Cynische mensen: helpen en ermee omgaan

Als hypnotherapeut, of als normaal persoon, kun je soms te maken krijgen met cynische mensen. Hoe komt het toch dat sommige mensen zo negatief zijn, hoe ga je hiermee om en hoe kun je iemand die gewoon te cynisch is het beste helpen?

Het is nooit goed genoeg, niemand is te vertrouwen, het zal morgen wel wéér regenen, emigreren is de enige oplossing, stemmen heeft geen zin, sporten heeft geen zin, stoppen met roken heeft geen zin, niets heeft eigenlijk zin. Dat slaat wel een beetje op hoe cynisch zijn eruit kan zien. 

Niet een handige houding om gelukkig mee te worden. 

Cynische mensen

Cynische mensen zijn mensen die andere mensen niet (meer) vertrouwen. Ze denken dat niemand ze wil helpen of nog erger, dat ze altijd een mes in de rug zullen krijgen. Dus dat ze altijd op een gegeven moment genaaid gaan worden door iemand, om het maar wat grof te zeggen. 

Cynisme betekent ook dat mensen wantrouwend zijn, geen idealisme meer hebben of dit zelfs afwijzen (want kan toch nooit bereikt worden), ze zijn wat sarcastisch spottend, verbitterd en kunnen heel sarcastisch zijn[1]. 

Eigenlijk is cynisme iets dat je helemaal niet verder helpt. Cynische mensen zijn vaak mensen die anderen hebben vertrouwd, maar bij wie dit vertrouwen geschonden is en daardoor zijn ze teleurgesteld geraakt in alle mensen. 

Hierdoor durven ze hun hart of vertrouwen niet meer te geven aan andere mensen, waardoor het beeld dat mensen onbetrouwbaar zijn niet meer hersteld kan worden, omdat mensen niet meer aan ze kunnen bewijzen dat ze wel betrouwbaar zijn. Hierdoor kunnen cynische mensen lang cynisch blijven[2].

Over het algemeen kunnen mensen zelfs een beetje cynisch zijn. Veel mensen gaan er bijvoorbeeld vanuit dat gedrag zo’n beetje altijd ontstaat doordat iemand denkt dat dit goed is om te doen voor zijn eigen bestwil. Als iemand dus wat voor een ander doet, kan dit door mensen gezien worden als niet alleen iets dat goed is voor die ander. Ze denken dan vaak ook dat die persoon dit alleen maar doet, omdat er voor die persoon toch nog iets te halen valt. 

Dit verklaart ook waarom rijke filantropen vaak toch niet vertrouwd worden, terwijl ze allemaal mensen willen helpen en er zelf verder niets voor terug willen[3]. 

Cynische mensen en werk

Helaas zijn te veel cynische mensen in een bedrijf (of zelfs een economie) helemaal niet handig, want door cynisme ga je dingen doen die je helemaal niet verder helpen. Denk bijvoorbeeld aan het nooit uitbesteden van werk, waardoor je niet kunt groeien met je bedrijf, omdat alles in je eentje doen simpelweg een onmogelijke opgave is als je bedrijf groter wordt. 

In bedrijven waar veel cynisme heerst is vermoeidheid bijvoorbeeld een groot probleem[4] en dat kan weer leiden tot burn-out.

Onderzoek laat ook zien dat cynische mensen hun werk minder leuk vinden, minder goed contact hebben met hun collega’s en/of leidinggevende en niet het gevoel hebben dat hun collega’s hun steunen[5]. 

Genoeg redenen dus om mensen die last hebben van cynisme te helpen.

Omgaan met cynisme

Hoe ga je ermee om als je cynische opmerkingen ontvangt of als je merkt dat iemand in je omgeving wel heel erg cynisch is? 

Een handig ding om te weten is dat cynisme een manier voor mensen kan zijn om met stress om te gaan[6]. Als je bijvoorbeeld merkt dat iemand op je werk heel veel cynische grapjes maakt of sarcastisch doet, kun je altijd even kijken of die persoon niet te veel taken toebedeeld heeft gekregen. 

Daarnaast kan het gesprek aangaan met iemand die cynisch is en oprecht naar die persoon luisteren al veel doen om de cynische vibe weg te nemen[7]. Wellicht lucht het voor die persoon al heel veel op als hij/zij even alles waar hij/zij last van heeft eruit kan gooien.

Dit gesprek kan cynisme zelfs transformeren tot hoop (bron 7). Dit komt doordat cynische mensen ergens de hoop hebben dat ze toch nog verkeerd zitten, maar dit simpelweg niet durven te testen.

Als je zelf cynisch bent

Je kunt ook zelf merken dat je cynisch bent en dat het tijd is voor verandering. Je vindt bijvoorbeeld dat je te negatief leeft en je wilt dit veranderen, maar de vraag is dan hoe? 

Een manier om minder cynisch te zijn is door een dankbaarheidsoefening. Dit kan wel lastig zijn om te doen wanneer je last hebt van cynisch zijn, maar geef het eens een kans. Onderzoek laat namelijk zien dat docenten die dankbaar zijn minder last hebben van cynisme op de werkvloer dan docenten die minder dankbaar zijn. 

Onderzoek laat ook zien dat dankbaarheid helpt om cynisme te verminderen, maar narcisme niet[8]. Gelukkig is iemand die cynisch is over het algemeen niet per se een narcist, dus voor de cynische mensen onder ons is beginnen met dankbaarheidsoefeningen een hele goede stap om wat positiever tegen het leven en de medemens aan te kijken.

Een andere manier is om je sociale relaties te versterken of te vermeerderen. Dit betekent niet direct dat je mensen je diepste geheimen moet toevertrouwen. Maar regelmatig bij iemand op de koffie gaan of lekker sporten met iemand kan je al een meer verbonden gevoel geven en dat helpt ook om cynisme te verminderen.

Even een praatje maken met je collega’s kan op die manier op je werk al veel doen om je cynisme te verlagen[9]. Je hoeft niets van ze te verwachten, alleen even een praatje maken kan al genoeg zijn. 

Werkt dit allemaal niet, dan kun je ook hulp vragen.

Heb je juist iemand in je omgeving die cynisch is en die hulp kan gebruiken, dan kan het volgende ook helpen. 

Iemand helpen die cynisch is

Iemand helpen die cynisch is kan op meerdere manieren, zoals gezegd kan een goed gesprek al veel doen. Als hypnotherapeut kun je dan conversationele hypnose gebruiken om te achterhalen waardoor iemand cynisch is geworden. Welke overtuigingen liggen aan de basis van dit cynische gevoel.

In het geval van dat iemand zegt dat niemand te vertrouwen is, kan vragen “niemand?” vaak al ietsje helpen. Meestal zijn er toch nog één of twee mensen die zo’n persoon kan vertrouwen en dat kan de eerste stap zijn naar het wegnemen van cynisme. 

Vervolgens kun je dit uitvergroten door telkens een extra stap te zetten naar wat wel betrouwbaar is, zoals programma’s die altijd op televisie komen, de bus die meestal wel ongeveer op tijd rijdt, de auto die het doet. De kassière die de boodschappen scant. Je pakketbezorger.

Opeens kan dan bij de persoon het besef ontstaan dat er wellicht toch best nog wel mensen zijn waarop gerekend kan worden. 

Wat is de oorzaak?

Daarnaast is het handig om te achterhalen of de persoon last heeft van te veel stress of dat de persoon wellicht een vertrouwensprobleem heeft gekregen door een traumatische gebeurtenis. 

Als het bijvoorbeeld gaat om een gebeurtenis, dan kan regressie een goede manier zijn om de persoon te helpen. Met regressie help je de cynische mens om in gedachten terug te gaan naar het eerste moment waarop hij/zij zich zo cynisch begon te voelen. 

Vervolgens help je de persoon om iets te doen met dat moment. 

Dit zijn vaak momenten in de kindertijd, omdat dat het moment is waarop mensen bepalen hoe de wereld werkt en hoe die zou moeten functioneren. 

Soms is alleen het inleven in andere mensen, zoals waarom ze een bepaalde belofte niet na konden komen, al voldoende om minder cynisch te worden.

Bij een gebeurtenis met invloed tijdens de jeugd

Maar soms is er ook iets aan de hand dat ernstiger is. In dat geval kan een gesprek met het innerlijk kind handig zijn om de persoon te helpen. Zo kan de persoon leren dat cynisme als beschermingsmechanisme niet meer nodig is. Dat hij/zij nu met andere mensen omgaat en nu een heel ander leven heeft dan toen. 

Het is de bedoeling dat de volwassen cliënt wordt aangemoedigd om zelf het gesprek met zijn jongere zelf aan te gaan. Je mag instructies geven over welke vragen hij mag stellen, over of hij het kind een hand geeft of zelfs een knuffel.

Aan het eind laat je het innerlijk kind in de persoon opgroeien die op dat moment voor je zit, maar dan zonder al die cynische gevoelens en dat kan heel veel doen om mensen te bevrijden van cynisme. 

Stress verminderen

Omdat cynisme ook een manier kan zijn om met stress om te gaan[10] kan stress verminderen ook een goede manier zijn om cynisme te verminderen. Het is dan ook belangrijk om te kijken naar overtuigingen over werk en voor jezelf kiezen of over het aangeven van grenzen om de stress te verminderen.

Als iemand bijvoorbeeld door de therapie een keer “nee” durft te zeggen tegen overwerk kan hij/zij erachter komen dat dit dus kan en dat kan alweer hoop geven dat er veel meer mogelijk is om stress te verminderen.

Wil jij weten hoe jij hypnose kunt gebruiken om mensen (of jezelf) te helpen? Kom dan eens naar de gratis online masterclass.

Of schrijf je in voor een van onze opleidingen. De opleidingen kunnen online of klassikaal gevolgd worden. Kies een vorm die bij je past. 

Bronnen: