Priming psychologie: Hoe werkt het nu eigenlijk?

Priming is heel interessant, want het zorgt ervoor dat je met een bepaald kader naar de wereld kijkt. Dit kan ervoor zorgen dat je al een beetje gestuurd wordt in het bedenken van een oplossing voor een probleem en dat je dan alvast in een bepaalde richting een oplossing zoekt.

Wat betekent priming?

Priming is het beïnvloeden van gedrag met onbewuste subtiele signalen. Het woord zuster wordt bijvoorbeeld sneller herkend na het woord dokter dan het woord brood.

Het zorgt ervoor dat je in een bepaalde richting denkt. Dit primen kan gedaan worden met visuele signalen of met signalen in het taalgebruik van iemand die de ander wil primen.

Primen kan versterkt worden door signalen te herhalen. ‘De kracht van herhaling’ is niet voor niets een term die populair is bij docenten en marketeers.

Een mooi voorbeeld van priming

Een mooi voorbeeld van priming is een onderzoek waarbij mensen in twee groepen werden verdeeld en een tekst te lezen kregen over een fictieve stad. Deze fictieve stad had last van criminaliteit. In de ene tekst werd die criminaliteit omschreven als een virus en in de andere tekst als een beest.

Vervolgens werd de twee groepen gevraagd om een oplossing voor het probleem te bedenken. De groep die de tekst met over het virus had gekregen dacht vooral in preventieve maatregelen, zoals je dat ook bij een ziekte zou doen. De groep die de tekst over het beest had gekregen dacht juist meer aan straffen en dergelijke.

Zelfs zes maanden later was dat nog steeds hoe ze over de problemen dachten.

Priming kan dus snel effect hebben en dit effect kan ook nog eens langdurig aanhouden.

Het is echt heel belangrijk om je hiervan bewust te zijn, omdat je later in je leven last kunt krijgen van stereotype activering door priming. Van oudere mensen bestaat bijvoorbeeld het stereotype dat ze trager zijn dan jonge mensen. Als je van je omgeving subtiele seintjes krijgt over dit soort verwachtingen, kunnen oudere mensen dit vaak wel weerstaan. Echter, als mensen heel hard gaan primen op ouderdom en de gevolgen daarvan, dan gaan oudere mensen toch slechter presteren dan jongere mensen[1]. Wanneer je je hier bewust van bent, kun je dit beter weerstaan.

Dit is interessant om over na te denken.

Hoe word je geprimed?

Hiervoor bestaan veel factoren, we worden allemaal continu geprimed. Als je denkt dat je niet te beïnvloeden bent, ben je vaak juist een speelbal, omdat je je blinde vlek niet eens wilt herkennen. Dus dan ben jij je er niet altijd bewust van.

Maar we worden dus continu beïnvloed.

Misschien word je boos of emotioneel als je een verhaal leest over een gezinsdrama. Misschien krijg je die emoties niet, maar dan nog word je beïnvloed. Je kunt bijvoorbeeld banger worden voor de maatschappij of mensen meer gaan  wantrouwen, doordat je geprimed wordt dat zo’n drama kan plaatsvinden.

Die samenhang is er, dus kijk uit waardoor jij je laat primen.

Het effect van priming is ook onderzocht met het afnemen van toetsen. Worden die toetsen afgenomen in een lokaal waar foto’s staan van bekende slimme mensen, zoals Einstein, dan presteren leerlingen gemiddeld 15 tot 20 procent beter op de toets dan wanneer er gewoon maar wat foto’s in het lokaal hangen.

Ook met medicijnen, als je er een krijgt, dan werkt die. Want er zitten werkzame stoffen in, maar dan moet je wel hebben gelezen waardoor het medicijn is. Als iemand zegt “dit is een pijnstiller” dan geloof je het meer en werkt het pilletje beter. Zegt iemand met een witte doktersjas zoiets, dan werkt het nog beter. Dit is allemaal priming (en ook het placebo-effect).

Dingen die je leest en hoort primen je voor je volgende gedachte en beslissing. Daarom is het zo belangrijk om in de ochtend de juiste dingen te doen.

Jezelf in de ochtend bewust primen

Je kunt jezelf ’s ochtends primen door iets inspirerend te lezen. Dit heeft direct effect op de rest van je dag. Dus zorg ervoor dat je  jezelf goed gaat primen.

Wanneer jij jouw dag begint met een nieuwsrondje, dan is dat vaak een negatieve priming. Het meeste nieuws bestaat namelijk uit ellende en dat kan voor ellendige beslissingen zorgen tijdens de rest van je dag.

Zorg er daarom voor dat je de ochtend altijd begint met iets positiefs zoals:

• Inspiratie
• Vreugde
• Liefde
• Dankbaarheid

Je kunt daarna alsnog je nieuwsrondje doen, want dan ben je door die bewuste actie ervoor toch al anders geprimed dan wanneer je alleen je standaard nieuwsrondje doet.

Probeer eens twee weken lang je dag met een van die vier zaken te beginnen en bekijk hoeveel effect dat op de rest van je dag heeft.

Ik beveel zelfs aan om zo min mogelijk naar het nieuws te kijken, want hierdoor kun je meer angsten krijgen en wantrouwen ontwikkelen.

Mijn eigen theorie is dat veel mensen wellicht door al dit negatieve nieuws depressief zijn. Dit zou me niets verbazen, maar het is slechts een eigen theorie.

Beluister ook deze podcast:

https://www.buzzsprout.com/195236/1212218-ik-hou-van-je-ik-haat-je

Sociale priming doorbreken

Sociale priming is de priming die je onbewust vanuit je omgeving meekrijgt. Als kind primen je ouders je continu. Heb je rokende ouders? Dan is de kans daardoor groter dat ook jij gaat roken.

Sociale priming betekent dat je geprimed wordt om bijvoorbeeld bepaalde kenmerken of karaktereigenschappen te laten zien. Je conformeert je bijvoorbeeld aan stereotypen, zoals slim zijn als je een bril op hebt of dom zijn als je blond haar hebt. Je kunt zelfs bepaalde doelen gaan nastreven – zoals rijk worden – door sociale priming.

Daarnaast kan priming er ook voor zorgen dat je op een bepaalde manier naar mensen kijkt. Blonde vrouwen vind je dan sneller onintelligent en mensen met een bril schat je eerder intelligenter in (dan ze misschien zijn).

Uit een Amerikaans onderzoek bleek dat mensen die beelden van donkere mannen hadden gezien een sterker gevoel kregen van de stereotype zwarte man (helaas is dat crimineel en gevaarlijk) en zich dan ook defensiever of agressiever richting hen gingen gedragen.

Primen kon ook invloed hebben op of jij je erbij voelde horen of juist niet, dat je dus tot een bepaalde groep behoort, en of je veel of juist minder macht ervaart, en zelfs je mindset of je bijvoorbeeld gaat voor groei of het behouden van een bepaalde mate van veiligheid.

Wetenschappers vragen zich zelfs af of priming voor verankering kan zorgen buiten het bewustzijn van mensen.

Primen heeft daarom invloed op je zelfbeeld en hoe je hierover oordeelt.

Door je bewust te zijn van hoe sommige signalen je primen om op een bepaalde manier te reageren, kun je al van alles doen om de priming te doorbreken[2].

Daarnaast kun je jezelf ook bewust primen, bijvoorbeeld met hypnose. Je kunt bijvoorbeeld bewust bepaalde gevoelens verankeren met bepaalde bewegingen, zodat je ervoor zorgt dat je je goed voelt op momenten waarop je dat nodig hebt.

Hoe dit precies werkt leer je in de opleiding.

Als jij je er bijvoorbeeld bewust van bent dat je iets vaak doet wat je liever niet wilt doen, dan kan hypnose je helpen om dit onbewuste en ongewilde gedrag te veranderen.

Met regressie kun je achterhalen wanneer je voor het eerst geprimed bent om zaken op een bepaalde manier aan te pakken. Denk hierbij aan stil blijven in plaats van voor jezelf opkomen of een grapje maken, wanneer je eigenlijk gewoon heel boos bent.

Tijdens regressie ga je terug naar dat moment, naar de trigger van een bepaalde priming die voor een  overtuiging heeft gezorgd. Vervolgens ga je met je huidige kennis dit moment opnieuw bekijken. Was het iets wat je zag of iets wat iemand heeft gezegd? Welke verklaringen kun je nu vinden voor dat moment, waardoor je het moment totaal anders kunt interpreteren?

Deze andere interpretatie zorgt ervoor dat jouw overtuiging verandert, omdat je eigenlijk jezelf opnieuw primed en daarmee de oude priming doorbreekt.

Hoe je dit doet leer je tijdens de opleiding van het Hypnose Instituut Nederland.

Daarnaast kun je nog steeds jezelf in de ochtend primen, zoals ik eerder in dit blog heb aanbevolen.

Je kunt bijvoorbeeld ook je ochtend beginnen met affirmaties als:

“De wereld is mooi.”

“Mensen willen het beste.”

“Ik ben goed.”

Dit zijn slechts voorbeelden, afhankelijk van wat je wilt bereiken of veranderen kan een hypnotherapeut je andere suggesties meegeven om je dag mee te beginnen.

Wil je weten of je anderen of jezelf kunt hypnotiseren? Kom dan eens naar de gratis online masterclass. 

Wil je meer weten over hypnose, meer ervaren en hypnotherapie zien? Kom dan eens naar een seminar over hypnose.

Wil je direct aan de slag om jezelf of andere mensen te helpen met hypnotische priming? Schrijf je dan in voor een van onze opleidingen. 

Pin ook deze handige infographic als geheugensteuntje:

Bronnen:

[1] https://psycnet.apa.org/record/2004-18155-013

[2] https://guilfordjournals.com/doi/pdfplus/10.1521/soco.2014.32.supp.1