Chronisch ziek zijn: hoe ga je verder met je leven?

Het leven gaat met ups en downs en soms zijn die downs zodanig dat je er de rest van je leven ‘last’ van hebt. Betekent dit dat je geen up meer kunt krijgen? Zeker niet, want de manier waarop jij omgaat met chronisch ziek zijn bepaalt of jij alsnog een fijne up in je leven kunt krijgen.

Wanneer ben je chronisch ziek?

Je hebt last van een chronische ziekte als je een aandoening hebt die over het algemeen niet meer over gaat. Dan heb je het bijvoorbeeld over astma, diabetes, Prikkelbare Darm Syndroom, artritis, COPD, nierziekten, Parkinson en dergelijke. 

Je kunt ook last hebben van  chronische pijn door de aandoening, maar dat hoeft niet. 

Zelfmanagement van chronische ziekte

Uiteraard kun je door chronische ziekte veel medische hulp nodig hebben. Bij sommige nierziekten kun je simpelweg niet zonder een dialyse en zo kun je ook andere aandoeningen hebben waarvoor je regelmatig naar een arts of een andere specialist moet. 

Zorg uiteraard fysiek goed voor jezelf en ga naar medische experts als dat nodig is voor jouw chronische ziekte.

Naast de hulp die je van bepaalde medische experts kunt krijgen is zelfmanagement ook een belangrijk onderdeel van chronisch ziek zijn en dat gaat specifiek over hoe je omgaat met je leven en de problemen die je kunt ervaren door de ziekte.

Bij zelfmanagement is het in eerste instantie handig als jij gelooft dat je de verantwoordelijkheid aankunt om voor jezelf te zorgen. Je gelooft bijvoorbeeld dat jij je kunt houden aan een gezond dieet en regelmatige beweging, zoals wanneer je last hebt van diabetes. 

Daarnaast is goede zelfmanagement ook belangrijk voor het vasthouden en verbeteren van je welzijn, psychische staat, functionele staat en kwaliteit van leven[1]. 

Ik ben chronisch ziek

Als je chronisch ziek bent kun je het gevoel hebben dat je nergens meer wat aan kunt doen, want je ’hebt’ het immers of bij bijvoorbeeld een chronische depressie dan ‘ben’ je het.

Ik zeg vaak: “Je bent het niet, je doet het.” Nu hoef je dat niet helemaal letterlijk te nemen. Als je astma hebt, dan heb je dat. Als je diabetes hebt, dan heb je dat.

Wat ik met die zin vooral duidelijk probeer te maken is dat je zelf veel kunt doen om er minder last van te hebben en dat je hulp kunt zoeken om op een andere manier met je ziekte om te gaan.

Het deel van de chronische ziekte dat je als het ware ‘doet’ doordat je bepaalde overtuigingen hebt over de aandoening kun je dan veranderen, zodat je alleen nog last hebt van de klachten die echt door de ziekte komen en geen last meer hebt van je eigen gedachten over de invloed van de aandoening op je leven. 

Hypnose bij chronisch ziek zijn

Wist je bijvoorbeeld dat je met hypnose invloed kunt hebben op astma? Sommige mensen kunnen hypnose gebruiken om minder last te hebben van iets dat in de weg zit bij je luchtwegen en om de gevoeligheid en reactiviteit van de luchtwegen te verminderen. 

De manier waarop de hypnotherapie wordt gegeven is vooral van belang voor het succes van die behandeling[2].

Een andere chronische aandoening waar hypnose je bij kan helpen om minder last te hebben van gedachten is het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS). Bij dit syndroom kun je last hebben van ontstekingen in de darmen en onderzoek laat zien dat stress, angsten en depressieve klachten de klachten van PDS kunnen verergeren. 

Hypnotherapie die dan gericht is op de buik kan de klachten van PDS verminderen. Dit komt onder andere doordat je hierdoor het idee krijgt van meer controle over de klachten en daarbij verlaagt dit de stress en andere angsten. Dit geeft je ook een beter gevoel over de kwaliteit van je leven[3].

Er zijn nu ook beginnende onderzoeken naar de rol die hypnose kan spelen voor mensen met diabetes type II. Uit deze pilotstudies blijkt dat hypnose veelbelovend is voor het managen van de ziekte. In een onderzoek hadden de deelnemers die hypnose hadden gekregen minder last van stress na de hypnose en hadden ze hun bloedsuikerspiegel beter onder controle dan de groep mensen die geen hypnotherapie had gekregen[4].

Wanneer je last hebt van COPD is het belangrijk om te stoppen met roken. Dit wordt vaak gedaan met hypnose. Daarbij blijkt ook uit een pilotstudie dat hypnose mensen met COPD niet alleen kan helpen om te stoppen met roken, het kan ook helpen om de ademhalingsfunctie van de longen ietsje te verbeteren. Tijdens het onderzoek werd onder andere gebruik gemaakt van visualisaties en ademhalingsoefeningen terwijl de cliënt onder hypnose was[5].

