Normaal gesproken heb je helemaal geen probleem om iets te zeggen. Van spreekangst is er bij jou geen sprake. In vergaderingen weet je wat je wilt zeggen en op feestjes ben je de gangmaker. Toch als je opeens echt iets moet presenteren, zelfs voor bekenden, breekt het angstzweet je uit. Je hebt echt last van presentatieangst.
Om ervoor te zorgen dat je minder last hebt van presentatieangst ga ik in dit blog in op de oorzaken, oplossingen en tips om de angst de baas te worden.
Als je last hebt van presentatieangst ben je niet de enige. Uit onderzoek blijkt dat meer dan 60% van de studenten enige vorm van presentatieangst heeft. Vrouwen en mensen met een afwijkende stem hebben vaker last van presentatieangst dan mannen en mensen met een “normale” stem.
Naast angst voor presentaties geven kun je dan ook sneller angst hebben voor enge dieren en je kunt last hebben van paniekaanvallen.
Om te voorkomen dat je een paniekaanval krijgt tijdens een presentatie is het van belang om in eerste instantie te weten waarom je nu eigenlijk presentatieangst hebt.
De oorzaak van presentatieangst
Er zijn meerdere oorzaken voor presentatieangst aan te wijzen. Je kunt bijvoorbeeld een nare ervaring hebben gehad in het verleden die je een beetje getraumatiseerd heeft met het geven van presentaties.
Als je denkt dat dit bij jou de oorzaak is, maar je er toch niet precies de vinger op kunt leggen, kan regressietherapie je helpen om die gebeurtenis te achterhalen en om daar vanuit een andere hoek naar te kijken.
Hierdoor kunnen je overtuigingen over het geven van presentaties veranderen.
Een tweede oorzaak kan zijn het zelfvertrouwen dat je hebt in het geven van presentaties. Wellicht heb je onzekerheden over je uiterlijk of hoe je stem klinkt. Of zelfs of jij wel de juiste persoon bent om de presentatie te geven vanwege de hoeveelheid kennis die je hebt.
Daarnaast kunnen er ook onderliggende angsten zijn bij presentatieangst, namelijk:
- Angst om jezelf voor schut te zetten.
- Angst om vernederd te worden.
- Angst om gezien te worden terwijl je angst hebt.
- Angst om beoordeeld te worden.
- Angst om niet vol zelfvertrouwen over te komen.
Je bent bij de eerste angst bijvoorbeeld bang dat je de verkeerde dingen zegt of nog erger, dat je opeens gaat stotteren.
Je bent bang dat mensen je gaan uitlachen, verveeld raken of tegen elkaar gaan fluisteren.
Je bent bang dat mensen je geen goede spreker vinden en je onwaardig vinden om een presentatie te geven. Wellicht ben je bang dat ze vinden dat je te weinig zelfvertrouwen hebt.
Wat ook nog kan is dat je bang bent dat mensen je nu minder zelfvertrouwen vinden uitstralen dan wat ze van je gewend zijn.
Presentatieangst verminderen met mentale technieken
In het geval van zelfvertrouwen voor de presentatie is er een aantal zaken die je kunt doen om dit zelfvertrouwen te verbeteren die puur mentaal zijn.
Hypnose
Je kunt bijvoorbeeld met hypnose suggesties aan jezelf herhalen om overtuigingen over bijvoorbeeld de invloed van je uiterlijk en stem op de presentatie te veranderen.
In het geval van angst om beoordeeld te worden kun je bijvoorbeeld de volgende suggesties herhalen tijdens zelfhypnose:
Als ik niet geschikt was om de presentatie te geven was ik er niet voor gevraagd.
Iedereen maakt weleens fouten, een verspreking is heel normaal.
Mensen luisteren naar mij vanwege de kennis, niet om mij te beoordelen op mijn uiterlijk of zelfverzekerdheid.
Dit zijn slechts voorbeelden van hypnotische suggesties die je kunt herhalen. Een hypnotherapeut kan je helpen met suggesties die op jouw persoonlijke overtuigingen over presenteren van toepassing zijn.
Daarnaast kun je met een hypnotische visualisatie je zelfvertrouwen in het kunnen geven van de presentatie versterken. Door de visualisatie stel je je voor dat je de presentatie geeft en hoe dat voelt als alles goed gaat. Je visualiseert je perfecte zelf.
- Hoe jij eruit ziet als je perfect een presentatie geeft.
- Hoe jij je voelt tijdens een perfecte presentatie.
- Hoe de ruimte ruikt als je een perfecte presentatie geeft.
- Hoe je handen voelen als je een perfecte presentatie geeft en hoe je reageert op mensen tijdens de presentatie tijdens de perfecte presentatie.
Als je moeite hebt met het visualiseren van een goed verlopende presentatie kan een hypnotherapeut je helpen met een geleide visualisatie.
Mindfulness
Een andere mentale techniek om presentatieangst te verminderen is door gebruik te maken van mindfulness. Met mindfulness zorg je ervoor dat je aandacht in het hier en nu is.
Als je gaat fantaseren over wat er allemaal mis kan gaan tijdens de presentatie realiseer je je dat sneller en kun je je eerst focussen op je ademhaling en het gevoel van je lichaam om jezelf weer in het hier en nu te plaatsen.
Hierdoor ga je minder aan de presentatie denken en heb je ook minder last van angst.
Een ander voordeel van mindfulness is dat je ook negatieve gedachtepatronen sneller opmerkt en kunt onderbreken.
Mediteer
Om te oefenen met niet denken aan zaken in de toekomst of uit het verleden, maar actief in het hier en nu zijn terwijl je verder met niets bezig bent kun je ook mediteren. Mediteren helpt tegen angst omdat het deel van de hersenen dat je angstreactie reguleert erdoor kleiner wordt.
Hierdoor heb je na het mediteren ook écht minder last van angst.
Houd controle over je lichaam
Angst zorgt vaak ook voor een fysieke reactie, je gaat bijvoorbeeld sneller ademhalen, trillen, misschien wordt je zelfs een beetje duizelig.
Door tijdens en voor de presentatie de controle over je lichaam te houden verminder je ook de angstreactie. Blijf glimlachen, blijf rustig ademhalen en ontspan heel bewust de spieren in je lichaam.
Je zult zien dat de angst zich niet opbouwt als je die lichamelijke acties uitvoert. Dit heeft gewoon effect op je mentale toestand.
Tijdens het visualiseren en oefenen van de presentatie kun je deze fysieke reacties ook oefenen.
Focus je op de positieve kanten van de presentatie
De presentatie geef je vaak niet voor niets. Bepaalde zaken moeten bijvoorbeeld duidelijk worden gemaakt. Door je te focussen op de positieve kanten van presenteren, zoals dat je er meer van leert, zekerder wordt door ervaring en je team kunt laten zien wat je in je mars hebt, blijft er minder ruimte over voor negatieve gedachten over presenteren.
Praktische tips om presentatieangst te verminderen
Naast deze mentale tips tegen presentatieangst zijn er ook andere praktische tips die je kunt uitvoeren om de presentatieangst te verminderen.
Presentatie maken
Probeer bij het maken van de presentatie met je aandacht te zijn bij welke informatie je erin gaat verwerken in plaats van alles wat mis kan gaan. Bepaal waar je de presentatie geeft en welke voorwerpen je nodig hebt om de presentatie professioneel te maken, zoals een beamer, notitieblokken en een geprinte versie van de presentatie.
Opbouw presentatie
Tijdens de opbouw van de presentatie is het vooral van belang om vroeg in de presentatie de aandacht van het publiek te pakken. Begin bijvoorbeeld met het stellen van een vraag of een multiple choice vraag waarin mensen een bepaald kleur kaartje omhoog moeten houden, dan vermijd je een gesprek, maar heb je toch de interactie.
Praat over je presentatie voordat je hem geeft
Als jij je presentatie af hebt, kun je de presentatie met iemand doorlopen. Vertel waarom je wat gaat vertellen. Op die manier krijg je meer vertrouwen in je presentatie en doordat je iemand erin betrekt kun je nog voor de presentatie tips krijgen om hem nog beter te maken.
Oefen de presentatie
Oefen hoe je gaat presenteren. Doe ook alvast de outfit aan die je aan wilt trekken om te controleren of die goed zit en of je niet afgeleid wordt door de kleding die je aan hebt. Daarbij kun je gelijk oefenen met de technische kant van het presenteren, zoals het laten zien van een filmpje of het doorklikken naar de volgende slide.
Als het mogelijk is om de presentatie te oefenen in de ruimte waar je die gaat geven is dat absoluut een pré.
Hoe meer je kunt voorspellen, hoe minder eng het is.
Volg eens een les theatersport of improvisatie drama
Door eens een toneelles te volgen en zeker als die vol met improvisatie zit, kun je veel meer zelfvertrouwen krijgen voor het geven van een presentatie. Tijdens een improvisatieles zul je soms de gekste dingen doen, maar de omgeving waarin je dat doet laat het toe.
Hierdoor is een professionele presentatie geven opeens een veel kleiner probleem. Want je zit niet een Mini Maus op de mount everest na te spelen, maar weet nu echt waarmee je bezig bent.
Presenteer samen met iemand anders
Door een partner te vinden waarmee je presenteert kun je de “beurten” met elkaar afwisselen. Hierdoor heb je af en toe een adempauze in de presentatie. Bovendien heb je ook iemand die je helpt bij vragen. Want twee mensen weten immers meer dan 1.
Zorg er wel voor dat de verdeling gelijk blijft en dat je niet de hele presentatie aan de kant staat.
Wil je meer weten over mentale technieken om met angsten om te gaan? Kom dan eens naar een seminar of playshop en bekijk de opleidingen van het Hypnose Instituut Nederland.
Bronnen:
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0892199715003082
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0165178116306503
https://www.forbes.com/sites/jeenacho/2016/10/05/overcoming-fear-of-public-speaking-through-mindfulness/#471425477b85
https://www.forbes.com/sites/forbescoachescouncil/2016/04/11/10-ways-to-get-over-your-fear-of-public-speak/#55259de05867
