Familietherapeut: hoe hypnose jouw praktijk nog beter kan maken

Een familie stichten is superleuk. Je hebt je partner, kindje(s) erbij, wellicht een lief huisdier en alles lijkt perfect. Maar dan barst er toch soms een bom en weet je even niet meer hoe je allemaal samen verder moet. In dit soort gevallen kan een familietherapeut een rol spelen om de boel weer op de rails te krijgen. 

Technieken van familietherapie

Niet elke familie is hetzelfde, maar problemen kunnen wel vergelijkbaar zijn. Er zijn voor families allerlei technieken waar een familietherapeut gebruik van kan maken. 

Als je kind bijvoorbeeld gaat puberen kan dit soms ontzettend verwarrend zijn voor de ouders en zelfs voor het kind zelf. Dan kun je Functionele Familie Therapie krijgen. Dit helpt om inzicht te krijgen in de gedachten die voorafgaan aan problematisch gedrag bij de puber. De interventie is dan ook gericht op de gedachten die iedereen in de familie heeft en het gedrag wat ze daardoor hebben[1]. 

Ook de ouders krijgen dan een spiegel voorgehouden over hun gedachten, hun gedrag en hoe dit van invloed is op hun kind. 

Dan heb je ook nog structurele familietherapie, die is gericht op hoe interacties binnen de familie bepaald gedrag veroorzaken. De relationele context waarin iets gebeurd is dan belangrijk. Als een vader bijvoorbeeld tegen de zoon schreeuwt wil de therapeut weten waarom dit gebeurt[2]. 

Er bestaat ook nog zoiets als korte oplossingsgerichte familietherapie. In dit geval is samenwerkende taal belangrijk en het geven van betekenis aan bepaalde zaken waar je als familie naartoe wilt werken. Co-creatie, het veranderen van betekenissen of het creëren van betekenissen is belangrijk. 

Daarnaast wordt cliënten ook gevraagd om een soort ideaalbeeld van de toekomst te visualiseren. Dit is dan gebaseerd op successen uit hun verleden, hun krachten en de hulpmiddelen die ze in hun dagelijks leven hebben [3]. 

Hypnose en familietherapie

Bij al deze technieken kan hypnose een rol spelen om het voor mensen eenvoudiger te maken om zich voor te kunnen stellen dat ze uit de problemen komen. Inzicht krijgen in gedachten is bijvoorbeeld iets dat gedaan kan worden in combinatie met hypnose en met cognitieve gedragstherapie. Dit wordt ook bij andere problemen gedaan, bijvoorbeeld wanneer iemand last heeft van een depressie en dan naar een hypnotherapeut gaat[4]. 

Voor de relationele context kun je ook gebruikmaken van het sociaal panorama of de familie opstelling. Als je merkt dat iets toch te dicht bij je staat, waardoor je controle niet kunt loslaten, of als iets toch te ver weg staat, waardoor je weinig interesse toont, kan deze techniek veel doen om je mindset over bepaalde familieleden te veranderen. 

Het visualiseren en geven van betekenis aan bepaalde zaken is ook iets waar hypnose bij kan helpen. Door bepaalde hypnotische suggesties kan hypnotherapie helpen om bijvoorbeeld een start te maken met de visualisatie van het ideaalbeeld en zelfs hoe je dit ideaalbeeld kunt gebruiken. 

Wat ook wel leuk is om te weten is dat grondleggers van de huidige hypnotherapie, zoals Milton H. Erickson, ook veel invloed hebben gehad op familietherapie[5].

Individuele hypnose voor de familietherapeut

In eerste instantie is voor familietherapie ook individuele aandacht van belang. Het is bij hypnose namelijk heel belangrijk om een band met de persoon die je therapie gaat geven te voelen. Voor familietherapie met hypnose geldt hetzelfde. Daarbij is het ook belangrijk om niet als een soort autoritair persoon gezien te worden door de familie. Het enige wat je dan voor elkaar hebt gekregen is dat ze een gemeenschappelijke vijand hebben. 

Wat er kan gebeuren is dat je het groepje afloopt om het ritueel, het gedrag, de gedachten en de patronen per persoon even te verduidelijken. Dus het verhaal wat men zichzelf heeft verteld over het probleem of over de situatie wanneer het probleem zich voordoet. Dit kan voor wederzijds begrip zorgen. En dit kan onder hypnose worden gedaan, zodat mensen zich niet belemmerd voelen om zich te uiten. Daarnaast kan er doorgevraagd worden over de eventuele voordelen en nadelen van het probleem om het probleem op te lossen. Paradoxaal genoeg kan dit iets doen om toch sneller naar een oplossing toe te werken[6]. 

Daarnaast kan het herkaderen van problemen ook goed helpen om familieleden te helpen om anders naar het probleem of naar een familielid te kijken dan voorheen[7]. 

Acceptatie is ook belangrijk. Zo vinden veel mensen het lastig om te accepteren dat ze iemand anders niet kunnen veranderen, maar alleen zichzelf. De ander waarvan ze willen dat die zich aanpast kan dit alleen zelf doen en zal dit op zijn eigen tempo en met de inzichten die deze persoon zelf heeft doen. Vaak ben je ook pas toe aan bepaalde informatie wanneer je zelf echt klaar voor bent. Goede adviezen komen dan pas aan als je eraan toe bent om die adviezen te horen. 

Daarnaast is het belangrijk om de emoties en gevolgen van die emoties te accepteren om met elkaar verder te kunnen. 

Dit accepteren is ook iets waar een familietherapeut bij helpt (bron 7). 

Wat ook altijd leuk is, is om gebruik te maken van de paradox. Zo kun je mensen zich laten voorstellen hoe het zou zijn om juist zo hard mogelijk je best te doen om het probleem nog erger te maken. Of om, als je bijvoorbeeld last van faalangst hebt, je best te doen om zo hard mogelijk te falen. 

Dit kan het probleem heel luchtig maken, waardoor je met minder spanning naar het probleem kijkt. Die meer ontspannen staat kan ervoor zorgen dat je vrijer in de oplossingen kunt denken die er zijn. 

Iets anders wat gedaan kan worden is een oefening waarbij je andere processen in je brein laat functioneren. In plaats van taal kun je het probleem bijvoorbeeld als een rekensom zien. Hierdoor kun je ook iets rationeler naar het probleem kijken. 

Het is niemands schuld. Als je ruzie of onenigheid met iemand hebt, dan vinden mensen het vaak prettig om te kunnen zeggen dat het iemand anders zijn of haar schuld is. Maar de schuldige aanwijzen lost niets op. Daarom is het van belang om eerst duidelijk te maken dat het resultaat gewoon acceptabel is, zodat je daarna verder kunt werken naar een oplossing. Die oplossing is niet iets waar één familielid aan moet werken, dat moet de gehele familie doen(bron 7). 

Groepshypnose voor de familietherapeut

Een familie is een groep en groepshypnose kan daarom een onderdeel van de familietherapie zijn. 

Een van de belangrijkste voordelen die groepshypnose aan een familie kan geven is dat ze dan een gedeelde positieve ervaring hebben[8]. Een geleide visualisatie voor de hele familie kan een gevoel van saamhorigheid opleveren.

Dit kan een ontspannen gevoel opleveren. Dit kan weer het vertrouwen opbouwen en defensieve mentale toestanden kunnen hierdoor worden opgeheven, wat de rest van de therapie makkelijker kan maken. Je kunt met groepshypnose juist een sfeer scheppen waarin iedereen wil meehelpen om tot een oplossing te komen. 

Daarnaast leert de familie hier ook direct door dat het wel degelijk mogelijk is om als familie goede gevoelens met elkaar te ervaren. Dit verhoogt de kans op goede communicatie en goede samenwerking. Het kan ze zelfs gevoeliger maken voor hun eigen gedachten en gevoelens en die van hun familieleden. Ze pikken die dan sneller op (bron 8).

Hypnose kan een ontzettend handige toevoeging zijn voor familietherapeuten. Je kunt er families mee helpen om ze het gevoel te geven dat ze wel als groep kunnen functioneren en daarbij kunnen veel hypnosetechnieken gebruikt worden om mensen nieuwe inzichten te geven. 

Je kunt deze technieken zowel in groepssessies als op momenten waarop je individueel met familieleden aan de slag gaat gebruiken.

Wil je meer weten over hypnose en of dit een toevoeging kan zijn voor je praktijk? Kom dan eens naar de gratis online masterclass over hypnose.

Of schrijf je in voor een van de seminars en opleidingen van het Hypnose Instituut Nederland. Dan leer je direct technieken die mensen kunnen helpen om een beter gevoel te krijgen.

De opleiding wordt zowel online als klassikaal gegeven. Je kunt van tevoren aangeven of je de online of de klassikale versie van de opleiding wilt volgen. 

Bronnen: