Controle: Wat te doen als je het kwijt bent
25 oktober 2019 
5 min. leestijd

Controle: Wat te doen als je het kwijt bent

Alles onder controle hebben is heel fijn, maar een situatie die je meestal niet voor langere tijd vast kunt houden. Mensen gaan uiteindelijk toch echt doen wat ze belangrijk vinden en dat ligt niet altijd in lijn met wat jij belangrijk vindt. Wat doe je dus als je het gevoel hebt dat je de controle over je leven totaal kwijt bent? Daar ga ik in dit blog dieper op in.

Controle verliezen

De controle verliezen kan op meerdere manieren gebeuren. Soms gaat het verliezen van controle heel geleidelijk. Je krijgt het gevoel dat je net te vaak in de file staat waardoor je telkens te laat komt op je werk. Je vriendenavonden zijn niet meer wat ze waren. Je komt meer aan dan je fijn vindt en hebt het gevoel dat je in een neerwaartse spiraal zit.

De controle verliezen kan ook opeens heel snel gaan. Je raakt je baan kwijt en als gevolg daarvan raak je jouw relatie kwijt en sta je er opeens helemaal alleen voor.

Of je raakt getraumatiseerd door een ernstige gebeurtenis die je wereld echt even op de kop zet. Doordat je daar zo ontzettend van slag van kunt raken kan dat ook weer voor andere gevolgen zorgen.

In beide gevallen zorgt het controleverlies voor veel stress en kan je het gevoel krijgen van “waar doe ik het allemaal voor”. Je kunt je dan verliezen in ongezonde manieren om met die stress om te gaan en om dat te voorkomen is het belangrijk om toch een gevoel van controle te behouden.

Wat er gebeurt bij controleverlies is het volgende; deze redenatie is gebaseerd op de cybernetic control theory[1]. Je bent in een bepaalde situatie en die voelt niet goed door factoren buiten jou om. Vervolgens vergelijk je die situatie met andere situaties waar je eerder bent geweest, waar je bepaalt gedrag hebt gehad wat voor een goede afloop heeft gezorgd, voor het behalen van een bepaald doel, en dus ga je dat gedrag in de huidige situatie ook weer uitvoeren.

Het effect is echter niet hetzelfde als in de vorige situatie. Waardoor blijkt dat de situatie niet is wat je had verwacht en het idee dat jij iets kon doen om de situatie te veranderen weggevaagd wordt.

Wanneer je keer op keer merkt dat jouw stappen om de situatie te veranderen niet het gewenste effect hebben, kan dit ervoor zorgen dat je het gevoel ervaart van controleverlies. Keer op keer je doelen niet halen, hoe groot of klein die doelen ook zijn is simpelweg niet leuk en geeft je een machteloos gevoel.

Daarbij kom je dan ook in conflict met hoe je in realiteit bent, hoe effectief zeg maar, en hoe je wilt zijn. Als dit verschil te groot wordt kan dat voor allerlei psychologische problemen zorgen.

Controlfreak

Wanneer je een controlfreak bent kan het verlies van controle ervoor zorgen dat je álles juist nog meer wilt controleren. Je wilt het liefst controle hebben over of er wel of geen file staat.

Misschien wil je de mensen om je heen controleren.

Maar dit is een pad dat je alleen verder van controle van je omgeving af brengt. Zoals de bovengenoemde theorie beschrijft is het enige waar je echt controle op hebt de manier waarop je reageert wanneer je omgeving verandert.

Sociale controle

Dan kan sociale controle nog een reden zijn waarom je het gevoel hebt dat je niet kunt doen, kunt controleren, wat jij eigenlijk wilt doen.

Dit komt omdat je om bepaalde doelen te bereiken je stappen in je hoofd hebt over hoe je dat dan moet aanpakken. Die stappen die je kunt zetten worden onder andere bepaald door je kennis over wat wél en niet kan in bepaalde situaties en bij bepaalde mensen.

Wanneer je baas bijvoorbeeld iets doet waar je niet blij van wordt is uitschelden een reactie die je niet verder gaat helpen dat heb je ooit opgepikt dat in een dergelijke situatie bij die persoon dat niet werkt.

Terwijl dit misschien wel werkt bij een collega (ook niet helemaal aan te bevelen) of buitenshuis om mensen in te laten binden.

Die ideeën die jij hebt over wat je kunt doen in een bepaalde situatie wordt ook wel sociale controle genoemd. Mensen hebben je misschien in het verleden zelfs aangesproken op gedrag wat niet gepast was in een bepaalde situatie.

Toch kunnen die overtuigingen over wat wel of niet past in een sociale situatie je blokkeren om daadwerkelijk meer controle te hebben. Met bijvoorbeeld een Socratisch gesprek, een waarom-gesprek, kun je achterhalen waarom je dingen doet zoals je ze doet en of dit wel logisch is.

Wanneer je een dergelijk gesprek houdt terwijl je onder hypnose bent kun je vrij snel naar de kern van je controleprobleem komen. Misschien heb je bijvoorbeeld een overtuiging die helemaal niet logisch is, waarna je met hypnotische suggesties nieuwe overtuigingen kunt krijgen die je helpen om je gevoel van controle te herwinnen.

Jij controleert je reactie

Zoals gezegd is namelijk het enige wat je echt zelf kunt controleren je reactie op wat er gebeurt. De joodse psychiater Viktor Frankl viel het bijvoorbeeld op dat de mensen die het volhielden in de concentratiekampen doorhadden dat ze zelf konden bepalen hoe ze zouden reageren op de verschrikkelijke dingen die de nazi’s deden.

Die mensen hadden echt totaal geen controle, maar hadden door dat ze zelf hun humeur en gedachten konden controleren.

Een manier om je meer het gevoel van controle te geven is dus door je te laten zien dat er altijd een vorm van controle is die je kunt toepassen, namelijk zelfcontrole.

Dit gevoel versterken kan met hypnose[2] nadat je bijvoorbeeld met een Socratisch gesprek hebt bepaald dat er meer ruimte is voor controle dan je dacht, maar je nog moet zoeken waar die ruimte is.

Dit kan bijvoorbeeld met suggesties zoals:

“Jouw reactie is de controle.”

“Ik blijf doorgaan.”

“Er is altijd een moment waarop het lukt.”

Dit zijn slechts suggesties, afhankelijk van jouw overtuigingen over controle kan een hypnose-expert je andere suggesties geven.

Regressie over controle

Daarnaast kan regressie je ook helpen te achterhalen waar je voor het eerst het gevoel had dat je totaal geen controle meer over de situatie had. Dit kan handig zijn omdat je gevoel van machteloosheid kan voortkomen uit een patroon in je leven dat sindsdien is opgebouwd omdat je denkt dat je geen controle hebt.

Voordat je een regressie krijgt van een hypnose-expert krijg je een voorgesprek. Met dit voorgesprek wordt het probleem al een beetje verkend en door het voorgesprek kan de hypnotiseur bepalen welke hypnotische inductie bij jou het beste werkt.

Vervolgens word je onder hypnose gebracht en wordt de regressie uitgevoerd. Je krijgt bijvoorbeeld de suggestie om naar het eerste moment terug te gaan waarop je het gevoel had dat je de controle verloor. Omdat je tijdens hypnose goed in contact staat met je onderbewuste zal je geheugen snel naar dit moment toegaan. Dit kan een heel ander moment zijn dan je tijdens het voorgesprek had verwacht.

Als je daar dan in gedachten bent beland helpt de hypnotiseur je om dit moment vanuit allerlei hoeken te bekijken. Hierdoor kan de overtuiging van controleverlies al veranderen. Daarnaast ga je ook iets doen om het moment verder te verwerken. Hier helpt de hypnotiseur je mee.

Omdat deze gebeurtenissen voor iedereen uniek zijn, iedereen heeft immers een uniek leven, kan ik hier in dit blog verder niet veel over zeggen.

Na de regressie controleert de hypnotiseur of het gevoel van controle kwijtraken weg is en dan zal hij je uit de hypnose halen.

Dit moment kan ontzettend bevrijdend voelen waardoor je je letterlijk een stuk lichter kunt voelen.

Hypnose om jezelf en andere mensen te helpen met controle

Met hypnose kun je jezelf en andere mensen helpen om meer controle over hun leven te ervaren.

Wil jij weten hoe hypnose voelt en of je andere mensen onder hypnose kunt brengen? Kom dan eens naar de hypnose playshop in Zwolle of Wormerveer.

Wil je juist direct aan de slag met technieken om jezelf of andere mensen te helpen? Schrijf je dan direct in voor een van de opleidingen aan het Hypnose Instituut Nederland in Zwolle of Wormerveer. Vraag naar de online mogelijkheden als dat beter bij je past.

Of kom gewoon naar een seminar.

[1] https://psycnet.apa.org/record/1982-26944-001

[2] https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00029157.1988.10402767

Over de schrijver
Edwin Selij is eigenaar en oprichter van Hypnose Instituut Nederland en geeft trainingen in Hypnose. Hij is auteur van de boeken 'Je hebt het niet je doet het' en 'Breek Je Vrij!' en komt regelmatig op radio en TV om te praten over hypnose. Hij is de nummer 1 Hypnose Trainer van Nederland en geeft al jaren hypnose trainingen. Hij was de eerste in Nederland die moderne hypnotherapie via livestream ging onderwijzen.
Reactie plaatsen