Bij sommige chronische aandoeningen kun je ook last hebben van pijn, zoals bij artritis. Veel oudere mensen hebben hier last van. Hypnose kan dan ook een rol spelen in de omgang met de pijn. Uit een verkennend onderzoek waarbij hypnose tegen pijn is toegepast bij dertig ouderen die last hadden van pijn door artritis kwam naar voren dat ze allemaal een significant verschil voelden[6]. Dit is dus best veelbelovend.

Hoe werkt hypnose bij chronische ziekte?

Hypnose kan dus veel doen waardoor je minder last hebt van pijn, andere klachten, stress, angsten en depressie doordat je chronisch ziek bent, maar hoe doet hypnose dat?

Hypnose is een staat waarin jouw aandacht gefocust is, meestal is die focus gericht op de therapeut. Je kunt ook van nature in hypnose raken, bijvoorbeeld als je helemaal opgaat in een film of boek en de tijd uit het oog verliest. 

In het geval van hypnotherapie zorgt de therapeut ervoor dat je in die staat komt en dat je opgaat in de suggesties die hij of zij geeft. 

Hypnose tegen pijn en ongemak

In het geval van pijn of ongemak wordt er vaak gebruik gemaakt van visualisaties. Bij PDS richt je jouw visualisatie op de buik om zo het gevoel van controle over je buik te krijgen. Je kunt bijvoorbeeld visualiseren hoe je darmen eigenlijk helemaal kalm zijn en goed functioneren. Je kunt visualiseren hoe een magisch licht ontstekingen uit je lichaam haalt. Natuurlijk is het niet zo dat dit direct gebeurt, maar de visualisatie kan je laten ontspannen en dat helpt je immuunsysteem weer om beter te functioneren.

Stress blokkeert namelijk voor een deel de normale functie van je immuunsysteem. Dus visualiseren dat je iets kunt doen aan het interne van je lichaam kan veel ontspanning brengen.

Soms heb je echter iets waarbij je dit niet gepast vindt, dan kun je ook nog andere visualisaties gebruiken die je helpen om te ontspannen. 

Ook kun je pijn controleren met visualisaties waarbij je jouw pijn als het ware harder en zachter kunt zetten, zoals je dat ook kunt doen met muziek. Hier zijn de staat van hypnose en een goede begeleiding van een hypnotherapeut voor nodig om dit voor elkaar te krijgen. 

Hypnose voor het managen van je ziekte

Naast de pijn kan hypnose je ook helpen met het managen van je ziekte. Jouw ideeën over gezond eten en bewegen kunnen bijvoorbeeld onder de loep genomen worden. Dit kan je helpen om belemmerende overtuigingen weg te nemen en om je focus te verleggen van wat je allemaal niet kunt doen door het chronisch ziek zijn naar wat je allemaal wel kunt doen. 

Veel van dat soort zaken hangen ook af van je gevoel van kunnen en je  zelfvertrouwen.

Je denkt bijvoorbeeld dat je nergens heen kunt, omdat iemand je dan zou moeten rijden. Je kunt dan het gevoel hebben dat je een last bent voor iemand, terwijl iemand je graag wilt rijden. Alleen die persoon kan dat misschien weer niet aangeven, omdat diegene bang is dat hij denkt dat hij dan te veel medelijden met je heeft in plaats van dat diegene jou gewoon wil helpen om een leuke dag te hebben. Om hulp vragen kan een stuk makkelijker worden met hypnose. 

Je kunt bijvoorbeeld visualiseren hoe je bepaalde dingen wel voor elkaar kunt krijgen. 

Hypnose voor je gedachten en de ziekte

Veel van wat je doet hangt af van hoe je denkt. Je gedachten hangen vaak weer af van onbewuste overtuigingen over hoe het leven werkt en hoe jij daarin hoort te functioneren. Dit kan heel lastig zijn als je chronisch ziek bent, vooral als je denkt dat je alles zelf moet doen en dat er niets fout mag gaan.

Welke overtuigingen je blokkeren om bepaalde dingen te doen die goed voor je zijn, zoals wandelen of gezonder eten, kun je achterhalen met hypnose. Vervolgens kun je die ook veranderen met hypnose.

Dit is soms een kwestie van opmerken hoe belachelijk een bepaalde overtuiging is en er een nieuwe overtuiging tegenover zetten.

Soms is het ook een kwestie die iets ingewikkelder is en dan ga je vaak in regressie. Met regressie ga je terug naar het moment waarop een overtuiging is ontstaan die je nu niet verder helpt. Dit zijn vaak momenten uit je kindertijd, wellicht ver voordat je chronisch ziek bent geworden. Vervolgens ga je dit moment opnieuw bekijken en dat kan je al veel andere inzichten geven die het makkelijker maken om alsnog positief te denken terwijl je chronisch ziek bent.

Wil je meer weten over hypnose en hoe je hiermee mensen kunt helpen? Kom dan eens naar de gratis online masterclass.

Of schrijf je in voor een van onze opleidingen.

Bronnen: