Vrolijk, kwaad, blij, verdrietig, uitgelaten, teruggetrokken, trots, teleurstelling, optimisme, pessimisme. Als dit soort emoties zich snel bij je afwisselen kun je last hebben van stemmingswisselingen. Een stemmingswisseling is eigenlijk een emotioneel proces dat belangrijk is om je gemotiveerd te houden om oplossingen te vinden voor je problemen. Iedereen heeft weleens een stemmingswisseling. Meestal doordat een probleem zich aandient. Door de negatieve emotie bij het probleem raak je gemotiveerd om het op te lossen om weer vrolijk te zijn.
Als dit echter heel vaak op een dag gebeurt kun je echt last hebben van stemmingswisselingen. Daarom ga ik in dit artikel in op wat stemmingswisselingen zijn, waardoor het veroorzaakt wordt en wat je ertegen kunt doen.
Wat zijn stemmingswisselingen?
In eerste instantie is het belangrijk om te weten dat iedereen in enige mate last heeft van stemmingswisselingen, zoals in de inleiding beschreven heeft een stemmingswisseling een belangrijke functie voor je overleving en het oplossen van problemen.
Echter, als je voortdurend last hebt van stemmingswisselingen in plaats van af en toe kan dit behoorlijk frustrerend zijn. Het kan zelfs invloed hebben op je relaties, vrienden en hoe je op het werk functioneert(1). Als dit een aantal weken achter elkaar gebeurt is het verstandig om hulp te zoeken om minder last te hebben van stemmingswisselingen.
Stemmingswisselingen kunnen in sommige gevallen na verloop van tijd juist verergeren als je niet iets doet aan de oorzaak van de stemmingswisseling. Soms kunnen ze je zelfs beletten om naar je werk te gaan.
Oorzaken van stemmingswisselingen
De meest ernstige vorm van stemmingswisselingen vindt plaats bij mensen met een bipolaire stoornis. Van manisch kunnen ze naar depressief gaan.
De meeste mensen hebben echter kleinere stemmingswisselingen. Die een andere oorzaak hebben dan een bipolaire stoornis.
Bij sommige mensen kunnen bepaalde triggers voor een stemmingswisseling zorgen. Als iets je angstig maakt kan dat al voor een grote stemmingswisseling zorgen(2).
Ook kun je last hebben van stemmingswisselingen zonder duidelijke reden. In dat geval kun je kijken of je hormonen nog in balans zijn en of je neurotransmitters naar behoren functioneren.
Mentale vermoeidheid is ook vaak een reden voor stemmingswisselingen. Elke prikkeling die iets met een probleem te maken heeft kan je te veel worden en kan emoties oproepen waar je niet op zit te wachten. Dit is vaak ook een teken van overspannenheid.
Ook kunnen stemmingswisselingen een bijwerking zijn van medicatie.
Wat te doen bij stemmingswisselingen
In sommige gevallen kun je een stemmingswisseling aan voelen komen. Probeer in dat geval weg te gaan van de situatie waarin je je dan bevindt. Het verlaten van een ruimte of activiteit kan helpen om de stemmingswisseling te voorkomen.
Stop met waarmee je bezig bent als je last krijgt van een stemmingswisseling en ga voor jezelf na waarom je je nu anders voelt en of dit wel logisch is. De realisatie dat het niet logisch is, of waar de stemmingswisseling eigenlijk vandaan komt, kan je al behoorlijk opluchten en je gevoel weer wat meer “normaal” maken.
Mindfulness is een handige techniek om je gedachtegang na te gaan en om te voelen of je last gaat krijgen van een stemmingswisseling of niet.
Fake it until you make it. Is iets wat sommige mensen als tactiek gebruiken om succesvol te zijn. Deze techniek kun je ook gebruiken om minder last te hebben van een stemmingswisseling. Een glimlach vasthouden kan je bijvoorbeeld al vrolijker maken. Probeer niet te vechten tegen je negatieve emotie, probeer er liever een spel van te maken.
Stemmingswisselingen als man
Stemmingswisselingen bij mannen komen vooral voor vanaf het veertigste levensjaar tot het zestigste levensjaar. Dit komt doordat er dan een onbalans kan zijn in de hoeveelheid stresshormoon en testosteron in het lichaam van de man. Ook hoge oestrogeen gehalten kunnen stemmingswisselingen bij mannen in deze leeftijd veroorzaken. Je kunt dan last hebben van:
- Woede
- Ongeduld
- Sarcasme
- Gespannenheid
- Agressie
- Frustratie
- Jezelf terugtrekken
- Niet liefhebben
- Verdriet
- Ontevredenheid(3)
Als dit soort emoties je bekend voorkomen kun je je hormoonspiegel laten controleren bij een arts. Daarnaast kun je ook bier laten staan, vanwege de oestrogeen, en meer aan krachttraining doen. Krachttraining helpt namelijk om testosteronniveaus weer te verhogen.
Stemmingswisselingen voor de menstruatie
Vlak voor en tijdens de menstruatie heb je als vrouw last van hormonale veranderingen waardoor je ook last kunt krijgen van stemmingswisselingen. Dit wordt ook wel PMS (pre-menstruale syndroom) genoemd. Je kunt hierdoor bijvoorbeeld ontzettend veel zin in eten krijgen en je libido kan ook veranderen, beide kanten op.
Daarnaast kun je ook last krijgen van:
- Angst
- Depressieve gevoelens
- Melancholie
- Gevoeligheid
- Woede
- Zelf-haat
In het geval van PMS kun je beginnen met het verminderen van je zoutinname omdat dit ook zorgt voor meer water in de hersenpan. Ook minder cafeïne drinken helpt tegen deze klachten.
PMS is in sommige gevallen te verhelpen met beweging, yoga, gezonde voeding en het verminderen van stress.
Vooral bij negatieve emoties kan mindfulness ook een goede manier zijn om negatieve gedachtegangen bij die emotie een halt toe te roepen.
In de menopauze
Ook in de menopauze kun je last krijgen van bijna dezelfde klachten als bij PMS door de hormoon veranderingen. Tijdens de menopauze is het belangrijk om gezond te blijven leven met gezonde voeding en voldoende beweging(4).
Menopauze kan in sommige gevallen zorgen voor depressieve gevoelens. Hypnose kan een depressiebehandeling ondersteunen.
Tijdens zwangerschap
Tijdens de zwangerschap zijn het vaak niet alleen de hormonen, maar ook verwachtingen over het aanstaande moederschap waardoor je last kunt krijgen van stemmingswisselingen. Ook de veranderingen in je lichaam kunnen na verloop van tijd onzekere gevoelens geven, maar dat hangt ook van je karakter en overtuigingen af.
Mentale technieken om minder last te hebben van stemmingswisselingen
Wat de oorzaak ook is voor je stemmingswisselingen, naast het stabiliseren van je hormonen zijn er natuurlijk ook andere manieren om stemmingswisselingen te verminderen en te voorkomen. Daarvoor heb ik nog een aantal tips.
Tip 1: Houd een dagboek bij
Door een dagboek bij te houden kun je achterhalen welke triggers een stemmingswisseling kunnen veroorzaken. Zo zag ik een keer een reportage over een vrouw die last had van stemmingswisselingen voordat ze ongesteld werd en die vreselijk overstuur raakte van het schoenen kopen, niets was meer mooi. Als je weet dat dit een trigger is kun je een schoenenwinkel vermijden.
Tip 2: Mediteer
Stress is ook een belangrijke factor voor het krijgen van een stemmingswisseling. Een klein probleem kan veel groter lijken als je al veel last hebt van stresshormonen. Door dagelijks 10 minuten te mediteren kun je het aantal stresshormonen in je bloed al significant verlagen. Dan is dat kleine probleempje in ieder geval al geen trigger meer om een totaal andere stemming van te krijgen.
Tip 3: Gebruik mindfulness
Mindfulness is een goede manier om je gedachten en emoties in de gaten te houden. Gedachten kunnen namelijk emoties triggeren en emoties kunnen weer voor bepaalde gedachten zorgen. Door mindfulness toe te passen kun je je emoties en gedachten beter van elkaar loskoppelen. Daarbij kun je na verloop van tijd patronen ontdekken in je gedachtegang en de daarbij horende emoties. Die kun je dan sneller doorbreken waardoor de emotie ook afgezwakt wordt.
Tip 4: Wees niet te streng voor jezelf
De emoties van zelf-haat zijn nog wel het minst leuk om last van te hebben tijdens stemmingswisselingen. Als de stemmingswisseling op zich ook nog voor extra negatieve gedachten en emoties zorgt is dat erg vervelend. Wees daarom niet te streng voor jezelf als je last hebt van stemmingswisselingen. Zelfcompassie kan ervoor zorgen dat je juist weer sneller jezelf bent.
Tip 5: Check je overtuigingen over stemmingswisselingen
Uit onderzoek blijkt dat overtuigingen die mensen met een bipolaire stoornis hebben over het hebben van stemmingswisselingen invloed heeft op wanneer en hoe erg de stemmingswisseling is(5). Het gaat dan over de overtuigingen die je hebt over welke symptomen je denkt te hebben als je last hebt van stemmingswisselingen, welke emotionele gevolgen de stemmingswisseling heeft, welke gevolgen een stemmingswisseling heeft en de overtuiging over hoeveel moeite je doet om van de stemmingswisseling af te komen.
Als dit negatieve overtuigingen zijn kan dit ervoor zorgen dat je juist sneller last hebt van een stemmingswisseling.
Probeer er daarom met omdenken positiever naar te kijken.
Een hypnotherapeut kan je ook helpen met het achterhalen van deze overtuigingen en kan je helpen om positievere overtuigingen te krijgen. Bijvoorbeeld met een geleide visualisatie of met post hypnotische suggesties.
Tip 6: Gebruik kalmeringstechnieken bij een heftige emotie
Als je stemmingswisseling betekent dat je opeens last krijgt van erg heftige emoties, zoals woede of angst, zijn er kalmeringstechnieken die je kunt gebruiken om minder last te hebben van deze emotie. Focus je bijvoorbeeld eerst op je ademhaling. Door diep in en uit te ademen zorg je ervoor dat je hersenen voldoende zuurstof hebben om helder te kunnen nadenken. Bovendien kan je lichaamshouding ook invloed hebben op je emotie.
Wil je meer weten over mentale technieken om minder last te hebben van negatieve emoties en gedachten? Kom dan eens naar de gratis online masterclass over hypnose. Je kunt ook de opleidingen van het Hypnose Instituut Nederland bekijken.
Pin ook deze handige infographic:
Bronnen:
1. https://psychcentral.com/lib/all-about-mood-swings/
2. http://www.calmclinic.com/anxiety/symptoms/mood-swings
3. https://www.bodylogicmd.com/for-men/irritable-men-syndrome
4. http://www.webmd.com/women/features/escape-hormone-horrors-what-you-can-do#1
5. http://link.springer.com/article/10.1007/s10608-012-9452-9
