Humor in therapie, veel mensen vinden dat dat niet kan. Therapie moet serieus zijn. Boven onze locatie in Zwolle zat ook een gespecialiseerd traumateam. Die wilden niet lachen, je moest trauma heel serieus behandelen.
Stel je voor dat je bij een therapeut komt en die gaat het heel serieus over je probleem hebben. Dan is dat eerst prettig. Je voelt je heel serieus genomen. Maar als dit vijftien keer een uur lang zo doorgaat, dan gaat die therapie niet werken.
Want het enige wat dan werkt is dat je nog serieuzer gaat denken dat je er nooit meer vanaf komt. Het interessante is dat wetenschappers al meer dan twintig jaar aangeven dat humor in therapie iets is wat therapeuten moeten leren[1].
Wel is het zo dat het bij het ene probleem of bij de ene persoon effectiever is dan bij de andere en dat je als therapeut goed moet kunnen inschatten wanneer je het wel of niet inzet. Als dit goed gaat heeft dit wel positieve effecten op hoe je als therapeut gezien wordt en op de behandeling. Je wordt bijvoorbeeld als therapeut aantrekkelijker, betrouwbaarder en meer als expert gezien als humor op de juiste manier wordt toegepast[2].
Humor heeft ook bij de cliënt effect, het helpt namelijk om weerstand te verminderen en het vertrouwen van de cliënt over het vinden van een oplossing te verbeteren. Daarnaast zorgt het ook voor emotionele zuivering[3]. Ook voor het lichaam is humor gezond. Humor verbetert het immuunsysteem, vermindert gevoelens van pijn en is ook nog eens goede buikspiertraining[4].
Genoeg voordelen dus aan humor, maar hoe kun je dit nu in therapie toepassen?
De kunst van humor in therapie
De kunst van humor is het probleem niet serieus nemen en de mens wel.
Dit klinkt misschien een beetje gek. De mens heeft ergens een probleem mee, maar dat probleem kunnen we misschien zo vervormen dat er minder serieus over gedacht hoeft te worden. Misschien kunnen we het zo vervormen dat de cliënt er zelfs om gaat lachen.
Dit hele idee bestaat al sinds de jaren zeventig, want een van de strategieën om te stoppen met angst is een beeld maken en jezelf zo zien en dan in de lach te schieten.
Je ziet jezelf bijvoorbeeld in gedachten in paniek zijn in een lift en vindt dit beeld zo idioot dat je in de lach schiet.
Dit klinkt misschien makkelijker dan het is, want doe dit maar eens. Het is lastig, want die paniek voel je in je lichaam
Na talloze interviews kwamen onderzoekers er wel achter dat dit de manier was om een angst op te lossen.
Als je dit weet is het heel gek om overal serieus over te doen. Als mensen mij zien in een sessie denken ze vaak ook: “Oh, jee wat doet hij nou? Brand hij die persoon nu af? Dit kan toch niet?”
Maar ik brand die persoon niet af.
Als ik een-op-een met iemand werk hoor ik vaak van mensen, zowel therapeuten als leken: “Als je dat zo bij mij zou doen, dan zou dat niet werken.”
Nou, het werkt dus wel. Want we zijn een-op-een met elkaar bezig. Ik brand jou niet af, maar jouw probleem. Jij vervormt het probleem ook. Jij hebt de feiten zo vervormd dat het misschien een probleem voor je wordt en ik help je, eventueel met humor, om de feiten weer zo te zien dat ze geen probleem voor je zijn, dat ze eventueel zelfs grappig zijn. Of op zijn hoogst neutraal, want sommige feiten kun je natuurlijk niet leuker maken dan ze zijn.
Lachen waar er gelachen kan worden. Lachen is het beste medicijn dat er is. In Nederland zie je bij rampen vaak dat we er een flauwe slechte grap van maken, zodat het makkelijker is om mee te leven.
Bij de Bijlmerramp zag je dat er grappen werden gemaakt als “Wie heeft er een vleugel besteld?” Ja, het ware hele flauwe grappen, die alles relativeerden voor de buitenstaander.
Als je in zo’n flat woonde, dan helpt zo’n grap niet en was het natuurlijk verschrikkelijk.
Dankzij humor kunnen we wel veel relativeren. Dus hoe cool zou het zijn als mensen sneller geholpen kunnen worden wanneer ze zaken sneller kunnen relativeren.
Ook met andere problemen, zoals gezondheid. Mensen zijn daar zo serieus mee bezig dat dat ook bijna een probleem wordt. Elke dag bewegen, elke dag groente, elke dag een shake of smoothie, daar worden mensen gestrest van om aan die gezondheidswaan te voldoen.
Dan kun je daar weer allerlei problemen van krijgen.
Dus jongens, rustig aan!
Humor over de dood als relativering
Een ding, en dat is misschien de beste relativering, we gaan allemaal dood. Dus waarom zo serieus ermee bezig zijn? Dus waarom maakt het uit waarmee je bezig bent?
Omdat je het belangrijk vindt.
Je hebt dus waarden die je belangrijk vindt. Vraag je dan eens af hoe je die allemaal kunt vervullen? Maar het niet zo serieus. Waarom zo streberig? Waarom altijd willen winnen (daar had/heb ik zelf ook veel last van 😉)?
Soms denk ik ook bij mezelf: “Ed, waarom ga je er zo serieus mee bezig. Lighten up en doe relaxed.”
Dat is ook in therapie zo. Niet zo serieus. We hebben allemaal problemen en we lopen allemaal te struggelen. Dan gaan we weer vergelijken, daar word je gewoon heel moe van.
Als je dan ook nog serieus doet tijdens de therapie, dan is alles super serieus. Wat is er dan gebeurd? Dan heb je vijf jaar van je leven gelachen (de eerste vijf jaar) en de rest was serieus.
Het is mijn taak om jou zo snel mogelijk te laten lachen, waar dat mogelijk is, dat scheelt gewoon veel sessies. En dit helpt ook om herinneringen op een andere manier op te slaan. Dit kan je jaren therapie schelen.
We doen uiteindelijk allemaal stomme dingen, lach erom en we gaan weer door.
Nu zijn er natuurlijk onderwerpen waarover het lastig is om te lachen, maar het is niet de bedoeling dat een kleine periode van je leven de rest overschaduwd. Daarnaast is het ook een beetje oneervol naar bijvoorbeeld je gezinsleden toe, als die overleden zijn door iets, om daarna je leven niet leuk te maken.
Het is niet makkelijk, niemand heeft gezegd dat het makkelijk is. Iemand die zegt dat het leven makkelijk is die liegt.
Maar je kunt het je wel makkelijker maken door humor toe te voegen.
Zelfs stervende mensen doen dit. Daar kunnen we allemaal wat van vinden, maar ik vind het heel knap. Dan overstijg je de ziekte en de dood. Dan overstijg je het met je gedachten.
Ik vind het heel inspirerend, ik weet niet of ik het kan wanneer ik in die situatie terecht zou komen. Als ik kijk naar mensen die dat kunnen, dan zou ik liever zo willen zijn dan huilend in bed liggen in de foetushouding.
Beluister ook deze podcast:
https://www.buzzsprout.com/195236/2764105-humor-in-therapie-kan-dat-wel?play=true
Hoe weet je nu of humor gepast is?
Zoals je misschien weet is humor iets wat een beetje uniek is voor elke persoon. De ene persoon houdt van zwarte humor, de ander van flauwe humor en je hebt altijd de ultieme moppentapper.
Als je iemand in hypnose brengt is het bijvoorbeeld heel belangrijk om rapport te hebben, een band te voelen tussen jou en je cliënt. Voordat die band er is kun je humor in ieder geval nog niet gebruiken.
Doordat je die band gaat krijgen kun je ook beter aanvoelen of de persoon openstaat voor humor, al dan niet met lichte dwang 😉.
In de opleiding besteden we ook veel aandacht aan rapport en hoe je weet of je het hebt met je cliënt.
Wil je meer weten over hoe hypnose en hypnotherapie werkt? Kom dan eens naar een gratis online hypnose masterclass.
Of schrijf je direct in voor een van onze opleidingen. Ideaal als je coach bent of mensen op een andere manier wilt helpen om te lachen om problemen die geen problemen hoeven te zijn.
De opleidingen worden online gegeven vanuit een professionele studio en met voldoende assistentie voor een-op-een aandacht, zodat je de lesstof goed in je op kunt nemen. We hebben hiervoor gekozen zodat externe factoren, zoals maatregelen tegen corona, geen impact hoeven te hebben op je leercurve van hypnotiseur.
Bronnen:
[1] https://www.healio.com/psychiatry/journals/jpn/1990-3-28-3/%7Bcd40b9cc-73df-41f2-b8c7-bea5c36e5b14%7D/learning-to-laugh-humor-as-therapy
[2] http://etd.auburn.edu/handle/10415/2211
[3] https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00207411.2003.11449592
[4] https://scholar.google.nl/scholar?q=Therapeutic+Use+of+Humor:+Occupational+Therapy+Clinicians%E2%80%99+Perceptions+and+Practices&hl=nl&as_sdt=0&as_vis=1&oi=scholart
