Hoe van angst afkomen? Handige kennis en tips

Vandaag wil ik het met je hebben over angsten. Angsten zijn interessant omdat ze ons kunnen belemmeren, maar ze kunnen ons ook veilig houden en beschermen. Waarom hebben we angsten? Daar kunnen we natuurlijk een hele discussie over houden. We hebben ze nu eenmaal!

Uit recent onderzoek is gebleken dat er mensen zijn die géén angst hebben[1]. Deze mensen zijn er echt! Dat schijnt een defect te zijn in het brein. Deze mensen zijn écht nergens bang voor. 

In een ander onderzoek dachten ze dat deze mensen dan extreem gewelddadig zouden zijn. Dat de mensen gekke dingen zouden gaan doen. Maar het schijnen de meest lieve mensen te zijn die je maar kan tegenkomen: want ze zijn nergens bang voor. Vriendelijke, geweldloze mensen dus. En wat blijkt? De mensen die heel gewelddadig zijn, die zijn juist extreem bang. 

Nergens bang voor

Misschien lees je dit nu wel en ben je professionele vechter van beroep of iets in die trant, en zeg je: ‘Ik ben zelf nergens bang voor’. Nou dat kan ik me afvragen. Ik betwijfel of dat zo is. Want uit dat onderzoek is gebleken dat de meest gewelddadige mensen extreem bang zijn. Juist bang zijn! En dat de mensen die helemaal niet bang zijn geweldloos zijn. 

Dus als jij professionele vechter bent dan zit er ergens misschien wel angst bij je. Misschien heb je een bewijsdrang of voel je je een loser als je het niet doet. Ergens voel je een angst. 

Dat is niet erg! Wij hebben allemaal angsten. Ik ook! Misschien ben ik wel bang voor jou als je nadat je dit leest mij gaat opzoeken zo van “Oh ja, gaan we eens even zien wie er bang is!” Nou misschien ben ik dan wel heel bang. Het is wel interessant. Waar komt dit vandaan?

Over het brein en angst

We hebben grofweg gezegd drie gedeelten in ons brein die over angst gaan. De neocortex prefrontale cortex, het limbisch systeem ofwel het emotionele brein, en de hersenstam; “het oerbrein”. Die ook de angst responses genereert[2]. Je oerbrein reageert heel snel door te bevriezen en dan scanned je brein meteen of er gevaar is. Meteen gaat je brein de volgende dingen na: 

1. Kan ik het eten?
2. Word ik gegeten?
3. Kan ik ermee paren?

De amygdala zijn de twee amandelvormige kernen in je brein die het angstcentrum vormen. Als deze overgevoelig is dan spreken we van angststoornissen in de reguliere geneeskunde. Ik heb het zelf niet zo met labels, maar goed. 

Wat wel interessant is, is dat op het moment dat je ervoor kiest om je angst te overwinnen gevoelens van angst in eerste instantie sterker worden[3], want je gaat immers het gevecht met die angst aan. Je lichaam krijgt dan als het ware het signaal om zich klaar te maken voor een soort eindstrijd. 

Ik zie mijn angst

Hoe kan dat? Als je nagaat dat je brein ongeveer 70%/80% is ingesteld op je ogen. Het brein is afgesteld op wat je ziet. En je gaat het vergelijken met mensen die blind geboren zijn, dan kennen zij ook angsten maar heel veel fobieën kennen zij gewoon niet! De meeste ideële angsten kennen zij niet. Geen claustrofobie, geen hoogtevrees, spinnenangst, ze kennen het niet. Dat is fascinerend! 

Als je het allemaal naast elkaar legt kun je duidelijke verschillen zien tussen de angsten van mensen die wél zien tegenover mensen die blind geboren zijn. Je zou kunnen opmerken dat misschien wel 95% van de angsten die wij zouden kunnen kennen, angsten zijn die ontstaan zijn uit wat wij kunnen zien. 

Dan is de vraag; hoe doen wij dat dan? Wij maken een plaatje in ons hoofd en dat plaatje dat triggert die amygdala, oftewel het angstcentrum. En dat plaatje gaat sneller dan de werkelijkheid. 

Dus stel ik zie een spin. Die spin is klein, maar in mijn hoofd maak ik hem groot. Waarom? Omdat dat misschien iets is waar ik mijzelf tegen wil beschermen.

Misschien heb ik wel een ervaring meegemaakt toen ik een jaar of 4 was bijvoorbeeld, waarbij mijn moeder zei “Ah, kijk uit Eddy, een spin!” Dan wordt die angst herinnering opgeslagen, vooral als mijn moeder dat vaker deed[4]. 

De amygdala scanned op beestjes met acht poten en zodra dat wordt gescand met mijn ogen neemt de zintuiglijk route een korte route door mijn brein. Ik kan er op dat moment niet over nadenken. Wel achteraf, maar eerst voel ik angst.

Verander de visuele trigger

Het is vaak handiger om de visuele trigger te veranderen. Wanneer je die verandert dan wordt de lange route genomen via het denken. 

Soms is het zo dat de angst vanuit een ervaring komt. Of een angst herinnering. Vaak kun je kijken naar de triggers zodat het beeld anders wordt in je hoofd. Die beelden kun je trainen en dan wordt de amygdala minder of niet meer gevoelig. En dan is het klaar!

Dit is bijvoorbeeld onderzocht bij mensen met spreekangst. Doordat ze zich bepaalde scenes konden visualiseren werd hun angst om te spreken steeds kleiner[5].

Hoe kan je dit doen?

Wat belangrijk is om te beseffen is dat jij dit zelf doet! Je hebt niet een stoornis, nee jij doet het zelf. Dan is de vraag hoe doe je het? 

Een voorbeeld van angst voor spinnen kleiner maken:

Stel je de skyline van New York voor. Hoe groot is dat beeld? En stel je voor je haalt die hele skyline eruit en je zet er een grote spin voor in de plaats. Die is wel heel groot! Stel je nu voor dat die spin op een tafel zit. En je zet de tafel in een ruimte neer in een huis. Op een gegeven moment heb je een klein spinnetje in een huis ergens in New York. 

Wanneer je deze oefening herhaalt gaat de trigger weg, en voel je je beter. Dit werkt bij meer dan 90% van alle angsten. Wanneer je dit doet kan je met minder angst door het leven gaan. En mocht het lukken dat je helemaal angstvrij bent dan ben je 1 van de meest liefdevolle personen op deze wereld. 

https://open.spotify.com/episode/2UgwR4X4nTmLdODaH3Ixts?si=0bdcc68ed5164a64

De oorzaak van angst wegenemen

Zoals gezegd kan je dus ook een angst hebben door een gebeurtenis van vroeger, zoals je moeder die het elke keer op het gillen zette als ze een spin zag. Maar ook hele andere gebeurtenissen kunnen hiervoor zorgen.

De bovenstaande technieken kan je gebruiken met hypnose, maar je kunt ook nog iets therapeutischer met hypnose aan de slag gaan om je angst te overwinnen. Hypnose werkt bijvoorbeeld net zo goed als cognitieve gedragstherapie om sociale angsten te overwinnen[6].

Een techniek die je kunt gebruiken tegen sociale angsten en angst voor spinnen (of andere tastbare dingen) is regressie. Daarmee ga je terug naar het moment waarop een bepaalde angst is ontstaan. 

Je gaat dan als het ware je angst evalueren met de kennis die je nu hebt. Je bent immers geen klein kind meer, en misschien weet je nu ook wel dat je moeder niet altijd gelijk heeft. Door dit moment opnieuw te bekijken en je bijvoorbeeld in te leven in je moeder, of andere mensen die een rol hebben gespeeld bij het ontstaan van je angst, kan je al snel tot nieuwe inzichten komen en dit alleen al kan de angst wegnemen.

Daarnaast kan je een post-hypnotische suggestie krijgen die je gedrag na de therapie beïnvloedt. Zoals dat spinnen je niet eens meer zullen opvallen en dat je ze anders gewoon oppakt en in je tuin vrijlaat. Moeiteloos en dat gaat steeds beter en beter. 

Dit laatste helpt je ook om je zelfvertrouwen op te bouwen, wat ook een belangrijk middel is voor het doorbreken van angst. 

Je kunt ook hypnotische suggesties herhalen die ervoor zorgen dat je meer vertrouwen hebt wanneer je geconfronteerd wordt met je angst, zoals: 

“Ik ben sterk en dapper.”

“Ik kan spinnen eenvoudig opruimen.”

“Ik kan alles wat ik wil.”

“Ik kan het altijd nog een keer proberen.”

Dit zijn slechts voorbeelden. Afhankelijk van jouw angsten kan je andere suggesties krijgen die je helpen om die angst te overwinnen. 

Van angst afkomen

Van angst afkomen is dus heel lastig, omdat het een natuurlijke reactie is die je nodig hebt voor je overleving. Als je nooit last hebt van angst heb je waarschijnlijk een beschadiging in je brein.

Maar gelukkig kan je veel doen om zo min mogelijk last te hebben van angst, zoals visualisaties gebruiken voor waar je bang voor bent. Het moment waarop de angst is ontstaan onderzoeken en in gedachten veranderen en je zelfvertrouwen versterken.

Hypnose kan je hier ontzettend goed mee helpen en als je dit goed snapt kan je met zelfhypnose ook veel doen.

Wil je weten hoe hypnose werkt? Kom dan eens naar de gratis online masterclass over hypnose.

Of schrijf je in voor de opleiding van het HIN om alle belangrijke hypnosetechnieken te leren waarmee je jezelf en andere mensen kunt helpen. Ideaal als je coach bent of mensen in je omgeving op de een of andere manier wilt steunen. 

Bronnen: