Kritisch denken is een populaire term in het onderwijs. Het idee is dat mensen die kritisch denkvermogen hebben minder snel worden opgelicht en betere keuzes maken.
Keuzes met betrekking tot mensen met wie ze zaken doen, waar ze willen werken, of ze iets wel of niet kopen. Of je wel of niet je computer deelt met iemand die beweert dat hij of zij je helpt met bankzaken. (Dat moet je dus niet doen.)
Jezelf verder helpen door slimme keuzes te maken doe je met kritisch denken, maar hoe werkt kritisch denken en wat heb je er zelf aan voor je persoonlijke ontwikkeling. In dit blogartikel lees je meer.
Wat is kritisch denken?
Kritisch denken betekent dat je objectief naar een situatie kunt kijken. Zonder emotie dus.
Hierdoor kun je vervolgens een goed onderbouwde beslissing maken.
Om dit goed te doen zijn een aantal factoren van belang, namelijk:
- Analyseren van de situatie
- Evalueren van informatie of situatie
- Inzicht in jezelf
- Reflecteren op jezelf
- Creatief zijn in het bedenken van oplossingen
De eerste stap is iets wat iedereen vaak nog wel kan. Een situatie opsplitsen in begrijpelijke delen.
Het evalueren van de situatie of informatie, is vaak al lastiger. Die evaluatie hangt namelijk af van je eigen overtuigingen over de wereld en jezelf. Hierdoor is het voor kritisch denken ook belangrijk dat je goed inzicht in jezelf hebt.
Als je hier goed in bent, kun je ook reflecteren op jezelf en overtuigingen die je niet helpen bijstellen.
Dit helpt je uiteindelijk om nog vrijer te denken over oplossingen of beslissingen die je neemt.
In die zin kan kritisch denken gezien worden als voorloper van creatief denken. Je wordt immers creatiever als je je niet laat belemmeren door onhandige overtuigingen.
Kritisch denken voor het overzicht
Over welke informatie of situatie je ook nadenkt. Je doet dit vaak vanuit een soort standpunt.
Ik geef aan dat mensen vaak 3 standpunten hebben. Namelijk dat je de situatie ziet vanuit jezelf, vanuit een ander of vanuit de derde persoon. Als een soort helicopterview.
Die laatste zienswijze is van belang voor kritisch denken. Dit haalt namelijk de emotie uit het moment, zodat je goed objectief kunt kijken naar jezelf en de ander om te bepalen of je bijvoorbeeld:
- Informatie die de ander geeft vertrouwt.
- Vindt dat je zelf slim bezig bent.
- Iets ziet buiten jezelf of de ander wat kan bijdragen aan een oplossing of keuze.
Je wilt namelijk aan de ene kant keuzes maken voor jezelf en niet te veel voor andere mensen leven, maar hierbij is het van belang om korte- en langetermijneffecten in de gaten te houden.
Misschien heb je bijvoorbeeld op korte termijn een leuk moment als je vreemdgaat, maar op de lange termijn zorgt dit alleen voor extra pijn.
Misschien heb je op de korte termijn een leuke investering gedaan als je iemand helpt met een lening, maar krijg je het geld op de lange termijn niet terug.
Kritisch denken kan je helpen om te voorkomen dat je dit soort keuzes maakt, doordat je verder kunt reflecteren op die keuze en de mogelijke gevolgen. Het maakt je hiermee ook minder impulsief.
Je kunt bijvoorbeeld bedenken:
- Wat als ik het tegenovergestelde doe?
- Wat als ik die ander ben?
- Hoe is het zo ver gekomen?
- Wat als ik het vanuit die en die kant bekijk?
Dit kan je allemaal helpen om meer overzicht te krijgen over de situatie, oorzaken en mogelijke gevolgen van bepaalde keuzes.
Wat belemmert kritisch denken?
Je bent vaak zelf de persoon die kritisch denken belemmert en bepaalde problemen kunnen het meer belemmeren dan je in eerste instantie zou verwachten.
Emotionele problemen belemmeren kritisch denken vaak omdat je dan problemen vooral vanuit jezelf bekijkt. Hierdoor kan het lastig zijn om begrip te hebben voor andere mensen in een bepaalde situatie en om over alle mogelijke oplossingen na te denken en die een eerlijke kans te geven.
Daarnaast kunnen vooroordelen die je hebt ervoor zorgen dat je het lastig vindt om alle informatie te verwerken. Veel mensen nemen bijvoorbeeld alleen informatie aan die past bij de vooroordelen die ze hebben. Zelfs wetenschappelijk onderzoek wordt niet serieus genomen als het niet past bij het vooroordeel dat ze hebben.
Wetenschappers zijn het erover eens dat vooroordelen een belemmering kunnen zijn voor kritisch denken[1].
Hoe helpt kritisch denken jezelf?
Als je een bepaald probleem wilt oplossen, maar je merkt dat je emotioneel te betrokken bent helpt kritisch denken je om hier in eerste instantie bewust van te worden.
Het evalueren van een probleem of situatie wordt namelijk heel lastig als je emotioneel naar het probleem kijkt, maar als je dit ten minste doorhebt, betekent dit dat je ten minste inzicht in jezelf hebt.
Echter, dit inzicht helpt je niet altijd om de emotie los te laten. Vaak moet er dan nog iets verwerkt worden.
Een belemmerende overtuiging moet van je worden afgetrokken.
Dat is waar hypnotherapie mensen mee helpt.
Er zijn allerlei technieken die gebruikt worden voor meer inzicht in jezelf, maar de regressie techniek is toch vaak wel de favoriet om te achterhalen waarom bepaalde problemen of situaties in je leven zijn ontstaan.
Dit is vaak ook het begin van therapie om belemmeringen die daardoor zijn veroorzaakt op te lossen.
Wat er namelijk vaak gebeurt, is dat je met deze techniek uiteindelijk het overzicht krijgt over de situatie van toen. Soms kan afstandelijk naar de herinnering kijken, al veel doen om je kijk op hoe het toen was te veranderen.
Echter, soms kan er meer nodig zijn, zoals dat je je even verplaatst in andere mensen die er op dat moment bij waren. Dat is iets waar een hypnotherapeut mensen dan mee helpt.
Op die manier creëer je meer begrip over de situatie en kun je belemmerende overtuigingen snel repareren[2].
Wat wel interessant is, is dat je met hypnose je kritische mind even uitschakelt. Dat is iets anders dan het kritisch denken uitschakelen.
Je kritische mind maakt namelijk nog beslissingen op basis van de overtuigingen die je hebt en wil zich daarom verzetten tegen verandering. Als dat je echter belemmert in logisch kritisch denken is het nodig om je kritische mind even uit te zetten, zodat je kunt reflecteren op die overtuigingen waar je kritische mind gebruik van maakt.
Met regressie zorg je er namelijk voor dat je heel snel overtuigingen kunt bijstellen wat nodig kan zijn om echt kritisch denken eenvoudiger te maken.
Om nog makkelijker het overzicht van een bepaalde situatie te zien en dan slimme keuzes te maken.
Kritisch denken en hypnotherapie
Dit laat al een beetje zien hoe hypnotherapie kan bijdragen aan de vaardigheid van kritisch denken.
Er zijn situaties waarin kritisch denken heel lastig is, bijvoorbeeld wanneer je last hebt van een depressie, angsten of stress. De kans is groot dat je dan in plaats van kritisch denkt, je kritische mind laat denken. Die denkt als het ware te kritisch.
Die gaat problemen uitvergroten en erger maken, waardoor de depressie stoppen lastig is, waardoor je langer in de stress blijft zitten dan noodzakelijk en waardoor angsten je in een houdgreep kunnen houden.
Dit wordt ook wel catastrofaal denken genoemd.
Je kunt dan de emotie niet uitschakelen om meer overzicht te krijgen over je probleem of de situatie. Je zit juist helemaal “in” die depressie, angst of stressvolle situatie.
Onderzoek laat zien dat hypnose in combinatie met cognitieve gedragstherapie mensen die last hebben van een depressie helpt. Mensen hebben dan een grote vermindering in depressieve klachten, angsten en gevoelens van hopeloosheid[3].
En dit soort gevoelens veranderen alleen als je door de therapie weer vrij kunt denken en hierdoor oplossingen voor je probleem ziet. Je doet je depressie dan niet meer, maar bent er “uit”.
Je wordt dan niet meer belemmerd in hoe creatief je kunt zijn om bepaalde problemen op te lossen.
Je ziet niet meer al het gevaar voor de wereld, maar je wereldbeeld is veranderd waardoor je weer positief kunt zijn.
Hypnose leren om jezelf en anderen te helpen
Wil jij jezelf en andere mensen helpen om los te komen van belemmerende overtuigingen zodat je nog beter kunt kritisch denken?
Kom dan eens naar de gratis online masterclass.
Of schrijf je direct in voor een van onze evenementen of opleidingen.
De opleiding wordt hybride gegeven. Dit betekent dat je hem klassikaal op onze locatie kunt volgen, of live online meedoet in die klassikale les.
Er is voldoende assistentie voor 1-op-1 aandacht.
Bronnen:
