Gevoelens opkroppen kan in sommige instanties eventjes handig zijn, maar je gevoelens altijd opkroppen en nooit laten blijken, is niet altijd handig. Het helpt je niet om je leven te verbeteren.
In sommige situaties kan het handig zijn om je emoties te onderdrukken. Of eigenlijk, om je reactie op de emoties te temperen. Tijdens een evaluatiegesprek is het bijvoorbeeld handiger om rustig te blijven.
Sommige mensen doen dit door hun emoties op te kroppen, andere mensen doen dit juist door hun emoties te controleren en bewust te reageren.
Bij het opkroppen van je gevoelens probeer je alle uiterlijke kenmerken van je emotie, zoals een gezichtsuitdrukking of spanning in je lichaam, te onderdrukken[1]. Je probeert als het ware een pokerface te hebben.
Als je jouw emoties kortdurend opkropt en er later (in korte tijd) op terugkomt, is er niet zoveel aan de hand. Maar als het opkroppen van je emoties voor langere tijd iets is wat je doet, dan kan dit allerlei negatieve gevolgen hebben.
Het opkroppen van gevoelens hangt af van met wie je bent en in wat voor situaties. Als je bijvoorbeeld bij mensen bent is de kans groter dat je je gevoelens opkropt dan wanneer je alleen bent.
Hoe slechter of afstandelijker de sociale band met iemand is, hoe meer je je gevoelens opkropt. Je laat je gevoelens eerder aan je intieme partner zien, dan aan die collega van je werk.
Gevoelens worden ook vaak opgekropt om een conflict te vermijden. Dit lost echter het probleem niet op, waardoor je later alsnog een conflict kunt krijgen[2].
Gevolgen van opkroppen gevoelens
In eerste instantie zorgt het onderdrukken van gevoelens al voor slechtere emoties, dan wanneer je gevoelens bijvoorbeeld op een andere manier gaat interpreteren. Dit wordt ook wel herkaderen genoemd.
Daarnaast is het slecht voor hoe je functioneert in relaties en verlaagt het je algemene welzijn[3].
Als je je gevoelens op je werk opkropt, is dit niet handig voor je werkrelaties, hoe leuk je je werk vindt en kan dit zelfs je intentie om ontslag te nemen vergroten[4]. Terwijl dit misschien helemaal niet nodig is als je je gevoelens wel uit.
Heb je last van depressieve klachten? Bij lichte klachten kan het opkroppen van emoties nog wel helpen om je tijdelijk iets beter te voelen, maar al bij een gemiddelde depressie tot zware depressie maakt het opkroppen van je gevoelens geen verschil meer voor je gevoel. Het zal je dus niet helpen om de depressie op te lossen[5].
Gevoelens opkroppen in sociale situaties
Zoals gezegd kan het lijken alsof het opkroppen van gevoelens tijdens gesprekken een goede strategie is om een gesprek door te komen. Zeker als dit een zakelijk gesprek is, maar helaas is dat niet het geval.
Het opkroppen van gevoelens tijdens sociale situaties zorgt er namelijk voor dat gesprekken moeilijker verlopen. Als je je gevoelens opkropt, zorg je namelijk voor een soort masker. Je gezicht zal niet de uitdrukkingen hebben die passen bij je emotie. Terwijl je non-verbale communicatie belangrijk is om je goed te begrijpen.
Daarnaast verhoogt het opkroppen van je gevoelens tijdens sociale interactie ook nog eens je stressniveau. De negatieve gevolgen gelden zowel voor jezelf als voor je gesprekspartner[6]. Helemaal niet handig!
Gevoelens opkroppen en je geheugen
Het opkroppen van je gevoelens heeft ook nog eens gevolgen voor je geheugen. Onderzoek laat zien dat het herkaderen van je gevoelens de emoties vermindert (zowel goede als slechte emoties) en dat het herkaderen kan veranderen wat je zegt en hoe je je uit, maar het heeft geen invloed op het geheugen.
Krop jij je gevoelens juist op? Dan verminder je hoe je je uit, maar het vermindert niet de emotie. Helaas vermindert het weer wel je geheugen[7]! Helemaal niet handig dus tijdens een evaluatiegesprek, of een ander belangrijk gesprek, want dan vergeet je misschien belangrijke feedback die handig kan zijn om je functioneren te verbeteren.
Angsten en gevoelens opkroppen
Ook is er een samenhang gevonden bij mensen met een paniekstoornis en het opkroppen van gevoelens. Dat doen mensen met een paniekstoornis dus vaker dan mensen die hier geen last van hebben. Dit deden ze met name bij gevoelens van woede, angst en ongelukkigheid. Tegelijkertijd vinden mensen met een paniekstoornis het lastig om hun emoties een naam te geven en zijn ze zich meer bewust van hun gevoelens[8].
Je gevoelens uiten
Een manier om dus met gevoelens om te gaan is het herkaderen van gevoelens, maar soms heb je ook gewoon gevoelens die je moet of wilt uiten naar andere mensen.
Hoe begin je daar dan mee?
Het is in ieder geval handig om te weten waarom het belangrijk is om je emoties te uiten, of te laten zien in je uitdrukkingen. Het is in ieder geval een manier om je omgeving te informeren over hoe jij je voelt, zodat daar rekening mee gehouden kan worden. Of zodat je omgeving daar conclusies uit kan trekken.
Als je bijvoorbeeld iets hebt gedaan waarvoor je je schaamt en je uit dit, dan begrijpt de ontvanger dat je hetgeen in de toekomst anders wilt aanpakken, zodat je dan op een meer sociaal geaccepteerde manier handelt. Eigenlijk is het uiten van schaamte vaak positief, zeker als je iets hebt gedaan wat niet door de beugel kon.
Door je emoties te uiten kan de ander ook informatie krijgen over wat je nodig hebt. Als je bijvoorbeeld ongelukkig wordt van je werk, maar je kropt dit op, dan weten collega’s of leidinggevenden niet dat je hulp nodig hebt. Terwijl als je je emoties wel uit, je misschien je hulp krijgt en daardoor kan je werk veel leuker worden[9].
Je emoties erkennen
Om je emoties te kunnen uiten is het eerst belangrijk om te erkennen dat je emoties hebt. Je kunt emoties in gedachten alvast benoemen en bepalen wat het doel is van de emotie. Een emotie probeert je namelijk vaak verder te helpen, zelfs als de emotie negatief is ligt er vaak voor jou een positieve intentie achter.
Krijg je bijvoorbeeld een slechte emotie door je werk? Dan kan dat je motiveren om er iets aan te doen. Om actie te ondernemen, zodat je werk leuker wordt. Als dat dan niet lukt, kun je altijd nog een nieuwe baan gaan zoeken. Wat heb je te verliezen als je je werk toch al niet leuk vindt? Door je emotie te uiten kan het dan eigenlijk alleen maar beter worden.
Mindfulness voor herkenning
Mindfulness kan je helpen om je bewuster te zijn van je emoties. Je kunt bijvoorbeeld een aantal keren per dag het alarm van je telefoon af laten gaan en dan even een mindfulness oefening doen. Je kunt even checken wat voor gedachten je hebt, welke emoties je voelt en hoe je lichaam zich voelt.
Dit kan je al veel bewuster maken van je gevoelens en kan het makkelijker voor je maken om ook in andere situaties je bewuster te zijn van je emoties en wat je ermee kunt doen.
Houd een dagboek bij
Zit je in een situatie waarin je niet altijd je emoties kunt uiten, dan kan een dagboek bijhouden toch een goede manier zijn om de emoties in ieder geval van je af te schrijven. Dan krop je de emoties niet dagenlang op, maar kun je ze een plek geven. In dit geval op papier. Dat geeft je meer helderheid over je emoties, waardoor je er daarna makkelijker op terug kunt komen bij mensen die er wellicht iets mee kunnen doen (denk aan je werk of in je relatie).
Gebruik verbindende communicatie
Er is een formule die je kunt gebruiken als je merkt dat je emoties wilt uiten, maar dat iemand anders dan eigenlijk iets moet doen om de situatie te verbeteren. Je benoemt dan namelijk het volgende:
- De situatie
- De gevoelens die je krijgt door de situatie
- Wat je zou willen hoe het zou moeten zijn
- Wat je van de ander nodig hebt.
Bijvoorbeeld:
“Ik merk dat je weer niet op tijd bent met het aanleveren van bepaalde producten. Dit frustreert mij ontzettend, want dat heb ik nodig om mijn werk goed uit te kunnen voeren. Kun je voortaan eerder aangeven als je te laat bent met het aanleveren van de producten, of eerder beginnen waardoor je wel op tijd bent?”
Op deze manier kan je conflicten vaak eenvoudiger oplossen en heb je jouw emoties niet opgekropt, maar benoemd.
Oorzaak van je emoties achterhalen
Merk je dat je emoties hebt die helemaal niet goed passen bij de situatie? Of waarvoor geen eenvoudige oplossing te vinden lijkt? Dan kan je ook kijken naar je overtuigingen die voor de emoties zorgen. Jouw ideeën van hoe de wereld werkt en hoe jij daarin hoort te functioneren bepalen namelijk veel van je gedachten, emoties en gedrag.
Met hypnotherapie of kennis van hypnose, kan je bijvoorbeeld teruggaan naar het eerste moment waarop je een emotie had. Vervolgens kun je iets doen met dat moment om de belemmerende overtuiging te repareren naar een helpende overtuiging.
Je zult merken dat je dan minder last hebt van negatieve emoties, of dat je het makkelijker vindt om je emoties te uiten, omdat je na het toepassen van die techniek weet dat het goed is om je emoties te uiten.
Wil je meer weten over hypnose en hoe je daarmee jezelf of andere mensen kunt helpen met emoties? Kom dan eens naar de gratis online masterclass.
Of schrijf je gelijk in voor een van onze opleidingen of evenementen.
Pin ook deze handige infographic als geheugensteuntje:
Bronnen:
