Intrinsieke motivatie, dat is die drijfveer die je voelt wanneer je iets doet puur omdat je het zelf wilt [8]. Ken je dat? Dat moment waarop je zo opgaat in wat je doet dat je de tijd vergeet. Niet omdat iemand je dat opdraagt, maar omdat het gewoon voelt alsof je niet anders kunt.
Misschien herken je het van die keer dat je urenlang bezig was met een project en je opeens merkte dat het al donker was. Of van die wandeling die je wilde maken 'omdat het moest', maar die eindigde met een glimlach op je gezicht. Dat is intrinsieke motivatie aan het werk.
Onderzoekers hebben ontdekt dat deze vorm van motivatie rechtstreeks verbonden is aan creativiteit, beter leren en doorzettingsvermogen. Wat nog interessanter is: mensen die intrinsiek gemotiveerd zijn, voelen meer zelfbeschikking, controle en voldoening. Je kunt dan zelfs zeggen dat de activiteit zelf het doel wordt – niet het resultaat, maar het doen.
Dit verschilt flink van extrinsieke motivatie, waarbij je handelt vanwege beloningen of om straf te vermijden. Extrinsieke motivatie werkt vaak prima op korte termijn, maar intrinsieke motivatie zorgt dat je blijft volhouden. Een onderzoek onder jongeren toonde aan dat psychologische behoeftebevrediging – dus je competent voelen, verbonden met anderen en autonoom – bijdraagt aan intrinsieke motivatie bij sporten.
Op je werk geldt hetzelfde principe. Wat opviel tijdens corona: managers hielden hun motivatie beter vast (79% werd negatief beïnvloed) dan gewone medewerkers (87%) [5]. Waarom dat zo is? Dat ontdek je in dit artikel.
Je leert hier niet alleen wat intrinsieke motivatie precies inhoudt. Je krijgt ook praktische manieren om deze kracht te ontwikkelen en te versterken, zowel in je werk als bij beweging. We bespreken zelfs hoe hypnose kan helpen, hoewel onderzoek laat zien dat slechts twee van de tien medewerkers hiermee de coronaeffecten konden verminderen [5]. Wat wel werkt? Die bewezen methodes deel ik met je.
Waarom blijf jij vol en stopt je buurman?
Intrinsieke motivatie komt van binnenuit, extrinsieke motivatie van buitenaf. Klinkt simpel, maar dit verschil verklaart waarom sommige mensen jarenlang gemotiveerd blijven en anderen na een paar weken al afhaken.
Extrinsieke motivatie: de wortel en de stok
Extrinsieke motivatie draait om beloningen en straffen. Je doet iets niet omdat je het zelf wilt, maar omdat er iets tegenover staat. Denk aan:
- Werken voor een bonus of salarisverhoging
- Leren voor een examen om een goed cijfer te halen
- Binnen de snelheidslimiet blijven om een boete te voorkomen
- Hard werken uit angst voor ontslag
Mensen die extrinsiek gemotiveerd zijn, doen precies wat moet. Niet meer, niet minder. Ze maken vaker fouten, zijn minder productief en hebben weinig plezier in wat ze doen. Zodra de beloning wegvalt of de dreiging verdwijnt, verdwijnt ook hun motivatie.
Wat intrinsieke motivatie echt betekent
Wanneer je intrinsiek gemotiveerd bent, doe je iets omdat je het zelf graag wilt. Simpel gezegd: omdat het gewoon fijn voelt. Dit gebeurt wanneer:
- Je er direct plezier aan beleeft
- Het aansluit bij wie je bent en wat je belangrijk vindt
- Je nieuwsgierig bent en wilt leren
- Je voldoening haalt uit het doen zelf
Concrete voorbeelden? Sporten omdat je je er lekker door voelt. Studeren omdat je graag nieuwe dingen leert. Muziek maken omdat het je ontspant. Een spel spelen puur voor de lol.
Waarom intrinsieke motivatie echt werkt
Hier wordt het interessant. Intrinsieke motivatie houdt stand, ook als er geen externe prikkels zijn. Sterker nog, onderzoek toont aan dat mensen die intrinsiek gemotiveerd zijn:
- Beter kunnen focussen
- Creatiever zijn in hun aanpak
- Meer betrokken zijn bij wat ze doen
- Beter werk leveren
- Meer voldoening en geluk ervaren
Het wordt nog gekker: extrinsieke beloningen kunnen intrinsieke motivatie zelfs kapotmaken. Een kind dat graag tekent, kan het plezier verliezen zodra het beloond wordt voor mooie tekeningen. De beloning maakt van spelen opeens werk.
Snap je nu waarom sommige mensen blijven volhouden terwijl anderen stoppen? Het gaat niet om wilskracht of discipline. Het gaat erom of je doet wat je echt wilt, of dat je doet wat moet.
Wat intrinsieke motivatie doet in je dagelijks leven
Je werk doen omdat je het leuk vindt, sporten omdat het je energie geeft – dat is intrinsieke motivatie in de praktijk. Geen theorie, maar gewoon hoe het werkt wanneer je iets doet omdat je het zelf wilt.
Op je werk: meer dan alleen je salaris
Je salaris is natuurlijk belangrijk, maar het is niet alles. Medewerkers die intrinsiek gemotiveerd zijn, zijn aantoonbaar productiever, creatiever en blijven meer betrokken bij hun organisatie. Waarom? Omdat hun werk aansluit bij wie ze zijn.
Zingeving speelt hier een grote rol. Wanneer je werk meer is dan alleen geld verdienen, voel je je er anders bij. Mensen met sterke zingeving zijn gelukkiger, verzuimen minder en blijven langer inzetbaar [1]. Dat is geen toeval.
Onderzoek toont drie psychologische basisbehoeften die intrinsieke werkmotivatie versterken:
- Autonomie: je kunt zelf richting geven aan wat je doet
- Competentie: je voelt dat je ergens goed in bent of wordt
- Verbondenheid: je voelt je verbonden met collega's en organisatie [2]
Bij beweging: plezier als drijfveer
Sporten voor het plezier, niet alleen voor het resultaat, dat werkt beter dan je misschien denkt [3]. Neem Tai Chi Tao-Qigong: daar draait het om de beleving van langzame, vloeiende bewegingen, niet om prestatie [4].
Er ontstaat dan een mooie cyclus. Beweging geeft je energie, die energie schept ruimte voor plezier, en dat plezier motiveert je om meer te bewegen . Je ontdekt ook "de kracht van ontspanning" – iets wat vaak wordt vergeten [4].
Waarom dit tot betere prestaties leidt
De cijfers liegen er niet om. Werknemers die intrinsiek gemotiveerd zijn presteren gewoon beter dan hun extrinsiek gemotiveerde collega's. Ze tonen meer betrokkenheid, inzet, creativiteit en doorzettingsvermogen bij het bereiken van doelen.
Sporters met intrinsieke motivatie blijven actiever en houden hun trainingsroutine beter vol. Ze richten zich op het proces in plaats van alleen op het eindresultaat, wat zorgt voor meer betrokkenheid en plezier, ongeacht hoe het afloopt.
Of het nu werk is of beweging, intrinsieke motivatie vormt de basis voor duurzame inzet, betere resultaten en meer voldoening in wat je doet. Simpel, maar krachtig.
Zeven manieren om jezelf echt te motiveren
Nu je snapt wat intrinsieke motivatie is, wordt het tijd voor de praktijk. Onderzoekers hebben uitgezocht welke technieken daadwerkelijk werken om je innerlijke drijfveer aan te wakkeren.
1. Deel grote doelen op in kleinere stukjes
Grote doelen kunnen overweldigend aanvoelen. Toen ik zelf begon met schrijven, dacht ik: "Ik ga een boek schrijven van 300 pagina's." Dat voelde als een berg. Maar 200 woorden per dag? Dat is behapbaar.
Door je hoofddoel op te delen in kleinere mijlpalen, blijf je gemotiveerd. Deze tussentijdse successen geven richting en focus. Bovendien kun je vaker successen vieren, wat je motivatie versterkt. Maak deze subdoelen specifiek en meetbaar, zodat je precies weet wanneer je ze hebt behaald.
2. Gebruik de kracht van gewoontes
Ongeveer 40% van ons gedrag bestaat uit gewoontes. Dit kan voor of tegen je werken. Gedragsverandering gaat niet zozeer om wilskracht, maar om het ontwikkelen van nieuwe routines.
Begin klein, zoek je 'waarom' en koppel de nieuwe gewoonte aan iets wat je al doet. Onderzoek toont aan dat het gemiddeld 66 dagen duurt voordat nieuw gedrag automatisch wordt. Dus geef jezelf die tijd.
3. Oefen succes in je hoofd
Je hersenen maken nauwelijks onderscheid tussen iets wat je echt doet en iets wat je levendig visualiseert. Dezelfde hersengebieden worden actief. Topsporters weten dit al lang: zij "oefenen succes in hun hoofd."
Visualiseer niet alleen met beelden. Betrek ook andere zintuigen - hoe klinkt het, hoe voelt het, hoe ruikt het zelfs? Hoe krachtiger de ervaring, hoe sterker het effect.
4. Vier kleine overwinningen
Vier je successen, hoe klein ook. Uit onderzoek blijkt dat 65,8% van werkend Nederland vindt dat successen op het werk benoemd en gevierd moeten worden. Je kunt een succesbord maken, overwinningen delen met anderen of jezelf een kleine beloning geven.
Deze beloningen versterken positief gedrag en maken het bereiken van doelen leuker. Geen succes is te klein om te vieren.
5. Start je dag goed
Hoe je je dag begint, bepaalt vaak hoe de rest verloopt. Creëer een ochtendritueel dat jou energie geeft:
- Stel betekenisvolle dagdoelen
- Pak tijd voor jezelf voordat je je telefoon checkt
- Schrijf drie dingen op waar je dankbaar voor bent
- Beweeg even, liefst buiten
Dit primeert je brein voor positieve ervaringen de rest van de dag.
6. Focus op wat je doet, niet alleen op wat je wilt bereiken
We verliezen snel motivatie als we geen resultaten zien. Maar focussen op het proces werkt beter dan staren naar het eindresultaat. Wat is makkelijker: 10 kg afvallen of elke dag een rondje wandelen? Een boek schrijven of dagelijks 200 woorden typen?
Onderzoek bij topsporters bewijst dat wie op het proces focust, meer geniet en langer volhoudt.
7. Leer van vastgelopen situaties
Socratisch motiveren is een gespreksmethode waarbij je zonder oordeel onderzoekt wat iemand drijft. Het helpt vastgelopen situaties weer vlot te trekken. Stel je voor dat je aan een "dood paard" trekt - dan is het tijd voor duidelijkheid over het probleem en bereidheid tot verandering.
Deze methode leert je accepteren dat niet iedereen dezelfde motivatie heeft als jij. Dat schept ruimte voor echte groei.
Wanneer motivatie vastloopt: hoe hypnose kan helpen
Soms lukt het gewoon niet. Je probeert alle trucs die je kent, je past de zeven methodes toe die we besproken hebben, maar je motivatie blijft weg. Dan kan hypnotherapie uitkomst bieden. Deze aanpak gaat dieper dan conventionele methodes door rechtstreeks met je onderbewustzijn te werken, waar motivatiebarrières vaak verborgen zitten.
Nu zul je misschien denken: "Hypnose? Is dat niet iets voor in het circus?" Begrijpelijk, maar hypnose is veel gewoner dan je denkt.
Wat gebeurt er eigenlijk bij hypnose?
Hypnose creëert een staat van diepe concentratie en ontspanning waarin je onderbewustzijn toegankelijker wordt. Denk aan alfagolven tussen 8-14 Hertz – een natuurlijke hersenfrequentie waarin je kritische factor tijdelijk wordt omzeild. Hierdoor kunnen positieve suggesties rechtstreeks je onderbewustzijn bereiken.
Je ervaart deze staat vaker dan je beseft. Ken je dat gevoel wanneer je aan het rijden bent en opeens realiseert dat je al thuis bent? Of wanneer je zo verdiept bent in een boek dat je de wereld om je heen vergeet? Dat zijn natuurlijke trancestaten. Hypnotherapeuten gebruiken deze natuurlijke eigenschap doelbewust om je innerlijke motivatiebronnen aan te boren.
Het is alsof je je brein opnieuw programmeert. Verouderde denkpatronen vervang je door nieuwe, motiverende overtuigingen.
Voor wie werkt hypnose het beste?
Hypnose blijkt vooral waardevol voor mensen die worstelen met:
- Beperkende overtuigingen zoals "dit lukt mij toch niet"
- Gebrek aan wilskracht en doorzettingsvermogen
- Uitstelgedrag en zelfondermijnende patronen
- Mentale blokkades die prestaties in de weg staan [5]
Maar let op: je moet zelf gemotiveerd zijn om te veranderen. Tegen je wil gehypnotiseerd worden is onmogelijk, er moet een echte wens zijn om het probleem aan te pakken. Dat klinkt logisch, maar het is essentieel om te begrijpen.
Hoe werkt het in de praktijk?
Voor werkmotivatie helpt hypnose vastgeroeste mentale patronen te doorbreken en je zelfvertrouwen te versterken. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat hypnose effectief is bij gedragsverandering, zoals stoppen met roken en afvallen.
Bij bewegingsmotivatie worden speciale technieken gebruikt om je innerlijke drijfveer voor lichaamsbeweging aan te wakkeren. Je focus en concentratie tijdens fysieke activiteit kunnen hierdoor toenemen.
Voor langdurige motivatie verankeren hypnotherapeuten gewoontes en routines op onderbewust niveau. Zo wordt je motivatie minder afhankelijk van externe factoren en komt deze meer vanuit jezelf.
Belangrijk om te weten: hypnose is geen wondermiddel. Het werkt het beste als aanvulling op andere methodes, niet als vervanging. Maar wanneer traditionele aanpakken tekortschieten, kan het net dat extra duwtje geven dat je nodig hebt.
Wat ga je er nu mee doen?
Intrinsieke motivatie is dus die kracht die van binnenuit komt, wanneer je iets doet omdat je het zelf wilt, niet omdat het moet. Dat wist je nu wel. Maar de vraag is: wat ga je ermee doen?
Je hebt gelezen over autonomie, competentie en verbondenheid. Over kleine doelen, gewoontes en visualisatie. Over hypnose als laatste redmiddel. Allemaal prima, maar het blijft bij lezen als je er niets mee doet.
Want hier is de waarheid: niemand anders gaat jouw motivatie voor je opwekken. Geen baas, geen partner, geen trainer. Jij doet motivatie, jij hebt het niet. En als jij het doet, kun je het ook anders doen.
Misschien denk je wel: "Dit klinkt logisch, maar het is lastig." Dat klopt. Het makkelijke is om te wachten tot je je wel gemotiveerd voelt. Het moeilijke is om te beginnen zonder dat gevoel. Maar hier is het: beginnen creëert motivatie, niet andersom.
Die zeven methodes? Die werken alleen als je ze toepast. Vandaag nog. Niet volgende week, niet als je er tijd voor hebt. Nu. Want elke dag dat je wacht, versterk je het patroon dat je eigenlijk wilt doorbreken.
Kies er één uit. Een kleine stap. Deel een groot doel op in kleinere stukken. Begin je dag anders. Focus op het proces in plaats van het resultaat. Doe iets, wat dan ook.
Intrinsieke motivatie ontwikkelen kost tijd, dat is waar. Maar de tijd gaat toch voorbij. Je kunt die tijd gebruiken om te blijven doen wat je altijd deed, of om te ontdekken wat je echt drijft.
De keuze is aan jou. Altijd.
Hypnose leren om jezelf en andere mensen te helpen
Hypnose leren is leuk, altijd handig voor je interne motivatie voor ons huiswerk, maar dan moet je het wel eerst een keer ervaren. Kom naar onze gratis masterclass voor een kennismaking.
Of kom naar een van onze evenementen en opleidingen.
Heb je een vraag over onze opleiding? Vraag hier een 1-op-1 gesprek aan.
Referenties
[1] - https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/9781118785317.weom110098
[2] - https://www.annualreviews.org/content/journals/10.1146/annurev-orgpsych-012420-091122
[3] - https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24015110/
[4] - https://pp.bme.hu/so/article/view/21782
[5] - https://gmwpublic.studenttheses.ub.rug.nl/2832/1/Masterthese I.R. Merkus. s3493245. Effect Psychologische Behoeftenbevrediging op Werkprestaties..pdf
