Slapen, dat is eigenlijk het enige dat je wilt doen, maar het lijkt niet te helpen. Als je wakker wordt wil je het liefst weer onder de dekens kruipen terwijl je jezelf uit bed sleurt om je ochtendritueel te doorlopen voordat je naar je werk gaat of andere dagelijkse activiteiten uitvoert. Eenmaal begonnen aan die activiteiten heb je meer koffie nodig dan ooit tevoren. Als deze situatie al weken duurt heb je wellicht last van chronische vermoeidheid.
Er zijn meerdere oorzaken en oplossingen tegen vermoeidheid die niet overgaat. In dit blog ga ik daar dieper op in.
Oorzaken van vermoeidheid
Als je nog maar net last hebt van vermoeidheid kan dit een teken zijn dat je ziek aan het worden bent. Een fikse verkoudheid of griep kan behoorlijk vermoeiend zijn. Door dan even rust te nemen gaat het meestal weer over of kun je even echt ziek worden en helemaal uitzieken.
Soms gaat de vermoeidheid niet over. Dit kan duiden op een groter probleem. Het is altijd verstandig om naar je arts te gaan als je echt last hebt van je vermoeidheid. Uit bloedonderzoek kan dan bijvoorbeeld ook blijken dat je last hebt van bloedarmoede of een ander probleem dat fysiek opgelost moet worden, zoals een infectie.
Mocht ziekte niet de oorzaak zijn van je vermoeidheid dan zijn er ook nog andere oorzaken mogelijk, zoals:
- Slaapproblemen
- Depressie
- Burn-out (of er vlak voor)
- Fibromyalgie
- Stress
- Chronisch vermoeidheidssyndroom
Wat te doen bij vermoeidheid?
Zoals je ziet zijn er meerdere oorzaken naast een ziekte mogelijk bij chronische vermoeidheid. Als je bij je arts komt en die meldt dat je een ziekte onder de leden hebt is het logisch om je daarvoor te laten behandelen. Voor de meer “mentale” problemen kun je de volgende stappen zetten om minder last te hebben van chronische vermoeidheid.
Slaapproblemen
Op zich is het logisch dat slaapproblemen tot chronische vermoeidheid lijden, maar het hoeft niet voor iedereen duidelijk te zijn dat ze een slaapprobleem hebben. Als je het normaal vindt om maar 4 uur per nacht te slapen is het eigenlijk niet verrassend dat je last hebt van vermoeidheid. Een mens heeft minimaal 6 uur slaap nodig en eigenlijk zeker 8 uur slaap als gemiddelde slaaptijd.
Het eerste dat je kunt doen bij vermoeidheid is nagaan of je wel voldoende slaapt. Zo niet dan moet je stappen ondernemen om wél voldoende te slapen. Je kunt bijvoorbeeld eerder naar bed gaan en een goede slaaphygiëne hebben.
Als je nachtmerries hebt kun je kijken of die veroorzaakt worden door onderliggende problemen.
Depressie
Bij een depressie is vermoeidheid vaak één van de vele symptomen die een indicatie zijn van een depressie. Naast vermoeidheid vind je dan vaak ook niets meer leuk. Het is belangrijk om bij een depressie hulp te zoeken. Als je geen medicijnen wilt nemen om van je depressie af te komen kun je met therapie, zoals hypnotherapie, hulp krijgen om er zelf vanaf te komen.
Ook kan mindfulness helpen om depressieve gedachten te herkennen en te stoppen.
Burn-out
Als je last begint te krijgen van een burn-out kan dit beginnen met vermoeidheid. Ook een tegenzin in je werk of juist heel fanatiek gaan werken en niet meer ontspannen kan in beide gevallen voor de vermoeidheid zorgen.
Een burn-out is ontzettend vervelend en het is belangrijk om op tijd in te grijpen. Maak gebruik van je weekend en neem de rust of ontspanning waar je die nodig hebt. Probeer je werk ook te doseren zodat je niet alles in 1 keer hoeft te doen.
Fibromyalgie
Net als bij een depressie is vermoeidheid 1 van de vele symptomen bij fibromyalgie. Fibromyalgie kenmerkt zich ook door spierpijn en een gevoel van zwakte. Het is ontzettend vervelend en super vermoeiend. Daarbij kunnen artsen vaak geen logische oorzaak voor de pijn vinden. De enige oorzaak die er is, is dat de pijnprikkel bij fibromyalgie niet echt wordt uitgezet.
Gelukkig kun je met hypnose en mindfulness veel doen tegen fibromyalgie.
Stress
Stress is echt iets dat je wakker kan houden en dat je ontzettend kan vermoeien. Dit komt onder andere doordat stress je immuunsysteem verzwakt. Hierdoor krijgen virussen en andere micro-organismen de kans om je te verzwakken en dat is ook zeer vermoeiend.
Door de stress kun je ook slechtere slaap krijgen waardoor uitrusten erg lastig is.
Gelukkig is stress vooral een mentaal probleem. Overtuigingen die je hebt over je werk of over hoe jij vindt dat je leven eruit moet zien kunnen voor de stress zorgen. Door die overtuigingen te veranderen kun je al veel minder stress ervaren.
Hypnotherapie kan je helpen om de overtuigingen te achterhalen en te wijzigen. Daarnaast kan mindfulness ook goed helpen tegen stress. Stress kan namelijk heel goed veroorzaakt worden door gedachten over de toekomst, zoals “ik moet dit morgen af hebben”. Dit leidt eigenlijk weer af van het werk dat je doet en hierdoor kun je ook vastlopen waardoor alles in de soep loopt.
Door mindfulness blijf je met je gedachten in het hier en het nu en kun je je beter focussen op waarmee je bezig bent.
Daarnaast kan dagelijks mediteren ook helpen om chronische stress te verminderen. Als je bijvoorbeeld elke ochtend 10 minuten mediteert kan dit al een significant effect hebben op de hoeveelheid stress die je hebt.
Chronisch vermoeidheidssyndroom
Als je last hebt van het chronisch vermoeidheidssyndroom heb je last van vermoeidheid zonder dat daar een duidelijke oorzaak voor gevonden kan worden. De vermoeidheid bij dit syndroom kan erger worden door fysieke en mentale inspanning, maar dat geldt niet voor iedereen.
De oorzaak van dit syndroom is nog niet bekend. Wetenschappers zoeken ernaar in alle richtingen, zoals virussen, stress en een hormonale disbalans. Op het moment denken ze dat het een combinatie van factoren zijn, maar welke dat zijn is nog niet duidelijk (1).
De behandeling van dit syndroom focust zich op het moment nog vooral op het verlichten van de symptomen. Naast vermoeidheid kun je bijvoorbeeld concentratie en geheugenproblemen ervaren. Ook kun je lichamelijke klachten hebben zoals keel- en spierpijn.
Een arts schrijft meestal antidepressiva of slaapmedicatie voor. In plaats daarvan of daarbij kun je ook mentale technieken toepassen om beter met de vermoeidheid om te gaan. Je kunt bijvoorbeeld ervoor zorgen dat je elke dag ongeveer evenveel activiteiten hebt. Daarnaast kan je met een psycholoog praten over de mogelijkheden die je hebt om wel controle over je leven te hebben.
Uit onderzoek blijkt dat cognitieve gedragstherapie naast de medische therapie voor een grotere verbetering zorgt dan alleen de medische therapie. Cognitieve gedragstherapie kun je ook krijgen terwijl je onder hypnose bent.
Gevolgen van chronische vermoeidheid
Als je chronisch vermoeid bent heeft dit invloed op je denkvermogen. Problemen oplossen wordt er lastiger door waardoor je sneller fouten kunt maken(2).
Die fouten kunnen op je werk bijvoorbeeld weer voor extra stress zorgen. Dat verergert het probleem eigenlijk alleen maar waardoor je meer last van stress krijgt en nog minder slaapt.
Daarbij heeft het ook effecten op je reactievermogen. Hierdoor kan een activiteit zoals autorijden gevaarlijk worden. In dat geval kun je beter een ander vervoersmiddel vinden of met iemand samen naar het werk rijden. Dan ben jij de passagier.
Mensen met slaapproblemen en die daardoor chronisch vermoeid zijn hebben ook een grotere kans op het ontwikkelen van diabetes type 2.
Je probeert dan bijvoorbeeld toch energie uit voeding te halen. Van een glas frisdrank kun je een wakker gevoel krijgen, onder andere door de hoeveelheid suiker die erin zit. Helaas vergroot dit wel de kans dat je lichaam suiker niet meer goed verwerkt waardoor je suikerziekte krijgt.
Als je last hebt van het chronisch vermoeidheidsyndroom kunnen de gevolgen veel impact op je leven hebben. Je loopt namelijk een vergroot risico op depressie, sociale isolatie, levensstijl veranderingen en vaker ziek of niet op het werk aanwezig zijn.
Altijd moe
Altijd moe zijn kan dus meerdere oorzaken hebben. In eerste plaats kan het een teken zijn dat je een bepaalde ziekte onder de leden hebt. Ga daarom eerst naar een arts om te controleren of je niet ziek bent en daardoor al wekenlang last hebt van vermoeidheid.
Als dit uitgesloten kan worden zijn er nog andere mentale problemen die voor vermoeidheid kunnen zorgen, zoals stress, depressie, burn-out, fibromyalgie of het chronisch vermoeidheidssyndroom. In veel van deze gevallen kan mindfulness en meditatie helpen om minder last te hebben van de vermoeidheid en ook hypnose kan de behandeling van deze klachten ondersteunen.
Het is belangrijk om iets aan je vermoeidheid te doen, want het kan een grote impact op je leven hebben. In de eerste plaats omdat het je denkvermogen beïnvloedt. Beslissingen die je maakt terwijl je vermoeid bent zijn niet altijd even doordacht waardoor de gevolgen daarvan ook weer negatief kunnen zijn.
Vermoeidheid kan je daardoor in een spiraal van negatieve gevolgen brengen. Doorbreek die spiraal voordat je een echt probleem hebt!
Wil je meer weten over mentale technieken om jezelf of anderen te helpen het leven te verbeteren? Kom dan eens naar een seminar of bekijk de opleidingen van het Hypnose Instituut Nederland.
Bronnen:
