Nachtmerries: wat kun je eraan doen

Nachtmerries, kinderen hebben er al last van, maar als volwassene kunnen ze opeens veel erger zijn. Vooral als je regelmatig last hebt van nachtmerries als volwassene kan dit erg problematisch zijn. Je raakt elke keer weer van streek en je kunt er zelfs angst voor het slapen door ontwikkelen. Hierdoor krijg je weer last van klachten zoals slapeloosheid en dat is ook weer niet goed voor je dagelijkse activiteiten.

Daarom ga ik in dit blog in op de oorzaak van nachtmerries en wat je ertegen kunt doen.

Nachtmerries bij volwassenen

Het is algemeen bekend dat kinderen weleens nachtmerries hebben, maar ook volwassenen kunnen erg veel last hebben van nachtmerries. Tussen de 2 en 8 procent van de volwassenen heeft regelmatig last van nachtmerries, dat zijn er toch minimaal 1 op de 50( 1).

Bij mensen met een posttraumatische stress stoornis heeft 80 procent last van nachtmerries, dat zijn 8 van de 10 mensen met PTSS.

Nachtmerries zijn dromen die heel echt lijken en erg veel negatieve emoties oproepen, zoals angst, walging, verdriet of woede. Deze realistische dromen kunnen heel veel details hebben in de beelden en geluiden waardoor je ervan wakker kunt worden.

Als je wakker wordt met een hartslag die veel sneller is dan normaal dan komt dat waarschijnlijk door de nachtmerrie.

De onderwerpen van de nachtmerries kunnen per persoon verschillen, want dit kan afhankelijk zijn van de oorzaak van de nachtmerries. Als je bijvoorbeeld een traumatische ervaring hebt gehad, zoals een auto-ongeluk, kan die ervaring zich ’s nachts aan je blijven opdringen.

Er zijn wel een aantal nachtmerries die veel mensen ervaren, namelijk:

• Niet snel genoeg kunnen hardlopen bij gevaar.
• Een grote afstand naar beneden vallen.

Nachtmerries met een duidelijke oorzaak

Nachtmerries lijken soms uit het niets te komen, maar er zijn vaak wel oorzaken aan te wijzen.

Eten voor het slapengaan

Als je de gewoonte hebt om vlak voor het slapengaan nog iets te eten kan dit resulteren in een nachtmerrie. Dit komt doordat je stoelgang dan actief blijft terwijl je wilt slapen. Hierdoor krijgt het brein een signaal om actief te blijven en dit resulteert dan in een “actieve” nachtmerrie.

Medicijnen

Sommige medicatie heeft als bijwerking dat je er nachtmerries van kunt krijgen. Vreemd genoeg veroorzaken antidepressiva en andere medicatie die invloed uitoefent op de hersenen juist deze klachten.

Daarnaast hebben sommige bloeddrukmedicijnen ook deze bijwerking. Als je op het moment medicatie gebruikt is het belangrijk om de bijsluiter door te lezen op deze bijwerking. Als je door de nachtmerries te weinig slaapt en je dagelijkse leven eronder lijdt is het belangrijk om met je arts te overleggen of je een ander medicijn kunt gebruiken.

Afkicken

Ook als je stopt met medicatie dat een verslavende werking heeft, zoals sommige slaaptabletten of morfine, kun je last krijgen van nachtmerries. Eigenlijk werkt dit hetzelfde als bij mensen die afkicken van een drank- of drugsverslaving.

Slapeloosheid

Vreemd genoeg kun je van slapeloosheid als je weer slaapt een nachtmerrie krijgen. Slapeloosheid door nachtmerries kunnen de nachtmerries dus weer in stand houden en zo beland je in een vicieuze cirkel.

Ook andere slaapproblemen, zoals het restless legs syndroom, en slaap apneu kunnen voor nachtmerries zorgen.

Psychologische oorzaak

Psychische klachten kunnen ook voor nachtmerries zorgen, zoals angst, depressie of een posttraumatische stress stoornis (PTSS).

Nachtmerries kunnen deze psychologische klachten verergeren en er is ook een verband gevonden tussen nachtmerries en zelfmoord.

Zoek daarom hulp als je nachtmerries krijgt en ga na welke oorzaak jouw nachtmerrie kan hebben.

Ga na of een van de bovenstaande oorzaken jouw nachtmerries kan veroorzaken. Als je bijvoorbeeld vaak vlak voor het slapengaan wat eet kun je daarmee stoppen om te zien of dit het verschil maakt.

Nachtmerrie zonder oorzaak

Als je geen duidelijke oorzaak kunt vinden en toch wilt dat de nachtmerries stoppen is het belangrijk om hulp te zoeken.

Gedragsverandering kan in 70% van de gevallen de nachtmerries stoppen. Dit is het geval als je geen duidelijke aanwijzing hebt en ook bij angst, depressie of PTSS.

Behandeling van nachtmerries bij volwassenen

Een van de gedragsveranderingen is om een vast tijdstip te hebben waarop je gaat slapen en wanneer je weer wakker wordt. Je kunt bijvoorbeeld ervoor kiezen om elke dag om 11 uur naar bed te gaan en de wekker om 7 uur te zetten als je nog geen duidelijk slaapschema hebt.

Ook is regelmatige beweging voor sommige mensen goed om nachtmerries te verminderen. Een dagelijkse wandeling van 30 minuten kan al veel betekenen.

Daarnaast is wat je gedurende de dag drinkt of rookt belangrijk. Koffie, alcohol en nicotine kunnen wel 12 uur in je bloed hun effect hebben en daardoor effect hebben op de dromen die je hebt. Drink dus alleen ’s ochtends koffie en probeer te stoppen met roken en drinken. In ieder geval op doordeweekse dagen.

Mentale behandelingen tegen nachtmerries

Naast gedragsverandering kunnen mentale behandelingen ook veel effect hebben tegen nachtmerries. Volgens het Journal of Clinical Sleep Medicine zijn de volgende mentale behandelingen mogelijk tegen nachtmerries( 2):

Cognitieve gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie (CBT) is een van de meest effectieve psychologische therapieën tegen nachtmerries. Een ander voordeel van CBT is dat de technieken ook uitgevoerd kunnen worden terwijl de patiënt onder hypnose is, dit versterkt dan de uitkomst van de therapie.

Hypnose wordt ook aangeraden door het Journal of Clinical Sleep Medicine voor mensen met nachtmerries om zich beter te kunnen focussen tijdens de behandeling en om je goed te kunnen ontspannen.

Image Rehersal therapy (IRT)

Uit meerdere onderzoeken blijkt dat IRT helpt tegen nachtmerries bij mensen met een posttraumatische stress stoornis. Bij deze techniek schrijf je de droom op of herhaal je die en vervolgens visualiseer je de droom en herschrijf je het script. Je verandert de verhaallijn en hoe deze afloopt.

Deze techniek oefen je ook thuis, bijvoorbeeld tijdens zelf-hypnose, dagelijks om de nachtmerrie in een normale droom te veranderen met een verhaallijn die je wel prettig vindt.

Daardoor kun je ook minder last krijgen van andere klachten als je nachtmerries worden veroorzaakt door een psychologische klacht.

Lucid dreaming therapy

In het verlengde hiervan ligt het daadwerkelijk sturen van de droom. Soms kun je tijdens het dromen de realisatie krijgen dat je droomt zonder wakker te worden. Door deze realisatie is het mogelijk om de droom bewust te gaan sturen.

Maar als het je niet lukt om de droom te sturen kan dit erg frustrerend zijn.

Desensibilisatie

Desensibilisatie wordt over het algemeen gebruikt bij therapie tegen angsten. Het idee van deze therapie is dat je leert met de angst om te gaan door confrontatie met de angst. Tijdens die confrontatie word je bewust gemaakt van de “automatische” reacties die je lichaam heeft.

Aangezien de droom niet opgewekt kan worden kan de confrontatie plaatsvinden door je droom op te schrijven. Vervolgens leer je hoe je kunt ontspannen ondanks de negatieve emoties die de droom bij je opwekt.

Ook kan een hypnotherapeut je helpen door de droom via geleide visualisatie op te wekken, maar wel door direct andere elementen om het effect op je emoties te verminderen, zoals spierontspanning of suggesties waardoor je het niet meer of in ieder geval minder eng vindt.

Progressieve spierontspanning

Een van die technieken om angst laag te houden is door progressieve spierontspanning toe te passen. Progressieve spierontspanning heeft overlap met de mindfulness bodyscan en de pose van het lijk bij yoga.

Tijdens progressieve spierontspanning span en ontspan je al je spieren in je lichaam, maar niet allemaal tegelijk! Je begint bijvoorbeeld bij je voeten, vandaar ga je naar je kuiten en op die manier werk je de weg af naar je kruin. Dus zelfs gezichtsspieren worden even gespannen en bewust ontspannen.

Meditatie

Meditatie is een manier om je gedachten tot rust te brengen en jezelf te ontdekken. Meditatie kan ook helpen om het aantal nachtmerries te verminderen.

Vooral als je nachtmerries komen door psychische oorzaken, zoals PTSS, kan transcendente meditatie helpen om die klachten te verminderen en om minder last te hebben van nachtmerries.

Yoga

Yoga is een vorm van bewegende meditatie. Als je bijvoorbeeld meer wilt bewegen en ook meer wilt mediteren is yoga een goede manier om beide dingen in 1 keer te doen. Als de nachtmerries veroorzaakt worden door angst, depressie of afkickverschijnselen kan yoga goed werken.

Yoga wordt namelijk ook gebruikt om klachten die bij depressie, angst en afkicken horen te verminderen.

Nachtmerries bij volwassenen komen vaker voor dan je denkt en je bent dus zeker niet de enige. Als je een trauma hebt meegemaakt is de kans zelfs 80 procent dat je last krijgt of hebt van nachtmerries. Er is dus niets voor je om je over te schamen.

Gelukkig kun je veel doen tegen nachtmerries. In eerste instantie kun je kijken naar je gedrag voor het slapengaan en eventuele medicatie die je krijgt of andere medische aandoeningen.

Is de nachtmerrie veroorzaakt door een trauma, angst, depressie of afhankelijkheid aan een bepaalde stof, dan kan hypnotherapie in combinatie met CBT zeker helpen.

Wil je meer weten over hypnose en hoe je daarmee jezelf of anderen kunt helpen? Kom dan naar een seminar of bekijk de opleidingen op deze website.

Bronnen:

http://www.webmd.com/sleep-disorders/guide/nightmares-in-adults#1

http://www.aasmnet.org/resources/practiceparameters/nightmaredisorder.pdf

http://publications.amsus.org/doi/abs/10.7205/MILMED-D-10-00254