De sleutels kwijt zijn is iets waar veel mensen erg goed in zijn, maar als je op gegeven moment niet alleen je sleutels, maar ook je sokken of iets anders continu kwijt bent kan dit duiden op een probleem. Vooral als je ook niet uit je woorden komt of bepaalde logische gedachten niet meer op een rij krijgt voor een redenatie. In dat geval heb je klachten die kunnen horen bij dementie. Ook nergens meer zin in hebben is een symptoom van dementie.
Om te zien wat je kunt doen tegen dementie ga ik in dit artikel in op wat het is, wat je ertegen kunt doen en welke ontwikkelingen er zijn voor het behandelen van dementie.
Wat is dementie?
Dementie is geen duidelijke ziekte. Het is een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen met vergelijkbare symptomen die gebaseerd zijn op achteruitgang van de werking van de hersenen. Meestal vermindert de mate waarin men goed kan nadenken doordat bijvoorbeeld het geheugen niet meer goed functioneert. Deze cognitieve achteruitgang zorgt ervoor dat het dagelijks functioneren beperkt wordt.
Symptomen van dementie kunnen bijvoorbeeld zijn:
- Geheugenverlies
- Niet goed kunnen communiceren
- Versprekingen en niet op woorden kunnen komen
- Verminderde logica en beoordelingsvermogen
- Verminderde visuele perceptie
Een manier om geheugenproblemen te herkennen is bijvoorbeeld het vergeten van het betalen van rekeningen of het verdwalen zodra je niet meer in je eigen buurt bent. Ook het bereiden van voeding kan opeens een grote opgave worden.
Toch is het belangrijk om niet zelf een diagnose te stellen, maar om naar een arts te gaan. Soms kunnen kenmerken van dementie ook duiden op andere problemen die op te lossen zijn, zoals:
- Depressie
- Bijwerkingen van medicijnen
- Vitaminetekorten
- Schildklierproblemen
- Alcoholisme
Vormen van dementie
Als je naar een arts gaat om te controleren of jij, of een geliefde, last hebt van dementie is het belangrijk om te weten dat er meerdere vormen van dementie zijn.
Alzheimer
Alzheimer is een bekende vorm van dementie omdat 60 tot 80 procent van de mensen met dementie last heeft van deze vorm. De problemen van geheugenverlies en het niet goed kunnen volgen van gesprekken is een kenmerk van Alzheimer.
Er is eigenlijk geen verschil tussen Alzheimer en dementie, Alzheimer is vooral een vorm van dementie.
Vasculaire dementie
Daarnaast hebben mensen ook veel last van vasculaire dementie. Dit is een vorm van dementie die vaak het gevolg is van een beroerte of hersenbloeding. Helaas kan ook dementie die door een beroerte wordt veroorzaakt ervoor zorgen dat je korter leeft net zoals bij Alzheimer.
Het is een progressieve ziekte die erger wordt naarmate de tijd verstrijkt.
Dementie met lewy bodies
Deze vorm van dementie lijkt heel erg op die van Alzheimer, omdat klachten zoals slapeloosheid, traagheid en Parkinson-achtige bewegingen bij deze vorm voorkomen. De lewy bodies, dat zijn een soort deeltjes, kunnen in de cortex van je brein voorkomen en daar schade toebrengen die dementie-klachten kunnen veroorzaken. Deze vorm is helaas ook onomkeerbaar.
Gemixte dementie
In sommige gevallen zijn kenmerken van Alzheimer en lewy bodies dementie beide te zien evenals de vasculaire dementie. In dat geval wordt ook van gemixte dementie gesproken.
Helaas wordt deze vorm van dementie pas opgemerkt na het overlijden van de patiënt, andere vormen zijn dan vaak al wel duidelijk, zoals alzheimer.
Parkinson dementie
Parkinson is ook een vorm van dementie die zich vooral kenmerkt door onbeheersbaar trillen. In sommige gevallen komen er na verloop van tijd ook andere klachten die vergelijkbaar zijn met Alzheimer.
Frontotemporale dementie
Frontotemporale dementie zegt iets over de locatie waar de hersenen door de dementie beschadigd zijn. Persoonlijkheidsveranderingen zijn kenmerkend voor deze vorm van dementie. Ook zijn taalproblemen een kenmerk van frontotemporale dementie.
Ziekte van Creutzfeldt-Jakob
Deze ziekte treft niet alleen mensen, maar ook dieren. De gekke koeien ziekte (BSE) is bijvoorbeeld een voorbeeld van koeien die door deze ziekte getroffen worden. Die kenmerkt zich door geheugenverlies en motorische stoornissen.
Normale Druk Hydrocefalie
Bij deze vorm van dementie komt er te veel vocht in het brein. Het is te herkennen aan moeite hebben met lopen en geheugenverlies. Ook kan het lastig zijn om het urineren te controleren.
Soms kan een chirurgische ingreep de klachten stoppen.
De ziekte van Huntington
Bij de ziekte van Huntington is er sprake van een genetische defect aan het vierde chromosoom. Meestal vermindert het denken en redenatievermogen. Daarbij kun je last hebben van ongecontroleerde bewegingen. Ook psychologische problemen zoals geïrriteerdheid, depressie en stemmingswisselingen zijn kenmerkend voor deze vorm van dementie.
Korsakovsyndroom (geen officiële vorm van dementie)
Korsakovsyndroom kan voorkomen bij een tekort aan vitamine B1, iets dat veel voorkomt bij mensen met alcoholisme. Geheugenverlies is de grootste klacht bij deze ziekte.
Fases van dementie
Niet elke vorm van dementie heeft duidelijke fases, maar de volgende fases worden in veel gevallen waargenomen:
Milde cognitieve vermindering: Denken gaat minder makkelijk.
Milde dementie: Je kunt vaak nog wel dagelijkse dingen doen, maar je hebt meer last van geheugenverlies (sleutels kwijt), stemmingswisselingen, spullen op de verkeerde plaats leggen, moeite met geldzaken, uitspreken van gedachten.
Gematigde dementie: Meer last van verwarring, geheugenverlies van zaken uit het langetermijngeheugen, hulp nodig bij het aankleden en andere dagelijkse rituelen, agitatie en verdachtmakingen, verstoord slaappatroon.
Ernstige dementie: Niet meer kunnen communiceren, hulp nodig met dagelijkse taken, fysieke problemen, sneller last van infecties.
Omgaan met beginnende dementie
Beginnende dementie is erg vervelend voor de persoon die er last van heeft. Denken wordt lastiger en dit kan je erg onzeker maken. Uit onderzoek blijkt wel dat mensen met beginnende dementie bepaalde dingen doen om hiermee om te gaan.
- De situatie accepteren zoals hij is
Soms is het lastig om te accepteren dat je gezondheid niet meer is wat het is geweest. Toch kan het accepteren van de situatie helpen om je gelukkiger te maken tijdens beginnende dementie. Een manier om de situatie te accepteren zoals hij is, is door mindfulness te gebruiken.
Mindfulness is een techniek waarbij acceptatie wordt bevorderd door met je aandacht in het hier en nu te zijn. Dit hoeft natuurlijk niet altijd, maar als je gedachten krijgt over hoe je zou willen dat het is, kan het helpen om die gedachten los te laten.
- Sociale relaties onderhouden
Omdat je weet dat je over een tijdje niet meer zoveel weet, kan het belangrijk zijn om belangrijke vriendschappen of familiebanden te versterken. Uit onderzoek blijkt dat mensen met beginnende dementie vaak hun relaties verdiepen om meer geluk uit het leven te halen.
- Betekenisvolle activiteiten ondernemen zo lang het nog kan
Een andere manier met hoe mensen met beginnende dementie omgaan met het probleem is door betekenisvolle activiteiten te ondernemen. Dit kan zijn het versterken van vriendschappen die je belangrijk vindt, maar ook het helpen van andere mensen kan een goed gevoel geven.
Uit onderzoek blijkt ook dat vrijwilligerswerk tijdens het pensioen de kans op dementie kan verminderen. In het onderzoek hadden senioren die vrijwilligerswerk deden minder vaak een behandeling tegen dementie nodig dan senioren die geen vrijwilligerswerk deden.
- Optimisme
Optimisme is ook erg belangrijk voor mensen met dementie. Dit kan betekenen dat je op een andere manier naar het ziektebeeld kijkt. In plaats van je te focussen op wat je niet kunt, focus je je op wat je nog wel kunt. Omdenken kan erg belangrijk zijn voor optimisme.
Huidige behandelingen tegen dementie
Dementie is een progressieve ziekte die vooral vertraagd wordt en waarbij het gedrag van de persoon met dementie beïnvloed wordt als hij/zij niet meer kalm is. Doordat sommige connecties in de hersenen niet meer goed werken kunnen mensen met dementie sneller geagiteerd raken dan normaal. Er zijn meerdere therapieën die worden gebruikt om de klachten van dementie te verminderen.
In eerste instantie zijn er medicijnen die worden voorgeschreven om de werking van de hersenen te beïnvloeden zodat agitatie op een normale manier onderdrukt kan worden.
Poppentherapie
Een van die therapievormen om mensen met dementie te laten kalmeren is door gebruik te maken van poppen van baby’s. Patiënten met dementie die de poppentherapie krijgen zijn vaak vrolijker, levendiger, aardiger voor de mensen die voor hen zorgen en hebben een betere interactie met mensen om hen heen.
Verbeterde slaaphygiëne
Dementie heeft ook invloed op de mate van slaap. Dit is niet alleen vervelend voor de persoon met dementie, maar ook voor de partner of zelfs mantelzorger van de patiënt. Daarom wordt er vaak extra aandacht geschonken aan het verbeteren van de slaaphygiëne en wordt de persoon met dementie overdag actief gehouden om de slaap ’s nachts te verbeteren.
Ontwikkeling van nieuwe behandelingen met hypnose
Op het moment worden behandelingen voor dementie getest met hypnose. Gezonde mensen krijgen bijvoorbeeld met hypnose een tijdelijk idee dat ze hun spiegelbeeld (tijdelijk) niet meer herkennen. Dit is ook iets dat bij dementie kan voorkomen. Kennis die onderzoekers hierover opdoen bij mensen onder hypnose wordt dan gebruikt om de behandeling voor dementie te verbeteren.
Behandeling dementie ondersteunen met hypnose
Hypnose zelf is niet altijd mogelijk bij mensen met dementie omdat het brein niet meer optimaal functioneert. Technieken uit hypnose kunnen echter wel gebruikt worden om de behandeling van iemand met dementie te ondersteunen, zoals het herhalen van rustgevende suggesties, het gebruikmaken van ontspanningstechnieken en de kalmerende muziek die soms tijdens hypnose wordt gebruikt.
Wil je meer weten over technieken om beter om te gaan met chronische ziekten of het verminderen van stress? Bekijk dan eens de workshops en opleidingen van het Hypnose Instituut Nederland.
Bronnen:
http://www.hypnosisaustralia.org.au/wp-content/uploads/10330_AJCEH_2016_FINAL.pdf#page=45
http://psycnet.apa.org/journals/cns/1/2/184/
http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1471301214561532
https://synapse.koreamed.org/search.php?where=aview&id=10.12786/bn.2015.8.1.19&code=0176BN&vmode=FULL
http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1471301216643191
http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1471301212447028
http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0173885
http://www.alz.org/dementia/types-of-dementia.asp
http://www.healthline.com/health/dementia/stages#diagnosis3
