Hooggevoelig: wat je moet weten en hoe kun je ermee omgaan

Een hooggevoelig persoon is iemand die gevoelig is voor subtiele signalen uit de omgeving. Dit kan gaan om dingen die je ziet, voelt, ruikt en hoort. Daarnaast kan iemand die hooggevoelig is ook snel overweldigd raken door prikkels in zijn/haar omgeving. Helaas kan die hooggevoeligheid soms tot extra stress leiden en dat kan weer leiden tot een grotere mate van ongezondheid. 

Hoe weet je nu of jij of iemand hooggevoelig is? Er zijn bepaalde toetsen die artsen uitvoeren, vragen die gesteld worden, om te bepalen of iemand hooggevoelig is. Hierin staan stellingen en vragen zoals:

• Ben je snel overweldigd door prikkels die je oppikt met je zintuigen?
• Heb je een rijk en complex innerlijk leven?
• Raak je diep geroerd door kunst en muziek?
• Ben je meestal gevoeliger voor pijn?
• Moet je soms even weg om weer op te laden? 
• Voelt het ongemakkelijk of niet prettig als er veel om je heen gebeurt?
• Zorgt luid geluid voor een oncomfortabel gevoel?
• Zorg je er in je leven voor dat je zo min mogelijk last hebt van drukke ruimtes?

Mensen die hooggevoelig zijn, zijn vaak ook introverter, maar iemand die introvert is, is niet automatisch hooggevoelig. 

Kinderen die hooggevoelig zijn, zijn vaak ook wat verlegen en hebben vaker negatieve gevoelens[1]. 

Wat wel een leuk weetje is, is dat hoogsensitieve mensen in een floatingtank, een soort zoutwaterbad zonder prikkels, vaker een alternatief bewustzijn bereiken dan mensen die niet hooggevoelig zijn[2].

Zaken om op te letten als je hooggevoelig bent

Hooggevoelige mensen lopen een hoger risico op angsten en het ontwikkelen van depressies. Het is belangrijk om dit in de gaten te houden en om tijdig om hulp te vragen als je merkt dat je angsten of negatieve gevoelens ervoor zorgen dat je geen prettig leven kunt leiden. 

Volwassenen met hooggevoeligheid hebben vooral een hoger risico op een depressie als ze in hun jeugd weinig zorg hebben gehad. 

Daarnaast hebben hooggevoelige volwassen vaker het gevoel dat hun werk of leven niet leuk genoeg is. Er is in ieder geval meer ontevredenheid over dan bij mensen die geen last hebben van hooggevoeligheid. 

Wat wel interessant is, is dat doordat je hooggevoelig bent je ook geschikter bent om een leven in het buitenland uit te proberen. Expats zijn daarom vaker hooggevoelig dan mensen die in hun eigen land blijven werken. Dit komt ook omdat mensen die gaan over waar personeel werkt het handiger vinden om mensen met meer empathie en gewetensvolheid naar vestigingen in andere landen te sturen. Dat zijn nu precies kenmerken van iemand met hooggevoeligheid.

De algemene ontevredenheid over het werk kan ermee te maken hebben dat mensen die last hebben van hooggevoeligheid het lastig vinden om hun stress te managen, hun emoties te reguleren en vaker last hebben van paniek. 

Daarnaast heb je een grotere kans op het krijgen van borderline en een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis. 

Wat wel positief is als je last hebt van hooggevoeligheid, is dat dit je creatiever maakt dan de gemiddelde persoon. Dit komt onder andere doordat creativiteit enigszins afhankelijk is van emotionaliteit en de verbinding die je kunt maken met je eigen emoties; en dat is iets wat je goed kunt als hooggevoelig persoon. 

Tevens zijn er genetische factoren die kunnen bijdragen aan hooggevoeligheid. Je kunt dus een kind krijgen dat ook hooggevoelig is. 

Hooggevoelige kinderen

Hooggevoelige kinderen kunnen angsten gaan internaliseren. Ze vinden het dan lastig om aan te geven dat ze ergens bang voor zijn en hebben het niet met mensen over hun problemen. Kinderen die heel verlegen zijn als peuter hebben vaak een grotere kans op sociale angsten als ze ouder zijn. Het is als ouder belangrijk om dit te weten, zodat je op bepaalde signalen kunt letten om angsten te achterhalen en je kind te helpen om die angst te overwinnen. 

Een kind kan zich bijvoorbeeld sociaal terugtrekken, een negatief humeur hebben en/of een laag zelfvertrouwen hebben als hij/zij last heeft van sociale angsten. 

Hooggevoelige kinderen lopen ook een grotere kans op het krijgen van een depressie, maar alleen als de omgevingsfactoren ook negatief zijn. Dus geen ideale thuissituatie of als ze last hebben van pesten. Als sociale steun ontbreekt is er een grotere kans op een depressie. Als je jouw kind steunt en een positieve stijl van opvoeden hebt kan dit de negatieve effecten van bijvoorbeeld pesten teniet doen. 

Een positieve stijl van opvoeden betekent bijvoorbeeld dat je overlegt met je kind, warmte biedt, steun biedt en je kind autonoom laat zijn. Dat laatste houdt in dat het kind zelf keuzes mag maken. Daarnaast promoot je empathie en sociaal gedrag bij je kind.

Hooggevoelige volwassenen

Als volwassene kan je hooggevoeligheid ook invloed hebben op jouw manier van opvoeden. Afhankelijk van je manier van hechten kun je je kind een vrije opvoeding geven of juist wat meer controlerend zijn. Als je bijvoorbeeld een angstige hechting hebt, dan kan dit ervoor zorgen dat je wat meer controle over je kind wilt en dat kan nu net nadelig uitpakken voor de invloed die hooggevoeligheid voor je kind heeft. 

Maar heb je een vermijdende hechting, dan kun je jouw kind weer te vrij laten en helemaal geen grenzen geven. Dit kan ook weer onhandig uitpakken.

Als we het toch over hechting hebben. Hooggevoeligheid kan ook effect hebben op je relatie, zowel positief als negatief. Zo kan je bijvoorbeeld goed oppikken hoe je partner zich voelt en dat is handig om empathisch te zijn met je partner. Echter, je kunt ook meegaan in dat gevoel van je partner. Als hij/zij blij is ben jij dat ook, maar is je partner niet blij, dan ben jij het ook niet.

Dat meegaan in het gevoel van je partner is niet altijd een recept voor succes in je relatie[3]. 

Mindfulness en het effect op hooggevoelige mensen

Als je hooggevoelig bent kun je meer last hebben van stress en negatieve emoties dan mensen die niet hooggevoelig zijn. Een manier om hiermee om te gaan is door mindfulness meditatie toe te passen. Dit heeft allerlei voordelen voor mensen die hooggevoelig zijn. 

Problemen zoals stress en sociale angst worden er namelijk door verminderd.

Terwijl je juist meer emotionele empathie ervaart, meer persoonlijke groei, meer zelfacceptatie en jezelf meer kunt overstijgen.

In het onderzoek kregen de deelnemers acht mindfulness training sessies van 2,5 uur[4]. 

Hypnose tegen sociale angst

Daarnaast kan je met hypnose ook specifieke problemen die je als hooggevoelig persoon hebt aanpakken. Hypnose werkt bijvoorbeeld goed tegen angsten[5]. Ook sociale angsten zijn goed weg te nemen met hypnotherapie. 

Met hypnose tegen sociale angsten en paniekaanvallen kun je aandacht geven aan het verbeteren van het zelfvertrouwen en het stellen van doelen[6]. Je kunt bijvoorbeeld het doel hebben om met vrienden in een café af te spreken om een voetbalwedstrijd te kijken. Dit is iets wat sociale angst kan triggeren. Met hypnose kun je dan manieren vinden om die angst weg te nemen, zodat jij alsnog dit soort sociale doelen kunt hebben. 

Het verbeteren van zelfvertrouwen kan op meerdere manieren gedaan worden. Bijvoorbeeld met geleide visualisaties waarin alles goed gaat, zodat jij je ten minste kunt voorstellen dat je succesvol kunt zijn in sociale situaties en zodat je weet hoe het ook kan voelen als je ergens sociaal doet, zonder last te hebben van angst. Dit alleen al kan veel voor je onderbewuste doen.

Daarnaast kun je oefeningen krijgen om bepaalde suggesties te herhalen, zoals: 

“Ik kan alles.”

“Ik ben goed zoals ik ben.”

“Ik mag erbij zijn.”

“Mensen willen mij in hun leven.”

Dit zijn slechts voorbeelden. Afhankelijk van jouw angsten en onzekerheden kun je andere suggesties meekrijgen van een hypnotherapeut om je zelfvertrouwen te versterken. 

Daarnaast kunnen er ook positieve gevoelens bij je geankerd worden, zodat jij middelen hebt om je beter te voelen op momenten dat het even lastig gaat. Je kunt dit positieve gevoel dan door een beweging of een tik op je pols of iets dergelijks naar boven halen op momenten dat je angstig dreigt te worden. Dit kan al veel doen om minder last te hebben van angsten. 

Hypnose tegen depressieve klachten

Daarnaast kan hypnose ook gebruikt worden tegen depressieve klachten[7]. Omdat depressie bij hooggevoelige mensen vaker voorkomt als ze in hun jeugd weinig zorg hebben gehad is de kans aanwezig dat je een regressie gaat toepassen.

Dit is een techniek waarbij je teruggaat naar het moment in je leven waarop je je voor het eerst een beetje depressief begon te voelen. Vervolgens ga je iets met dat moment doen, zoals het gesprek aangaan met je innerlijke kind, zodat je jouw innerlijke kind gerust kunt stellen dat de situatie van toen voorbij is en dat je leven nu heel anders is dan toen. 

Hooggevoeligheid kan dus veel invloed hebben op je leven, zowel positief (goede relaties, reizen voor je werk) als negatief (snel gestrest, grotere kans op depressie). Gelukkig is er veel aan te doen. Zo kun je aan de slag met mindfulness of hypnose.

Wil je meer weten over hoe hypnose werkt en hoe je daar jezelf en/of andere mensen mee kunt helpen? Kom dan eens naar de gratis online masterclass.

Of schrijf je in voor een van onze seminars of opleidingen.

Bronnen: