Emotionele verwaarlozing: Geen einde aan het begin van je leven

Emotionele verwaarlozing kan veel invloed hebben op je leven zonder dat je dit direct doorhebt. Je kunt bijvoorbeeld vaker je mond houden dan nodig is, omdat je denkt dat mensen toch niet op je gaan reageren zoals jij verwacht. Door de omstandigheden uit je jeugd, kun je bepaalde verwachtingen hebben bij mensen die niet helemaal kloppen. 

Dus laten we eens op emotionele verwaarlozing ingaan, de effecten en wat je kunt doen om het te verwerken en om vol vertrouwen verder te leven. 

Wat is emotionele verwaarlozing?

Bij emotionele verwaarlozing wordt er niet ingegaan op je emotionele behoeften, worden je behoeften genegeerd of zelfs helemaal ontkent. Emotionele verwaarlozing is niet altijd iets wat ouders bewust doen.

Soms hebben ouders zelf niet de kennis of emotionele ontwikkeling om emotioneel gezien goed voor hun kind te zorgen. Ze hebben bijvoorbeeld zelf ook niet goed grip op hun emoties of het herkennen van hun eigen emoties en kunnen dit daarom ook niet goed bij hun kinderen. 

Bij bewuste emotionele verwaarlozing doen ouders niet hun best om je een goed gevoel te geven. Je wordt bijvoorbeeld niet getroost als je verdrietig bent om iets, of je  verdriet wordt helemaal ontkend. Je krijgt niet het gevoel dat ze van je houden en soms kunnen ze je zelfs behandelen als een klein kind, terwijl je al wat ouder bent. 

Het verschil tussen mishandeling en verwaarlozing

Mishandeling en verwaarlozing zijn beide vormen van mishandeling, maar bij mishandeling spreek je van een actieve vorm. Mensen doen daadwerkelijk wat, terwijl bij verwaarlozing er juist iets niet wordt gedaan terwijl er wel wat gedaan moet worden. Het is een passieve vorm van mishandeling. 

Beide zijn schadelijk voor kinderen, maar de schade die eruit voortvloeit verschilt. 

Er zijn verschillende soorten mishandeling waar mensen last van kunnen hebben, namelijk:

1. Fysieke mishandeling
2. Emotionele mishandeling
3. Seksuele mishandeling
4. Emotionele verwaarlozing
5. Fysieke verwaarlozing

Uit Duits onderzoek blijkt dat als een kind mishandeld wordt de kans op emotionele en fysieke verwaarlozing het grootst is. Bijna tien procent van de Duitse populatie heeft hiermee te maken gehad, terwijl bijvoorbeeld fysieke mishandeling iets was wat slechts bij bijna drie procent van de populatie voorkwam[1].

Omdat verwaarlozing zo vaak voorkomt, is het handig om eens te kijken naar de effecten en naar wat je hiertegen kunt doen. 

Effecten van emotionele verwaarlozing

De effecten van emotionele verwaarlozing zijn ook niet mis. Als kinderen het gevoel hebben dat ze emotioneel verwaarloosd worden (en dat gevoel hoeft niet eens te kloppen) hebben ze een grotere kans op het hebben van psychische problemen wanneer ze vijftien jaar oud zijn[2]. 

Zo kun je je problemen voor je houden en daardoor kun je lang rondlopen met angsten en depressie, zonder dat andere mensen dit aan je merken. Daardoor krijg je ook later in je leven niet altijd het idee dat mensen er voor je zijn om je te helpen. Terwijl als je wel zou uiten hoe jij je voelt mensen kunnen laten zien dat ze er voor je zijn en je hiermee juist van depressieve gevoelens en angsten af kunt komen.

Sowieso kun je het ook nog lastig vinden om de ene emotie van de andere emotie te kunnen onderscheiden.

Kinderen die verwaarloosd zijn hebben vaak zelfs meer problemen dan kinderen die “slechts” mishandeld zijn. Zo kan verwaarlozing voor slechtere schoolprestaties zorgen, meer sociale isolatie, minder interactie met leeftijdsgenoten, en je internaliseert problemen meer dan dat je ze externaliseert. Je denkt dan vrij snel dat jij de schuld bent van je problemen.

Jongeren van rond de 22 laten ook zien dat als een vrouwelijke verzorgen, zoals je moeder, je emotioneel verwaarloost je dan vaker last hebt van psychische klachten dan als een manlijke verzorger, zoals je vader, je emotioneel verwaarloost. Het maakt niet uit of je zelf een man of een vrouw bent om last te hebben van dit effect[3]. 

Dit maakt het ook lastig om relaties op te bouwen en om een goed zelfbeeld te hebben. Om dit namelijk goed te kunnen doen spiegelen kinderen in eerste instantie het gedrag van hun ouders[4]. Als dat gedrag emotionele verwaarlozing inhoudt, leren ze niet hoe ze met emoties van zichzelf en anderen kunnen omgaan, wat het opbouwen van relaties lastig maakt. Het maakt niet uit of dit gaat om vriendschappelijke relaties of romantische relaties.

Verwaarlozing verwerken

Het verwerken van verwaarlozing terwijl je al volwassen bent, wordt vaak gedaan met een behandeling die vergelijkbaar is met een behandeling van PTSS.

Tegelijkertijd is trauma een complex iets en kun je niet altijd een standaard behandeling aan elke overlever van emotionele verwaarlozing geven. 

Wat wel belangrijk is in de behandeling van volwassenen die in hun leven last hebben gehad van emotionele verwaarlozing is dat de volgende zaken weer worden opgebouwd:

1. Weer kunnen vertrouwen
2. Weer kunnen binden
3. Een eigen identiteit opbouwen
4. Intense emoties kunnen tolereren
5. Emoties kunnen reguleren en uiten

Bij het opbouwen van je eigen identiteit is het belangrijk dat je meer bent dan alleen wat je hebt meegemaakt en dat je je ook mag focussen op de toekomst. Je bent sowieso, ook als je naar je verleden kijkt en naar het nu, meer dan alleen het trauma wat je hebt meegemaakt. 

In de behandeling kan een vorm van psychoanalyse worden toegepast. Cliënten worden dan aangemoedigd om hun levensverhaal te vertellen, en hiermee wordt ook onderzocht welke rol het trauma in het leven heeft gespeeld en wellicht nog steeds speelt. De herinnering van het trauma kan op deze manier op een andere manier opgeslagen worden in het geheugen[5].

Met hypnotherapie kan hiervoor bijvoorbeeld regressie gebruikt worden. 

Sowieso kan hypnose een rol spelen bij het verwerken van emotionele verwaarlozing en andere mishandeling. Zo kan het gebruikt worden bij mensen die last hebben van depressie en die een verleden van mishandeling hebben[6]. 

Een goed rapport met de behandelaar is ook essentieel voor het succes van de behandeling (bron 5). 

Werken met delen

Daarnaast kan er gewerkt worden met “delen” van de persoonlijkheid van de cliënt. Dissociatie is vaak iets wat mensen die slachtoffer zijn van een vorm van mishandeling doen om zichzelf te beschermen, maar hierdoor kunnen delen van hun psychologie onderontwikkeld zijn.

Je kunt bijvoorbeeld professioneel wel goed functioneren, want op school ging alles wat dat betreft prima, maar persoonlijke relaties onderhouden ging niet goed. Dit waren dan twee verschillende delen die aan de gang waren, de professionele zelf en de privé zelf. Op die manier kun je nog meer “delen” van jezelf hebben gemaakt omdat dit nodig was om te overleven. 

De behandeling is er dan op gericht om van al die delen weer een mooi geheel te maken.

Tijdens de opleiding van het Hypnose Instituut Nederland wordt er in een van de meer gevorderde opleidingen ( de derde) ook ingegaan op delenwerk. Daarnaast kan het nodig zijn om het gesprek aan te gaan met het innerlijke kind (bron 5).

Tijdens dit gesprek kun je zelf je innerlijke kind de juiste opvoeding geven. Een therapeut kan je hierin begeleiden. 

Overigens heeft iedereen wel “delen” van zichzelf in meer of mindere mate. Dit is dus niet iets wat heel erg is, maar hiermee werken is wel handig om het trauma van emotionele verwaarlozing te verwerken.

Omgaan met triggers

Als volwassen persoon heb je volwassen problemen en kun je soms uit je slof schieten door de verkeerde ontwikkeling vanwege emotionele verwaarlozing. Door je triggers te achterhalen kun je ook werken aan anders omgaan met die triggers (bron 5). 

Dit kan je helpen om je relaties goed te houden en om banden weer te versterken die verstoord zijn geraakt door de triggers.

Met hypnose kan je bijvoorbeeld visualiseren hoe je in het vervolg gaat reageren op een trigger, zodat dit bij je onderbewuste opkomt in plaats van hoe je op dit moment reageert. 

Andere hypnotherapie technieken

In een casestudy is ook een vorig-leven-regressie uitgevoerd bij een vrouw die last had van een depressie en een verleden met emotionele verwaarlozing. Tijdens deze regressie kwam ze erachter dat ze een spirituele observeerder had en die inspireerde haar om haar leven te verbeteren.

Nu hoef je als hypnotherapeut niet te geloven in vorige levens en spirituele observeerders, maar als dit iets is wat je client helpt om het trauma te overwinnen dan is dat alleen maar beter.

Emotionele verwaarlozing kan dus veel effect op je leven hebben, maar je kunt met hypnotherapie zeker iets doen om die effecten te verkleinen. Je beter te voelen en om weer zin te krijgen in het leven.

De gevolgen van emotionele verwaarlozing, zoals angsten en depressieve klachten zijn ook goed te behandelen met hypnose.

Wil jij meer weten over hypnose en hoe je hiermee slachtoffers van emotionele verwaarlozing en andere mishandeling kunt helpen? Kom dan eens naar de gratis online masterclass voor een kennismaking.

Of schrijf je direct in voor een van onze opleidingen of seminars. De opleidingen worden klassikaal of live online gegeven. Kies een opleidingsvorm die bij je past. 

Bronnen:

[7] https://link.springer.com/article/10.1186/s13034-017-0185-0

[8] https://acamh.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1469-7610.2011.02390.x

[9] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0145213403001625

[10] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1751722208002138