Onlangs kwam mij het nieuws ter ore dat een vrouw met endometriose niet in aanmerking kwam voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering en dat terwijl haar klachten ontzettend heftig waren en ze zelfs morfine moest gebruiken om de pijn te verminderen. Geen pretje en begrijpelijk dus dat ze ontevreden was met de mededeling dat ze ondanks haar “vrouwenkwaal” gewoon kon werken.
Maar wat is endometriose nu en kan hypnose helpen om de klachten te stoppen?
Wat is endometriose?
In zekere zin hadden de artsen gelijk dat endometriose een vrouwenkwaal is, maar het is toch echt iets anders dan een kwaaltje zoals opvliegers in de overgang of veel last hebben van je ongesteldheid.
Bij endometriose krijg je baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder, meestal in de eileiders of in de eierstokken. In sommige gevallen gaat het echter verder dan alleen de organen in de pelvis. Dit is erg vervelend omdat dit slijmvlies onder invloed staat van hormonen. Het groeit tussen de ongesteldheden door en het wordt ook weer kleiner als je ongesteld bent. Het groeien, krimpen en bloeden van dit vlies kan ontzettend pijnlijk zijn. Dit komt doordat het organen en weefsels waar het bij zit kan irriteren en die kunnen dan ontstoken raken. Daarom krijgen veel vrouwen met deze aandoening pijnstillers en ontstekingsremmers.
Er zijn allerlei oorzaken voor endometriose, bijvoorbeeld wanneer een afscheiding van ongesteldheid de verkeerde kant opgaat en zich in de eileider hecht. In sommige gevallen kunnen de cellen zich via het limbisch systeem verplaatsen naar andere delen van het lichaam.
Soms heeft het immuunsysteem last van een stoornis waardoor endometriose ontstaat.
Je hebt een groter risico op endometriose als je een korte cyclus hebt, zoals korter dan 27 dagen, het vaker in je familie voorkomt en als je een hoge oestrogeenspiegel hebt. Ook vrouwen die nooit zwanger worden of pas laat de menopauze krijgen hebben een hoger risico op het ontwikkelen van endometriose.
Symptomen van endometriose
Bij endometriose kun je last hebben van pijn, vooral tijdens de ongesteldheid. Dit kan al een week voor de ongesteldheid beginnen met pijn in de buik en kramp. Ook de onderrug kan pijnlijk zijn.
- Seks kan pijnlijk zijn.
- Naar het toilet gaan (nummer 1 en 2) kan pijnlijk zijn, vooral als je ongesteld bent.
- Je kunt erg veel bloed verliezen als je ongesteld bent en tussen de ongesteldheid door.
- Onvruchtbaarheid.
- Vermoeidheid.
- Diarree.
- Constipatie.
- Misselijkheid.
- Last van een opgeblazen gevoel.
De hoeveelheid pijn heeft geen correlatie met de ernst van endometriose. Sommige vrouwen die nauwelijks baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder hebben, hebben last van heel veel pijn. Terwijl vrouwen die juist veel baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder hebben weinig last hebben van pijn. Je kunt dus niet alle mensen met endometriose op 1 hoop gooien om te zeggen of het wel of niet een ziekte is die het normale leven onmogelijk maakt.
Het verhoogt ook het risico op baarmoederkanker.
Behandeling van endometriose
Endometriose wordt meestal behandeld met medicatie en soms met chirurgische ingrepen. De chirurgische ingreep is vaak een laatste redmiddel.
In eerste instantie wordt aangeraden om pijnstillers te nemen die je gewoon bij de drogisterij kunt halen, zoals een paracetamol of ibuprofen. Wanneer de maximale doseringen van deze medicatie niet werkt wordt er vaak gekeken naar sterkere pijnstillers, wat dus uiteindelijk kan leiden tot het gebruik van morfine.
Ook hormoontherapie wordt gebruikt om hormonale schommelingen te verminderen zodat het baarmoederslijmvlies minder snel groeit. Dit kan bijvoorbeeld al met “de pil”.
Daarnaast kan er gebruik worden gemaakt van hormoonremmers en andere hormonen.
De chirurgische ingrepen zijn een laatste redmiddel. Deze worden vooral gebruikt om zwangerschap mogelijk te maken door baarmoederslijmvlies op de verkeerde plaats te verwijderen. Soms wordt IVF aangeraden om sneller zwanger te worden.
In ernstige gevallen kan ook de gehele baarmoeder worden verwijderd met de eierstokken. Alleen het verwijderen van de baarmoeder is niet voldoende omdat de eierstokken dan nog steeds hormonen aanmaken die achtergebleven baarmoederslijmvlies nog steeds kan beïnvloeden waardoor de pijn blijft.
Lena Dunham, een bekende Engelse comédienne, heeft onlangs deze chirurgische ingreep ondergaan omdat ze ontzettend veel last had van endometriose.
Complementaire behandelingen van endometriose
Om te voorkomen dat je jouw baarmoeder en eierstokken moet verwijderen en om zoveel mogelijk een normaal leven te kunnen leiden ondanks de klachten van endometriose wordt er vaak naast de medische behandeling ook meer mentale of alternatieve behandelingen gegeven.
Vaak wordt cognitieve gedragstherapie en andere alternatieve zorg gegeven om het omgaan met de pijn en de andere klachten te verminderen. Cognitieve gedragstherapie kan ook heel goed onder hypnose plaatsvinden en uit onderzoeken blijkt zelfs dat je dan sneller resultaat hebt.
Door hypnose raak je in een soort trance waardoor je suggesties sneller door je onderbewuste geaccepteerd worden. Daardoor kun je overtuigingen over de invloed van de pijn van endometriose op je leven veranderen waardoor je een vrijer leven kunt leiden of waardoor je meer tevreden bent over het leven wat je nu hebt.
Daarnaast is pijn vaak een subjectief gevoel. Dit is ook waarom mensen een verschillende pijngrens hebben. Bij vrouwen is dit extra duidelijk doordat de pijngrens verschuift na de bevalling, de meeste vrouwen kunnen dan opeens een stuk meer pijn hebben.
Omdat dit een (gedeeltelijk) subjectief gevoel is kan hypnose ook veel doen om de pijnperceptie te veranderen. Dit kan met meerdere technieken, zoals door het veranderen van overtuigingen over pijn met hypnotische suggesties en om catastrofale gedachtegangen (waarin je het probleem steeds groter maakt) te stoppen.
Een praktische hypnose techniek tegen pijn is de techniek waarbij je door middel van visualisaties je perceptie van de pijn verandert. Hiervoor zijn 3 type visualisaties mogelijk.
- De volumeknop
- De warme handen
- De fijne plek
De volumeknop
De volumeknop is een visualisatie waarbij je heel praktisch de pijn gaat controleren. Het kan nodig zijn om deze visualisatie een aantal keer te oefenen, desnoods met een hypnotherapeut, voordat deze voor je werkt.
Je visualiseert in ieder geval een soort volumeknop waarmee je de pijn harder of zachter kunt zetten, net zoals het volume op een stereo.
Met de knop draai je de pijn als het ware naar beneden en draai je de pijn zachtjes “uit”.
Eerst moet je in de hypnotische staat komen. Dus je gaat op een comfortabele plaats zitten of liggen en focust je op je ademhaling. Je ontspant je spieren en sluit je ogen. Dan stel je je een volumeknop voor die je zachtjes naar links draait waardoor de pijn ook langzaam minder heftig wordt. Als dit is gelukt ontspan je nog even en ga je daarna met je nieuwe pijn verder met je dag.
De warme handen
Deze techniek wordt ook gebruikt bij mensen met het prikkelbare darm syndroom. Pijn of kramp in de buik is namelijk ontzettend vervelend. Bij deze “visualisatie” leg je jouw handen op je buik of op de plaats waar je pijn hebt. Je voelt hoe de warmte van je handen je buik warmer maken en hoe dat helpt je spieren te ontspannen. Hoe meer ontspannen de spieren zijn, hoe minder last je hebt van pijn.
Ook voor het gebruik van deze techniek is het belangrijk om ontspannen en in hypnotische staat te zijn.
De fijne plek
Soms wil je ook gewoon even afgeleid raken van de klachten van endometriose. De fijne plek visualisatie is een vorm van hypnose die ontspanning bevordert en dat kan ook heel goed helpen tegen de pijnklachten van endometriose.
Voor de visualisatie ontspan je eerst en focus je je op je ademhaling. Dan sluit je je ogen en visualiseer je dat je op een fijne plaats bent. Dit kan een plek zijn waar je je ooit helemaal kiplekker voelde, zoals op vakantie of gewoon een plaats die jij je altijd voorstelt als een ontspannen plaats in een boek of iets uit een film.
Je visualiseert dat je daar loopt, dat je de zand/ het gras, onder je voeten voelt en dat het fijn is. De zon verwarmt je gezicht en misschien zelfs je hele lichaam. Er waait een fijn briesje, van precies de juiste temperatuur. Je voelt je ontspannen en fijn en kunt lekker gaan liggen in het hoge gras/ zachte zand. Je spieren ontspannen zich stuk voor stuk en zelfs je tong drukt niet meer tegen je gehemelte, je had niet eens door dat je dat deed. Heerlijk ontspannen in de zon, met een briesje en misschien wel de fijnste muziek of de kwetterende vogels om je heen.
Naast deze visualisaties zijn er ook nog andere hypnosetechnieken om de klachten van endometriose te verminderen. Dit kan echter niet de medische behandeling vervangen, het zorgt er wel voor dat je minder afhankelijk bent van pijnmedicatie dan anders het geval zou kunnen zijn.
Heb je moeite met dit soort visualisaties en wil je meer dan dit? Maak dan een afspraak met een hypnotherapeut.
Wil je meer weten over hypnose en misschien zelfs juist andere mensen helpen? Kom dan eens naar de playshop van het Hypnose Instituut Nederland of bekijk de opleidingen en schrijf je in.
Bronnen:
http://www.jpagonline.org/article/S1083-3188(03)00064-0/abstract
http://www.celebitchy.com/566463/lena_dunham_underwent_a_total_hysterectomy_after_years_of_endometriosis_struggles/
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/endometriosis/symptoms-causes/syc-20354656
