundamenteel principe in de psychologie dat onze emoties niet direct door gebeurtenissen worden veroorzaakt, maar door onze interpretatie van die gebeurtenissen.
Je gedachten creëren leed
Het hardnekkigste misverstand is dat onze problemen worden veroorzaakt door externe omstandigheden. Echter, in de meeste gevallen zijn het niet de gebeurtenissen zelf die ons uit balans brengen, maar onze gedachten over de problemen die daaruit voortvloeien.
Lijden door gedachten vindt plaats wanneer we onze meningen en oordelen als absolute waarheid zien. Hier zijn enkele voorbeelden:
- File: Het feit is dat het verkeer stilstaat. Je gedachte is: "Dit is vreselijk, ik ben te laat, mijn hele dag is verpest!" Deze gedachte creëert frustratie en stress.
- Kritiek van een ander: Het feit is dat iemand feedback gaf. Je gedachte is: "Ze vinden me incompetent, ik ben niet goed genoeg." Deze gedachte leidt tot onzekerheid en schaamte.
- Financiële tegenslag: Het feit is dat er een onverwachte uitgave is. Je gedachte is: "Ik red het nooit, ik kom in de problemen, dit is het einde." Deze gedachte veroorzaakt angst en wanhoop.
In elk van deze situaties is het niet de omstandigheid zelf die het lijden veroorzaakt, maar de emotionele lading die we eraan geven door onze gedachten en interne verhalen.
Dit patroon van denken kan leiden tot chronische stress en een voortdurend gevoel van onbehagen, ongeacht de externe omstandigheden. En daar komt nog eens bij dat stress ervoor zorgt dat je nieuwe ervaringen ook negatiever beoordeelt, dan als je dezelfde ervaring zonder stress zou hebben[1].
Wat is echt, jouw oordeel is meer dan een mening
Onze oordelen over feiten zijn krachtige instrumenten die onze emotionele staat direct beïnvloeden. Een oordeel is een waardeoordeel dat we toekennen aan een neutrale gebeurtenis, persoon of situatie.
Denk aan labels als 'goed', 'slecht', 'juist', 'onjuist', 'eerlijk', 'oneerlijk'. Zodra we een oordeel vellen, projecteren we onze interne verwachtingen en overtuigingen op de buitenwereld.
Dit is ook een hele dualistische gedachtegang, terwijl non-dualisme ervoor zorgt dat je minder oordelen hebt en dus minder last van negatieve gevoelens.
Voorbeelden van oordelen en hun impact:
- Het weer: "Het regent, en dat is slecht weer." Dit oordeel kan je humeur direct negatief beïnvloeden, terwijl de regen op zichzelf neutraal is.
- Het gedrag van een kind: "Hij is stout omdat hij niet luistert." Dit oordeel roept frustratie en boosheid op, terwijl het feit misschien is dat het kind moe is of niet begrijpt wat er van hem verwacht wordt.
- Een maaltijd: "Dit gerecht is walgelijk." Dit oordeel sluit de deur voor de mogelijkheid om iets nieuws te proeven of een andere smaak te waarderen.
Deze oordelen zijn zelden waar. Ze zijn diep persoonlijk en ingebed in onze unieke geschiedenis, cultuur en overtuigingen. Ze vormen een cruciaal onderdeel van de vervormde realiteit en beperken onze waarneming van de wereld aanzienlijk.
Het vermogen om je oordelen te herkennen en te bevragen, is een sleutel tot innerlijke vrijheid.
Stress door gedachten en wat niet echt is
De constante stroom van gedachten, interpretaties en oordelen die deel uitmaken van onze vervormde realiteit, heeft een direct effect op ons welzijn. Chronische stress door gedachten is een veelvoorkomende uitkomst van deze interne processen.
Wanneer we voortdurend navigeren vanuit een vervormde realiteit, staat ons zenuwstelsel onder constante spanning.
Dit manifesteert zich niet alleen mentaal, maar ook fysiek:
- Verhoogde hartslag en bloeddruk: Jouw lichaam reageert alsof er gevaar is, zelfs als dit gevaar alleen in je gedachten bestaat.
- Slaapproblemen: De malende gedachten maken het moeilijk om tot rust te komen.
- Spijsverteringsproblemen: Stress heeft een directe invloed op onze darmgezondheid.
- Verminderde concentratie en geheugen: De continue mentale ruis belemmert helder denken.
- Vermoeidheid: Het constant 'vechten' tegen de eigen gedachten is uitputtend.
Het goede nieuws is dat wanneer je begint te begrijpen dat lijden door gedachten optioneel is, je de mogelijkheid creëert om anders met je interne ervaring om te gaan.
Het loslaten van de identificatie met de vervormde realiteit kan leiden tot een aanzienlijke vermindering van stress en een toename van je algehele welzijn.
Door afstand te nemen van de situatie en je gevoelens bij die situatie kun je jouw zenuwen alweer tot rust brengen, en de stressreactie dus verminderen[2].
Praktische stappen om wat echt is te herkennen
Het doorbreken van de cyclus van de vervormde realiteit begint met bewustzijn. Door aandachtig te observeren hoe je denkt en reageert, kun je de tekenen van vervorming herkennen en zo stapsgewijs meer innerlijke rust vinden. Dit is een vorm van mindfulness.
Hier zijn 7 concrete manieren om je vervormde realiteit te herkennen:
- Observeer je emoties: Wanneer je sterke negatieve emoties voelt (frustratie, angst, boosheid, verdriet), pauzeer dan. Vraag jezelf af: "Welke gedachte ligt hieraan ten grondslag?" Vaak zul je ontdekken dat het niet de feitelijke situatie is die de emotie veroorzaakt, maar jouw interpretatie ervan.
- Zoeken naar 'moeten' en 'zouden moeten': Let op zinnen in je hoofd zoals "Dit moet anders zijn" of "Hij zou moeten weten." Dit zijn klassieke signalen van een oordeel of een verwachting die botst met de realiteit zoals die is.
- Identificeer verhalen, geen feiten: Oefen met het onderscheiden van pure feiten van de verhalen die je eromheen creëert. "Mijn kind heeft zijn kamer niet opgeruimd" is een feit. "Mijn kind is lui en respecteert me niet" is een verhaal, een gedachte over problemen.
- Luister naar jouw innerlijke kritiek: Wanneer je jezelf of anderen bekritiseert, ben je vrijwel altijd bezig met een oordeel over feiten. De gedachte "Ik ben niet goed genoeg" is een vervorming van wie je werkelijk bent.
- Neem lichamelijke signalen serieus: Voel je spanning in je schouders, een knoop in je maag of een versnelde hartslag? Dit zijn vaak fysieke manifestaties van stress door gedachten. Vraag jezelf af welke gedachten deze reactie oproepen.
- Vraag jezelf af: "Is dit absoluut waar?": Stel je gedachten ter discussie. Is die interpretatie van de situatie écht de enige waarheid, of is er ruimte voor andere perspectieven? Vaak zul je ontdekken dat er meerdere, neutrale, feitelijke waarheden bestaan.
- Let op de 'altijd' en 'nooit' gedachten: Generalisaties zoals "Dit gebeurt altijd bij mij" of "Ik nooit geluk" zijn sterke indicatoren van een vervormde realiteit. Ze negeren de nuances en uitzonderingen in het leven.
Door deze signalen te herkennen, ontwikkel je een dieper zelfbewustzijn en de mogelijkheid om bewuster te kiezen hoe je reageert op de wereld om je heen, in plaats van automatisch te vervallen in negatieve gedachtenpatronen.
Vermijd valkuilen waardoor je vastzit in vervorming
Het is één ding om de theorie van de vervormde realiteit te begrijpen, maar het is een ander om haar impact in ons dagelijks leven volledig te doorzien en te doorbreken. Er zijn diverse valkuilen die ons vasthouden in deze subjectieve werkelijkheid:
- Identificatie met gedachten: We geloven dat we onze gedachten zijn, in plaats van dat we gedachten hebben. Dit maakt het moeilijk om er afstand van te nemen en ze te bevragen.
- De zoektocht naar controle: We willen controle over externe omstandigheden en mensen. Wanneer dit niet lukt, proberen we de realiteit mentaal te 'verbeteren' door middel van gedachten en oordelen.
- Gewoontepatronen: Jarenlang hebben we op een bepaalde manier gedacht en gereageerd. Het doorbreken van deze diepgewortelde gedachtepatronen vergt bewuste inspanning en herhaling.
- Angst voor het onbekende: Het loslaten van onze vertrouwde (zij het pijnlijke) verhalen kan beangstigend zijn, omdat we niet weten wat er voor in de plaats komt.
- Externe validatie: We zoeken bevestiging voor onze gedachten bij anderen, wat de vervormde realiteit verder kan versterken als we gelijkgestemden vinden.
Het is cruciaal om geduld te hebben met jezelf en te begrijpen dat dit een proces is. Het gaat er niet om dat je nooit meer een vervormde realiteit creëert – dat is menselijk – maar dat je het steeds sneller herkent en de impact ervan kunt verminderen.
Herken je vervormde realiteit, zodat je weet wat echt is
De reis van het herkennen van je vervormde realiteit is een van de meest bevrijdende paden die je kunt bewandelen. Door te begrijpen dat je lijden door gedachten een keuze is – geen onvermijdelijkheid – open je de deur naar diepe innerlijke rust en helderheid.
Je realiseert je dat wat echt is, met al haar feiten en gebeurtenissen, neutraal is. Het zijn jouw interpretaties, jouw verhalen en jouw oordelen over feiten die bepalen hoe je je voelt.
Je hebt nu de tools om de signalen van de vervormde realiteit te herkennen: de emotionele reacties, de innerlijke 'moetens', de verhalen die je vertelt, de innerlijke kritiek, de lichamelijke stress en de generalisaties. Met deze inzichten kun je de grip van stress door gedachten doorbreken en een leven leiden dat minder wordt beheerst door mentale ruis. De keuze is aan jou: blijf je vastzitten in je eigen gecreëerde problemen, of omarm je de vrijheid die ontstaat wanneer je de feiten voor zich laat spreken?
Hypnose en de vervormde realiteit herschrijven
Soms is het makkelijker gezegd dan gedaan om de vervormde realiteit los te laten, zodat je kunt zien wat echt is. Daar kan hypnotherapie een rol in spelen.
Als hypnotherapeut werk je dagelijks met de kracht van het onderbewuste – precies daar waar de vervormde realiteit ontstaat en wordt vastgehouden. Onder hypnose kunnen cliënten toegang krijgen tot diepgewortelde overtuigingen, automatische gedachtepatronen en onbewuste oordelen die hun waarneming kleuren.
Hypnotherapie maakt het mogelijk om deze subjectieve interpretaties – vaak ontstaan in de kindertijd of als reactie op stressvolle gebeurtenissen – te herkennen, te herwaarderen en om te buigen[3].
Door mensen te begeleiden naar een staat van verhoogd bewustzijn en ontspanning, kun je hen helpen onderscheid te maken tussen feit en verhaal. Zo wordt het mogelijk om beperkende overtuigingen los te laten en meer vanuit de objectieve realiteit te leven. Hypnotherapie is daarmee een krachtig instrument om de mentale ruis te verminderen en een fundament van innerlijke rust op te bouwen.
Mensen helpen met wat echt is
Wil jij mensen helpen die te veel last hebben van hun vervormde realiteit? Dan is kennis van hypnose onmisbaar. Kom eens naar de gratis masterclass voor een kennismaking.
Of schrijf je direct in voor een van onze evenementen en opleidingen.
Klik hier voor onze opleidingen.
Plan hier een 1-op-1 gesprek voor vragen over de opleiding.
Bronnen:
