Een tijdje terug las ik weer eens een verhaal van een vrouw die niet kon stoppen met liegen. Door sterke, leugenachtige, verhalen te vertellen kreeg ze veel aandacht en dat vond ze fijn. Helaas was er ook een keerzijde, want al is de leugen nog zo snel de waarheid achterhaald ze wel. Doordat die waarheden uiteindelijk naar boven kwamen verloor ze haar werk en goede vrienden.
Om ervoor te zorgen dat dit verder niemand overkomt ga ik in dit blog in op waarom mensen liegen en wat je kunt doen om weer eerlijk te worden.
Waarom liegen mensen?
In het verhaal kwam naar voren dat de vrouw loog vanwege de extra aandacht die het haar gaf. Het liegen was dus een voordeel voor haar en het vermaakte in de periode dat ze ermee weg kwam ook de mensen tegen wie ze loog.
Dan is er ook nog het leugentje om eigen bestwil. Dit is een type leugen die vaak voorkomt omdat het vaak een leugen is die beter is voor de persoon die ernaar luistert, maar hij kan ook juist schadelijk zijn voor de persoon die hem vertelt.
Uit het onderzoek waarin dit naar voren kwam bleek dat vrouwen minder vaak liegen als dit schadelijk is voor een ander, maar dat ze juist wel vaker dan mannen een leugen om eigen bestwil vertellen(1). Nu moet je niet denken dat mannen vaker liegen dan vrouwen. Uit ander onderzoek blijkt namelijk dat mannen en vrouwen even vaak liegen, maar dat de inhoud van de leugens wel anders zijn(2).
Uit onderzoek blijkt ook dat leugens verteld worden als de waarheid voor problemen kunnen zorgen. Daarnaast moet er vaak ook een reden zijn om te liegen, zodat je moraal kompas niet van slag raakt(3).
Het imago dat je wilt hebben kan er ook voor zorgen dat je vaker een leugen vertelt(4). Zoals in het verhaal was populariteit een reden om sterke verhalen te vertellen waarin de waarheid werd aangedikt met leugens.
Het is goed om je te realiseren dat liegen iets heel menselijks is. Iedereen liegt weleens, zoals op het cv of bij de belastingaangifte. Als het liegen ervoor zorgt dat je vrienden of zelfs je baan verliest is het toch een kwalijke zaak en tijd om dingen te veranderen.
Symptoom van iets anders
Naast de hierboven genoemde redenen om te liegen voor gezonde mensen kan pathologisch liegen ook een symptoom zijn van een mentale aandoening.
Borderline en narcisme zijn bijvoorbeeld aandoeningen waarbij pathologisch liegen voor kan komen(5).
Liegen is ook een kenmerk voor psychopaten.
Liegen kan er dus ook op duiden dat je een mentaal probleem hebt. Als je pathologisch liegt kan dit een reden zijn om je te laten onderzoeken op mentale problemen.
Bekijk ook deze video over liegen en hoe je ermee stopt:
Pathologisch liegen
Pathologisch liegen gebeurt vaak als een automatische reactie op een gebeurtenis. Het is iets dat je jezelf hebt aangeleerd om met bepaalde situaties om te gaan en het kan daardoor zonder hulp lastig af te leren zijn.
Een goede manier om te controleren of je een compulsieve leugenaar, ook wel pathologische leugenaar bent, is om na te gaan of het raar voelt om juist de waarheid te vertellen terwijl liegen je veel makkelijker afgaat.
Voor de meeste mensen die pathologisch liegen is het een gewoonte die in de jeugd is ontstaan zonder kwade bijbedoelingen(6). Voor bijvoorbeeld psychopaten of sociopaten is liegen juist een middel om een doel te bereiken en kan het wel kwade bedoelingen hebben, zoals iemand zwart maken(7).
Het liegen kan ook gebeuren om het zelfvertrouwen te verbeteren(8), door te liegen kan die persoon meer lijken op wie hij eigenlijk wil zijn en niet wie hij op dat moment is.
Symptomen van een pathologische leugenaar
Een pathologische leugenaar heeft vaak last van de volgende symptomen:
- Totaal ongeloofwaardige verhalen.
- Sommige leugens kunnen schadelijk zijn voor de leugenaar zelf.
- Een pathologische leugenaar wil vaak aandacht.
- Als je een pathologische leugenaar erop aanspreekt geven ze vaak toe dat ze liegen.
Waarom vertellen mensen de waarheid?
Om te stoppen met liegen is het goed om te weten waarom mensen vaak juist wel de waarheid vertellen. Uit onderzoek blijkt dat 1/3 van de mensen die vaak de waarheid vertellen dit doen om te voorkomen dat ze liegen. Ze krijgen gewoon geen prettig gevoel bij liegen en vertellen daarom de waarheid.
Een andere motivatie om de waarheid te vertellen is omdat dit van mensen verwacht wordt en omdat ze willen voldoen aan die verwachting.
Dan heb je ook nog een motivatie dat mensen de waarheid vertellen omdat ze ervan uitgaan dat andere mensen ook de waarheid vertellen.
Een leugen is niet nodig om doelen te behalen.
Tips om weer eerlijk te worden
Om weer eerlijk te worden en te stoppen met liegen is het belangrijk om te achterhalen waarom je liegt en om te experimenteren met ander gedrag wat je ook een goed gevoel kan geven.
Tip 1: Ga na waarom je liegt
Liegen kan meerdere oorzaken hebben, zoals het behalen van een doel of door gewoonte. Door na te gaan waarom je liegt kun je achterhalen welke oorzaak je moet aanpakken om het liegen te stoppen.
Als je bijvoorbeeld liegt om meer zelfvertrouwen te krijgen is het belangrijk om het zelfvertrouwen op een andere manier te krijgen. Betrapt worden op een leugen doet immers het hele effect van liegen teniet.
Tip 2: Welke overtuigingen zorgen ervoor dat je liegt
Als je weet waarom je liegt, bijvoorbeeld voor zelfvertrouwen of zelfverzekerdheid, kun je achterhalen waarom je overtuigingen hebt die je vertellen dat liegen de oplossing is. In het voorbeeld van de vrouw die loog dacht ze dat ze anders niet interessant genoeg was om aandacht te krijgen.
Tip 3: Ga na wat je nog meer kunt doen om doelen te behalen
Als je liegt om interessant te zijn kun je ook controleren of er nog andere manieren zijn om interessant te zijn. Als je nooit wat meemaakt kun je vrijwilligerswerk doen of je opgeven voor een cursus om toch iets te kunnen vertellen.
Tip 4: Verbeter je zelfvertrouwen door iets te doen
Als je liegt vanwege je zelfvertrouwen kun je ook je zelfvertrouwen op een andere manier verhogen. Als je liegt over prestaties van je werk kun je ook meer lezen en leren over je vakgebied zodat liegen niet meer nodig is.
Tip 5: Verbeter je zelfvertrouwen door meditatie
Mediteren kan ook een goede manier zijn om te stoppen met liegen en om meer zelfvertrouwen te krijgen dat je dit ook kan. Mediteren zorgt voor minder stress en dat kan er weer voor zorgen dat de noodzaak om te liegen minder groot wordt.
Tip 6: Verander je overtuigingen met zelfhypnose
Overtuigingen die je hebt waardoor je gaat liegen kunnen door middel van hypnotherapie en zelfhypnose veranderd worden. Een hypnotherapeut kan je helpen om de overtuigingen te achterhalen als je dat niet in je eentje lukt.
Dit kan met technieken uit cognitieve gedragstherapie (CGT), zoals het voeren van Socratische gesprekken.
Daarnaast kan een hypnotherapeut je met regressie helpen om de gebeurtenis in je leven te vinden die ervoor heeft gezorgd dat liegen een tweede natuur voor je is geworden. Door die gebeurtenis met meer afstand te bekijken is het mogelijk om een andere oplossing te vinden dan liegen.
Na deze hypnosesessie kan een hypnotherapeut je suggesties en huiswerk geven in de vorm van zelfhypnose om de effecten ervan te versterken.
Dit kan bijvoorbeeld zijn:
Ik ben interessant genoeg.
Liegen is uiteindelijk slecht voor mij.
Ik ben slim.
Ik heb een leven waarin ik dingen meemaak.
Mensen accepteren mij zoals ik ben.
Tip 7: Gebruik mindfulness om negatieve gedachten tegen te gaan
Omdat liegen vaak gepaard gaat met een slecht zelfbeeld is het belangrijk om je zelfvertrouwen ook in gedachten op te krikken. Meestal zijn we in gedachten strenger voor onszelf dan voor vrienden. Daarom is het belangrijk om je gedachten in de gaten te houden zodat je het sneller doorhebt als je in een negatieve gedachtenspiraal zit.
Door mindfulness toe te passen kun je meer geniete van het hier en nu en kun je een negatieve gedachtegang sneller stoppen.
Tip 8: Houd een dagboek bij
Door een dagboek bij te houden en daarin ook te vermelden hoe je je voelt als je wel en niet liegt kun je meer duidelijkheid krijgen over je probleem. Dit kan ontzettend opluchten. Daarbij kun je met een dagboek controleren of stappen om te stoppen met liegen helpen.
Tip 9: Ga naar een arts om te onderzoeken of je geen last hebt van een mentale aandoening
Als deze tips niet helpen, ook niet na een maand, kun je altijd naar een arts gaan om te controleren of je niet last hebt van een andere mentale aandoening waarvoor je meer psychologische hulp nodig hebt.
Wil je meer weten over mentale technieken om een eerlijk en gelukkig leven te leiden? Kom dan eens naar de gratis online masterclass over Hypnose.
Pin deze infographic ter geheugensteuntje:
Bronnen:
- https://pubsonline.informs.org/doi/abs/10.1287/mnsc.1110.1449
- https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1207/S15324834BASP2402_8
- https://link.springer.com/article/10.1007/s10683-012-9324-x
- https://www.psychologytoday.com/intl/articles/200310/understanding-compulsive-liars
- https://www.truthaboutdeception.com/lying-and-deception/confronting-a-partner/compulsive-lying.html
- https://www.truthaboutdeception.com/lying-and-deception/confronting-a-partner/compulsive-lying/types-of-liars.html
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0191886994902690
- https://addiction.lovetoknow.com/wiki/Pathological_Lying_Symptoms
julie
op 29 Apr 2020