Ego: heb je het nodig om te presteren?
Ego: heb je het nodig om te presteren?
09 juli 2020 
6 min. leestijd

Ego: heb je het nodig om te presteren?

Hoe komt het dat je het doet voor jezelf?

In het begin deed je dingen om zelf te leren. Je leert bijvoorbeeld voor jezelf lopen. Jij wilt lopen. Je ziet mensen om je heen die dit doen en jij wilt dit dan ook doen.

Als je dan iets doet krijg je veel waardering en erkenning. Mensen worden blij, gaan lachen, gaan misschien klappen misschien krijg je wel een snoepje. Je weet niet altijd waarom je dit krijgt.

Want soms doe je ook dingen die gewoon genegeerd worden of die juist negatieve aandacht krijgen. In ieder geval niet de aandacht die je dacht te krijgen.

Mijn prestaties worden gekoppeld aan gevoelens van waardering en erkenning en sommige prestaties worden gekoppeld aan straf. Dit kun je wel doen en dit kun je niet doen. Op die manier wordt mijn ego gevormd. Daardoor vind ik presteren belangrijk want daar krijg ik erkenning van. Als ik iets goed doe krijg ik waardering en als ik iets niet goed doe krijg ik het niet.

Ik krijg wel aandacht, maar niet per se het stukje waardering en erkenning waar ik naar op zoek ben.

Op gegeven moment is dit dus gekoppeld aan prestaties. Als ik presteer is het goed, doe ik dat niet dan is het niet goed.

In eerste instantie is dit heel handig. Dit zorgt er namelijk voor dat je doorzettingsvermogen krijgt en gemotiveerd bent om bepaalde doelen te bereiken waarvoor andere mensen je “belonen” met aandacht, maar het kan er ook voor zorgen dat je taken waarvoor je geen beloning krijgt van andere mensen minder belangrijk vindt[1], zoals het goed uitvoeren van je belastingaangifte.

Dit kan op termijn voor allerlei problemen zorgen, zoals het idee dat het nooit goed genoeg is, dat je perfectionistisch wordt of zelfs een burn-out krijgt.

Het kan ook de andere kant opslaan namelijk de kant van het is toch nooit goed genoeg, ik ga niet meer presteren en ik word depressief. Nu krijg ik geen waardering, want ik presteer niets en dan ben ik dus niets waard.

Dit soort koppelingen zie je later vaak terugkomen, terwijl dit iets is wat is ontstaan vanuit je kind-tijd. De periode waarin je echt nog een baby bent. Dit betekent niet dat je dit als ouder niet moet doen, het zit in onze natuur om bij kinderen prestaties te belonen. Alleen dan in het volwassen leven laten we prestaties een beetje los. Maar verander dan je gedrag nog maar eens?

Tot je +- 20ste jaar zit je op school en ben je bezig met het presteren. Wanneer je dan van alles gepresteerd hebt kan je het gevoel krijgen van “is dit alles?”.

Ook in sport zie je dat altijd maar beter presteren op gegeven moment stopt, zo na je 30ste.

Als die prestaties gekoppeld zijn aan je ego of iets dergelijks, dan kun je daar een midlife-crisis van krijgen of iets dergelijks.

Wanneer je dit wilt overstijgen, of wanneer je gewoon iets anders wilt doen. Dan doe je nog steeds iets, maar in plaats van voor waardering van anderen doe je het voor voldoening voor jezelf.

Je gaat dan juist iets zoeken voor zingeving. Stel je voor dat je veel voldoening haalt uit gitaarspelen, maar je hoeft niet per se het podium op. Je doet het juist puur voor jezelf. Je wilt bijvoorbeeld wel beter worden, maar het is voor jezelf. Het is niet om het presteren, het gaat niet om de waardering, maar het gaat er gewoon om dat jij beter wilt worden om zelfvoldoening te krijgen.

Je ziet bijvoorbeeld bij artiesten wel eens dat ze helemaal niet vrolijk worden van alle waardering die ze krijgen. Zodra ze van het podium afkomen worden ze depressief en in hun hotelkamer zitten ze aan de drugs.

Maar gelukkig zijn er ook artiesten die juist voldoening krijgen van hun werk en hun prestaties. Die blij worden ongeacht of ze publiek hebben of niet. Het is gewoon iets dat ze graag doen, ongeacht of ze er waardering voor krijgen.

Wanneer dit je lukt heb je je ego overstijgen omdat je dan je focus, richt, op wat nu zin heeft voor jou en wat zingeving geeft voor jou. Als je daar je aandacht of prestaties op richt kan het verder niet verkeerd gaan en dat je opeens een midlife-crisis, burnout of wat dan ook krijgt.

Omdat je iets doet wat jij tof vindt. Of je hier nu wel of geen waardering voor krijgt.

De kans dat je dan succes krijgt wordt ook nog eens groter omdat je dit met passie doet. En dan is het de kunst om terug te gaan naar zingeving om dit tof-vinden vast te houden om te voorkomen dat het een ego-dingetje wordt.

Beluister ook deze podcast:

https://www.buzzsprout.com/195236/1257800-je-ego-is-top

Ego door anderen is een valstrik

Daarbij hebben wetenschappers een link gemaakt met narcisme en het laten groeien van het ego. Dat wil zeggen, het is een valstrik, door waardering van anderen krijg je een groter ego op de korte termijn, maar dit is op de lange termijn niet vol te houden en kan dan zelfs schadelijk zijn voor jezelf en de anderen die je hebben geholpen om dit grotere ego te krijgen[2].

Dit is ook te zien in mijn rant dat je uiteindelijk een burnout kunt krijgen als je ego afhankelijk is van de waardering van andere mensen.

Daarbij kan je door een te groot ego ook agressiever zijn. Stel dat je door de jaren heen het beeld hebt gekregen dat je een geweldig iemand bent. Je bent super en fantastisch en goed in wat je doet, maar misschien niet helemaal de beste, maar dat denk je wel.

Als iemand je dan daarop wijst is de kans dat je gewelddadig wordt groter dan wanneer je een realistisch zelfbeeld hebt en dus een realistisch ego[3].

Hoe zorg je voor een gezond ego?

Een gezond ego is dus een ego dat je koppelt aan zelfwaardering en dat in proportie is, zodat die niet bedreigt kan worden en waardoor je niet agressief wordt (hoewel natuurlijk niet iedereen met een groot ego dit probleem heeft). De vraag is hoe je dat bereikt.

Als je bijvoorbeeld depressief bent geworden is je ego als het ware ongezond geworden. Je bent dan soort van gewond. Gelukkig kun je dit met meerdere technieken verbeteren, zoals Ego staat therapie en cognitieve hypnotherapie[4].

Je leert bijvoorbeeld hoe je je emotionele staat verandert door bijvoorbeeld je bepaalde zaken voor te stellen. Een hypnotherapeut helpt je hiermee.

De cognitieve hypnotherapie gaat meer in op de gedachten die je hebt, bijvoorbeeld over hoe je jezelf waardeert en wat je van jezelf vindt en helpt je om die te veranderen.

Een leuke techniek is bijvoorbeeld om een negatieve gedachte helemaal belachelijk te maken. Wanneer je kunt lachen om de gedachte “ik vind mezelf stom”, heeft die gedachte totaal geen kracht meer om je emoties te beïnvloeden en word je juist vrolijker.

Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden om de gedachte hardop zo belachelijk mogelijk uit te spreken. Afhankelijk van je humor, of overtuigingen, kan dit met rare stemmetjes gaan, door er rare bewegingen bij te maken of door te doen alsof je het in een hele andere bui zegt dan een negatieve bui. Zeg maar bijvoorbeeld eens heel seksueel dat je stom bent. Dat is toch belachelijk?

Hoeveel invloed kan die gedachte dan nog hebben op je ego?

Daarnaast kan je met hypnose achterhalen waarom je het zo lastig vindt om voor jezelf iets te doen waar je een goed gevoel van krijgt en waarom je het zo lastig kunt loslaten dat je waardering van andere mensen nodig hebt om je goed te voelen.

Dit kan bijvoorbeeld met regressie. Regressie is een techniek waarmee je met behulp van de hypnotiseur teruggaat naar het moment waarop je hebt bepaald dat waardering van anderen de enige manier is waarop jouw ego zich goed voelt. Dat je dit niet zelfstandig zonder hulp van andere mensen kunt.

Vervolgens ga je iets doen met dat moment. Misschien heeft iemand iets tegen je gezegd, misschien heb je iets gezien, het kan van alles zijn. Vervolgens ga je dit moment met je huidige kennis opnieuw bekijken, misschien ga je het moment in je gedachten met je fantasie veranderen.

Dit kan de overtuiging veranderen en zelfs je gevoel dat je voor jezelf dingen kunt doen om je goed te voelen versterken.

Daarnaast zijn er nog andere zaken die gebruikt kunnen worden voor een gezond ego met zelfwaardering, zoals geleide visualisaties, het herhalen van affirmaties en future pacing.

Hoe dit allemaal werkt en hoe je hiermee mensen of jezelf helpt kun je allemaal leren.

Kom bijvoorbeeld eens naar een hypnose playshop om de basis van hypnose onder de knie te krijgen. Deze playshops worden gegeven in Wormerveer en Zwolle.

Wil je hypnotherpie zien en de basis onder de knie krijgen? Kom dan eens naar een hypnose seminar en laat je inspireren.

Wil je direct aan de slag met technieken om jezelf of andere mensen te helpen? Schrijf je dan in voor een van onze opleidingen.

[1] https://psycnet.apa.org/record/1991-03433-001

[2] https://psycnet.apa.org/record/2008-03693-002

[3] https://psycnet.apa.org/buy/1996-01716-001

[4] https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00029157.2013.796282

Over de schrijver
Edwin Selij is eigenaar en oprichter van Hypnose Instituut Nederland en geeft trainingen in Hypnose. Hij is auteur van de boeken 'Je hebt het niet je doet het' en 'Breek Je Vrij!' en komt regelmatig op radio en TV om te praten over hypnose. Hij is de nummer 1 Hypnose Trainer van Nederland en geeft al jaren hypnose trainingen. Hij was de eerste in Nederland die moderne hypnotherapie via livestream ging onderwijzen.
Reactie plaatsen