Overlevingsstand: Als je niet merkt dat je er altijd in zit
12 juni 2024 
in Stress
6 min. leestijd

Overlevingsstand: Als je niet merkt dat je er altijd in zit

Als je altijd in de overlevingsstand zit, kan het zijn dat je dit niet merkt, omdat je denkt dat je je normaal voelt. Immers, als je je altijd zo voelt, dan wordt dat je normaal. Dus hoe merk je dan dat je in de overlevingsstand zit?

Dat is een vraag die ik onlangs kreeg toen ik een oproep deed aan mensen om audio-opnames van problemen in te sturen waar ik dan weer “antwoord” op geef.

Die audio-opname is belangrijk, omdat de manier waarop je iets zegt veel zegt. De toon waarop gepraat wordt, zegt iets over hoe ze zich voelen bij het probleem. Dan komt er bij mij een oplossing naar boven.

Wat is het echte probleem?

De oorzaak van een probleem is niet altijd duidelijk. Iedereen heeft zo zijn eigen gedachten over waarom ze zijn zoals ze zijn.

De overlevingsstand kwam wat haar betreft door een aantal dingen. Toen ze klein was, was ze bijna verdronken en later in haar leven had ze brand meegemaakt. Die twee dingen triggerden dan haar overlevingsstand en na doorvragen van mij kwam naar voren dat het toch vooral de brand dat ze nu “aan” staat.

Ze zei ook dat ze altijd aan staat omdat er altijd “wat” kan gebeuren. Als iemand zoiets zegt, heeft dat niet altijd met brand te maken “wat” kan van alles zijn.

Dus ik vroeg haar wat dat allemaal kon zijn en of ze het in een chronologische gebeurtenis kon plaatsen.

Hierdoor ontstond een tijdlijn waarin in 1991 (!)  een brand was waar ze niet eenvoudig weg kon en een week later gebeurde het weer.

Normaalgesproken gebeurt er iets en denk je “hoe groot is de kans dat dit weer gebeurt?”. Die kans is dan natuurlijk klein, maar als het een maand later weer gebeurt, dan gaat je brein ermee aan de haal. Dan zit de trigger erin.

In 1999 gebeurde er wat, in 2004 en in 2022. Dus er zaten wel periodes tussen waarin niets gebeurde, maar alles wat er dan gebeurt, stapelt op en bevestigt de overtuiging elke keer weer. Hierdoor wordt die overtuiging ook steeds sterker.

Het ontstaan van gevoelens

Als je klein bent en er gebeurt wat, dan geeft dat veel invloed. Stel je bijvoorbeeld voor dat je klein bent. Je ziet een spin, dan loopt je moeder de ruimte binnen en begint ze keihard te gillen.

Dan kan toch in één keer een fobie voor spinnen zijn geïnstalleerd. Op dat moment dacht je er niet bij na, maar je onderbewuste heeft het opgeslagen. Veel mensen hebben dit en het is vaak te herleiden aan een schrikkende moeder.

Het is dan aangeleerd. Dit kan omdat kleine kinderen van 0 tot 7 jaar in een staat van hypnose zijn. De breinactiviteit van kleine kinderen is identiek als mensen in hypnose.

Mensen in hypnose nemen alles aan voor waar en kleine kinderen doen dit ook. Dat doen ze omdat ze op die manier snel leren.

Als je overal vraagtekens bij zet dan leer je niets.

Dus dan komt alles gewoon binnen, ook als je kind “nee” zegt.

Gevoelens veranderen en gedachten

Alles in twijfel trekken doen kinderen pas vanaf 7 of 8 jaar. Dan gaan ze kritisch denken en dat wordt bij sommige mensen zo kritisch dat ze helemaal niet meer openstaan voor bepaalde dingen of denkwijzes.

Kritisch denken is natuurlijk goed om te doen, maar het kan er ook in resulteren dat je niet meer goed kunt leren. Dat het iets tegenhoudt.

Met kritisch denken kun je anders denken, maar kun je je dan ook anders voelen? Soms kan dit wel als je ergens een ander idee bij krijgt. Maar vaak niet.

Dit gevoel veranderen is lastiger, omdat die gevoelens heel vroeg in je leven zijn geïnstalleerd. In die periode van 0-7 jaar gaat het voorbij het denken.

Ook met heftige emotionele gebeurtenissen gaat het voorbij het kritisch denken. In het geval van de vrouw dacht ze dat ze dood ging. Dat is zo heftig dat je er een imprint van krijgt en als je er verder niets mee doet, dan blijf je het je hele leven houden.

Het was super emotioneel en traumatisch. Het kan PTSS opleveren en het kan er in 1 keer ingeprent zijn.

Bij het Hypnose Instituut Nederland geven we altijd aan dat er een keer iets kan gebeuren, dat is dan toeval, 2 keer is nog steeds toeval, maar bij 3 keer is er een patroon.

Als iets heftigs gebeurt en dan 2 keer, dan voelt dat net als bij een patroon. Alle andere gebeurtenissen die heftig zijn voelen dan als een bevestiging van dat er altijd “wat” kan gebeuren.

Dan ga je compleet “aan” staan. Altijd op de hoede, niet meer ontspannen, want er kan altijd wat gebeuren.

Bij kinderen kan dit op de lange termijn ervoor zorgen dat ze slaapstoornissen ontwikkelen[1]. Mensen met slaapproblemen staan ook vaak “aan” waardoor ze lastig voldoende kunnen ontspannen om in slaap te vallen.

De overtuiging waardoor je aanstaat ontleren is lastig met je kritische mind. Met hypnose omzeil je het kritisch denken en geeft een hypnotherapeut suggesties om onbewuste processen op gang te brengen. De eerste stap is wel om het kritisch denken te omzeilen.

Als je niet in hypnose wilt gaan, dan lukt dat niet.

En het blijft in je, omdat we als mensen altijd maar “doorgaan”. Dieren doen dat niet. Als die iets traumatisch meemaken dan ontladen ze dat eerst door te gaan trillen.

Wij gaan dus door en hierdoor blijven we “aan” staan. Ons brein zegt dat het voorbij is, maar het lichaam blijft in de “trauma-stand” staan.

Op gegeven moment gaat dat een probleem zijn. Onderzoek laat ook zien dat mensen die meerdere malen iets traumatisch meemaken hierdoor meer last kunnen krijgen van depressie en angststoornissen[2].

De oplossing

Hypnose in combinatie met cognitieve gedragstraining doet veel om angststoornissen en PTSS op te lossen[3], maar hoe doen ze dat dan precies?

Voor deze vrouw is de oplossing teruggaan naar het eerste moment waarop het ontstond in 1991. Dit hele trauma moet je dan eerst helemaal ontladen, fysiek en mentaal.

Vaak helpt het om het anders te zien, dat het lichaam zich dan ook anders gaat voelen.

Lichaam en geest zijn met taal verbonden. Vaak ga je je anders voelen als je er anders over denkt. Je gaat nieuwe beelden bedenken, nieuwe dingen tegen jezelf zeggen en dan heelt het lichaam ook.

Helaas gebeurt dat niet altijd, omdat er in haar geval een heel stapel aan trauma’s was opgestapeld.

Dan helpen een paar beelden niet meer, maar het is wel een goed begin.

Het idee is dat wanneer de beelden ok zijn, of als je weet dat het goed gaat komen. Je ziet een eindbeeld dat het goed is, dat het weer voorbij was.

Je visualiseert dat er niets aan de hand was en dat na 2 maanden het weer voorbij was, want er komt geen brand meer. Dat gevoel van opluchting, dat het voorbij is, neem je mee bij   de volgende stap.

Je gaat dan in gedachten weer in het appartement staan. De brand is er en je bent opgelucht omdat je weet dat het een keer voorbij gaat. Je pakt dan een kussen en gaat het slechte gevoel eruit slaan. Dan gooi je alles eruit wat erin zit. Dat kan best heftig zijn, maar je doet dit net zo lang totdat je het ook in je lichaam voelt, de opluchting en je doet dit tot het laatste beeld. Het beeld dat de brand weer voorbij is.

Je lichaam voelt dan goed.

Bij het Hypnose Instituut Nederland leren we therapeuten ook nog de fast fiobia techniek. Dan ga je juist werken met een filmpje en dat door elkaar husselen en luchtiger maken. Hoe dat werkt leer je bij de opleiding.

Maar deze twee stappen is het begin om alles op te lossen. Soms is dit genoeg. Als je toch nog wat voelt, dan ga je nog een keer ontladen in dat beeld dat niet goed was.

Dit doe je net zo vaak tot je helemaal ontladen bent. Misschien moet je het wel 4 of 5 keer doen.

Je maakt dan namelijk nieuwe verbindingen in je brein en kunt controleren hoe je mental abreaction bij de herinnering nu is. Die mental abreaction is je emotionele reactie op een bepaalde herinnering of triggerend moment die je herinnert aan die herinnering. Die reactie kun je dus veranderen.

Dan ga je kijken bij de andere heftige gebeurtenissen en de kans is groot dat je dit misschien nog bij 1 moment moet doen, maar dat het daarna wel is opgelost.

Bekijk ook deze video:


Wil je weten hoe je deze technieken precies kunt gebruiken om mensen te helpen die last hebben van angsten of trauma’s? Dan is kennis van hypnotherapie van belang.

Kom eens naar de gratis online masterclass voor een kennismaking.

Of schrijf je direct in voor een van onze evenementen of opleidingen.

 Bronnen:

Over de schrijver
Edwin Selij is eigenaar en oprichter van Hypnose Instituut Nederland en geeft trainingen in Hypnose. Hij is auteur van de boeken 'Je hebt het niet je doet het' en 'Breek Je Vrij!' en komt regelmatig op radio en TV om te praten over hypnose. Hij is de nummer 1 Hypnose Trainer van Nederland en geeft al jaren hypnose trainingen. Hij was de eerste in Nederland die moderne hypnotherapie via livestream ging onderwijzen.
Reactie plaatsen