Klamme handen op het stuur, de ruitenwisser aanzetten in plaats van het knipperlicht of een auto die de hele tijd afslaat; faalangst tijdens het rijexamen kan allerlei achteraf bekeken grappige situaties opleveren, maar tijdens het examen is het iets minder leuk.
Vrees niet. De voorbeelden die ik noem zijn van iemand die ondanks deze problemen alsnog haar rijbewijs in één keer heeft gehaald. Fouten maken tijdens het rijexamen mag dus wel, als je dit maar op een veilige manier doet.
Faalangst is iets waarbij de meeste mensen aan school denken, maar het heeft zoveel meer invloed dan alleen dat. Faalangst kan je ook beletten om je rijbewijs te halen, want dat is immers ook iets waarvoor je examen moet doen. Laat dat nu net iets zijn wat met faalangst heel lastig kan zijn om te doen.
In dit blog gaan we dieper in op hoe hypnose mensen met faalangst kan helpen en hoe rijinstructeurs en zelfs examinatoren hiermee om kunnen gaan.
Faalangst voor de persoon die rijles neemt
Kunnen rijden is in Nederland niet altijd noodzakelijk, maar het is zeker wel handig om te kunnen voor de rest van je leven. Het maakt je leven vrijer. Het zorgt ervoor dat je verder van je werk af kunt wonen, waardoor je in een groter gebied kunt zoeken naar een baan. Het zorgt voor leuke roadtrips vakanties. Het zorgt ervoor dat je eenvoudiger iets kunt ophalen wanneer je op Marktplaats een leuk koopje ziet voor een nieuwe inrichting.
Een rijbewijs halen heeft daarom best wel wat implicaties voor de rest van je leven en hoe gemakkelijk dat kan worden.
Dit is waarom faalangst zo vervelend is als je rijexamen moet doen of rijles volgt.
Wat al goed is om te weten is dat wanneer je onder gemiddeld presteert tijdens een examen en dit verder afwijkt dan 10 procent van je gemiddelde, dit vaak te wijten is aan faalangst.
Als je last hebt van faalangst ben je heel erg bezig met de negatieve gevolgen die het falen voor een test kan hebben. Dit kan gaan over dat je bijvoorbeeld nooit een Uber-chauffeur kunt worden tot aan dat je je erg schaamt omdat je een test niet hebt gehaald. Dat je dan denkt dat mensen dan denken dat je dom bent of iets dergelijks.
Je probeert dan ook situaties waarin iets getest wordt te vermijden. Heb je bijvoorbeeld wel genoeg geld om rijles en rijexamen te betalen, maar stel je dit telkens uit? Dan bestaat de kans dat dit komt door faalangst.
Je kunt tijdens het examen een black out krijgen. Zo ken ik iemand die al jaren illegaal reed in een opgevoerd 45 kilometer autootje, dacht dat ze even haar rijbewijs kon halen en tijdens het examen zo’n black-out kreeg dat ze niet meer kon rijden en hierdoor faalde.
Daarbij helpen opmerkingen van familie en vrienden zoals “doe je best” of “je kunt het” vaak ook niet tegen faalangst, hoe goed ze ook bedoeld zijn.
Dit komt dan vaak doordat je een overtuiging kunt hebben dat jouw score over de test iets zegt over je identiteit en over of je ouders of vrienden je nog wel leuk vinden als je niet slim genoeg bent om iets te halen[1].
Met hypnose kun je dit soort overtuigingen die je niet helpen aanpakken. Zo kun je de overtuiging dat testen halen belangrijk is voor liefde loslaten en juist zien dat mensen van je houden om wie je bent. Het gaat niet om het rijbewijs, het gaat niet om de hoge cijfers.
Het gaat om hoe sociaal je bent. Hoe leuk je bent als gezelschap. Dat is uiteindelijk vaak belangrijker voor het ontvangen van liefde dan wel of geen rijbewijs hebben.
Mensen die van je houden boeit het niet. Misschien vinden ze je zelfs wel leuker zonder rijbewijs, want dan hebben ze tenminste een excuus om je af en toe te helpen als je ergens heen moet of wanneer je een auto nodig hebt.
Daarnaast kun je zelfhypnose technieken leren die je helpen om kalm te blijven tijdens een rijles en tijdens de examens.
Het eten van een banaan voor het examen kan ook helpen, omdat hierin veel vitaminen zitten die je energie geven en er zit tryptofaan in. Een belangrijk bouwstofje voor het maken van hormonen waar je blij van wordt. Dit kan helpen om de zenuwen wat te kalmeren.
Omgaan met faalangst als rijinstructeur
Als rijinstructeur is het goed om te beseffen dat iemand met faalangst het ook heel lastig kan vinden om zich voor te bereiden op een examen. Dus zelfs de rijlessen kunnen al moeilijk gaan voor iemand met faalangst.
Een rijinstructeur kan al heel goed letten op de opmerkingen die je maakt. Opmerkingen als “je kunt het” werken vaak tegenovergesteld bij mensen met faalangst, omdat ze denken dat als ze het dan niet kunnen dit gezichtsverlies betekent.
Je kunt dan beter dingen zeggen als “het hoeft niet in één keer goed te gaan” en “of dit lukt zegt niets over jou als persoon”. Dat laatste kan voor iemand die geen last van faalangst heeft beledigend klinken, maar kan juist een kalmerend effect hebben op iemand met faalangst.
Ook kun je de rijstudent alvast laten oefenen met kalmeringstechnieken voor tijdens het examen. Als je als rijinstructeur kennis hebt van zelfhypnose en andere kalmeringstechnieken kan dit je student al heel goed van pas komen. Ademhalingstechnieken en ontspanningstechnieken kunnen de angstreactie van het lichaam stoppen, waardoor die reactie ook geef effect meer heeft op de gedachten van je student.
Onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat mensen met faalangst tijdens het rijexamen vaak een hogere hartslag hebben dan in andere omstandigheden[2].
Daarnaast is oneindig oefenen met bepaalde activiteiten, totdat het de student bij wijze van spreken verveeld, belangrijk om faalangst te verminderen. Vooral het gevoel van kunnen is handig om de faalangst te stoppen[3].
Daarnaast kun je in de laatste paar lessen alvast doen alsof jij de examinator bent, want dit kan ze ongevoeliger maken voor examenvrees (bron 1).
Als je merkt dat je student veel gedachten heeft die heel negatief zijn kun je de student ook helpen met omdenken.
“Ik weet dat ik ga falen” kan bijvoorbeeld vervangen worden voor “Ik weet niet precies wat ik moet doen, maar ik vraag het even zodat ik het straks wel weet.”
Kennis van hypnosetechnieken en het geven van handige suggesties die passen bij je student zijn goed om te weten als rijinstructeur. In de eerste opleiding van het Hypnose Instituut Nederland leer jij de basis van hypnose en het geven van hypnotische suggesties onder de knie te krijgen. Een vaardigheid die je kan helpen om mensen met faalangst rijles te geven en tot een succesvol examen te leiden.
Je kunt dan ook voordat de lessen beginnen alvast wat hypnose toepassen op de student, als deze daar toestemming voor geeft, om posthypnotische suggesties over het rijden, het oppikken van de lesstof en het examen te geven.
Omgaan met faalangst als examinator
Als examinator kom je vaak mensen tegen die nerveus zijn voor het rijexamen, maar wat kun je doen om ervoor te zorgen dat iemand zo natuurlijk mogelijk rijdt? Dat de persoon gaat rijden zoals hij of zij ook zou doen als jij er niet naast zit.
Je wilt natuurlijk ook niet mensen laten falen die eigenlijk goed genoeg rijden om gewoon een rijbewijs te kunnen halen.
Het kennen van signalen van angst kan al veel doen, want niet elke student met faalangst zal ervoor uitkomen dat hij/zij hier last van heeft.
Je kunt vervolgens kalmeringstechnieken toepassen, zoals wanneer passend bij de situatie iets zeggen over hoe goed het gaat.
Daarnaast mag de persoon die examen doet de tijd nemen. Net als in de echte wereld is er geen tijdslimiet voor inparkeren en dergelijke. Het gaat er vooral om dat het uiteindelijke resultaat goed is en dat de persoon het inparkeren, en het rijden in het algemeen, op een veilige manier doet.
Dit herhalen aan de student is wat het belangrijkst is.
Vooral jonge mensen kunnen door de schoolexamens en eventuele wedstrijd ervaring nog het gevoel hebben dat aan veel zaken in het leven een tijdslimiet zit, maar dat is niet het geval en rijden is een van die zaken in het leven waar men de tijd voor mag nemen, vooral als dat de weg een stuk veiliger maakt.
Als iemand er wel voor uitkomt dat hij/zij faalangst heeft, dan kun je voor het examen nog een gesprek voeren over het examen en de student kalmeren, zodat deze zo ontspannen mogelijk het rijexamen kan doen.
Dan is kennis van conversationele hypnose handig om te hebben en het geven van handige suggesties goed om te doen.
Wil je meer weten over hypnose en hoe dit ervoor kan zorgen dat je mensen met faalangst kunt helpen? Kom dan eens naar de gratis online masterclass voor een kennismaking met hypnose.
Of schrijf je in voor een van onze seminars of opleidingen om direct technieken te leren die mensen helpt om zich beter te voelen.
De opleiding kun je live online of klassikaal volgen. Kies een methode die bij je past.
Bronnen:
