Generaliseren is iets wat veel mensen doen. Er zijn bijvoorbeeld mensen die zich altijd niet goed genoeg voelen. Ze voelen zich altijd een mislukkeling en ze voelen zich altijd onzeker. Dit is een soort generalisatie. Want als iets “altijd” zo is, dan is dat een soort veralgemeend gegeven.
Toch kun je hier wat tegenin gaan. Want als jij je “altijd” onzeker voelt, is dat toch iets waar je zeker over kunt zijn.
Zodra ik dat heb gezegd kun je hun brein bijna horen kraken. Omdat iedere generalisatie natuurlijk altijd een tegenhanger heeft wat niet matched met die generalisatie. Dus als iemand zegt ‘Altijd onzeker’, dat is gewoon niet waar. Net zoals ‘Altijd zeker’ niet waar zal zijn. Je vindt altijd wel een tegenvoorbeeld. Dat vind ik interessant. Als mensen zeggen:
‘Dat is altijd zo’, of ‘Iedereen is zo.’ Of ‘Niemand doet iets... ‘
Niemand? Iedereen? Altijd? ‘Nou nee, niet iedereen en niet altijd.’ Het grappige is, dat als dat toch niet klopt, waarom gebruiken we het dan?
Waarom generaliseren we?
Dus dan is het de vraag waarom we onze gevoelens generaliseren? Eerst is het handig om te weten hoe zoiets überhaupt kan ontstaan. Over het algemeen vormen onze ervaringen onze overtuigingen over hoe de wereld werkt.
Een paar slechte relaties maken iedereen van het andere geslacht al snel een vreemdganger of een leugenaar.
Ik denk dat het komt door energie. Door de energiezuinigheid daarvan. Stel je voor ik heb wat dingen meegemaakt… Stel, ik ben bijvoorbeeld belazerd door drie mannen. Dan is het veel makkelijker om te zeggen: ‘Alle mannen zijn slecht.’ Dan om te zeggen: ‘Die drie mannen die ik heb getroffen waren voor mij niet goed.’ Om daar 3,5 miljard mannen onder te scharen is natuurlijk heel gek. Maar het is wel makkelijker, want dan hoef je ook niet bij iedere man na te denken of dat wel zo is.
Je hoeft dan niet na te denken over het vertrouwen van mensen van het andere geslacht. Je kunt gewoon zeggen dat alle vrouwen gemeen zijn of dat alle mannen vreemdgaan.
Lekker makkelijk.
Daarbij kost het ook minder moeite voor je gedachten. Die rollercoaster van emoties die je kunt krijgen als je openstaat voor nieuwe ervaringen en nieuwe inzichten kan natuurlijk heel vermoeiend zijn, maar je kunt er ook energie van krijgen.
Nog zo’n voordeel en eigenlijk ook nadeel van zo’n generalisatie is: je ziet dan ook alleen de mannen die inderdaad slecht zijn! Dus dat klopt ook steeds.
De kracht ervan is dat je er niet meer over na hoeft te denken, want het kost allemaal energie. En die energie kun je heel goed gebruiken om te overleven. En het nadeel ervan is dat het bewaarheid wordt. Als ik zeg: ‘Alle mannen zijn slecht.’ Dan zie ik dat ook zo. Dat is mijn overtuiging dus dan vind ik daar bewijsvoering voor.
‘Alle buitenlanders zijn dieven’- ja, vervolgens vind ik daar bewijsvoering voor. En dat is natuurlijk gelul in de ruimte want er zijn 7 miljard buitenlanders. Nederland is maar een heel klein land en de rest zijn allemaal buitenlanders. Als dat allemaal dieven zouden zijn, zijn dat er wel heel veel! Dat klopt natuurlijk niet.
Er gaat dan wel veel van mijn focus naartoe om dat geloof in stand te houden. Het is goed om dat eens onder de loep te nemen. Klopt waar ik in geloof wel?
Generaliseren vanwege leren
We generaliseren dus omdat dit minder energie kost, maar het is ook een goede manier om iets te leren.
Als je iets hebt geleerd, zoals fietsen, kun je dat ook op alle andere fietsen. Dus dan kun je dat generaliseren. Je lichaam heeft dat geleerd.
Net als autorijden, je kunt in elke autorijden die lijkt op de auto waarin je hebt leren rijden.
Ons brein kan dat. Wij passen ons razendsnel aan, aan de nieuwe werkelijkheid. Omdat we kunnen generaliseren.
Een computer moet dat allemaal opnieuw berekenen, maar wij passen ons aan doordat we kunnen generaliseren.
Hier zitten voor- en nadelen aan, want we vullen ook vaak in wat iemand denkt of gaat zeggen. Hoe beter je iemand kent, hoe beter de gok.
Je ziet dit invullen van gedachten vaak ook in therapie. De therapeut kan al snel bedacht hebben wat het probleem van die persoon is en wat de oplossing is. Die doet vaak allerlei aannames. Een therapeut zegt dan vaak: “Ik voel dat zo.” Of hij zegt: “Ik voel dat toch anders.” Alsof dat een soort vrijbrief is om allerlei onzin te spuien.
Daar heb ik zelf een beetje een hekel aan. Want ze zien dan allerlei dingen en bedenken dingen die misschien helemaal niet zo zijn.
Zo had ik eens een cursist die zei: “Ik voel dat jij je niet goed genoeg voelt.” Dus toen zei ik: “Vraag eens even aan de persoon of dat ook zo is.” Die reageerde dat hij dit juist irritatie vond, omdat ze dat zo zei. Ze ging erop in als een soort medium op een paranormale beurs, die met hele abstracte communicatie dingen zegt waardoor je dat makkelijk kunt aannemen als waar. Dit is niet handig. Ga altijd uit van wat iemand zelf aan jou laat weten. Ga daar dieper op in, ga niet zelf wat bedenken.
Vraag jezelf daarom af: is dit mijn aanname? Lijkt die persoon op iemand waardoor ik dat generaliseer? Doe ik dat onbewust?
Zo had ik eens een cursist die leek op mijn oom. Dat was heel apart, want het voelde net alsof hij familie van me was. Dat was natuurlijk niet zo, dat was een invulling van mijn kant. Dat had ik zo gegeneraliseerd, omdat hij op mijn oom leek.
Dit is prima.
Maar stel je voor dat dit je gebeurt in een therapiesessie of een coaching sessie, terwijl jij de therapeut of coach bent. Dat je je niet bewust bent van je generalisaties. Dan ga je allemaal dingen zelf invullen, maar heb je dat niet door.
Veel mensen gebruiken dan het excuus van intuïtie.
Dan krijg ik de kriebels.
Twee soorten intuïtie
Je hebt namelijk meerdere soorten intuïtie. Namelijk intuïtie van je gevoel, alsof je dit krijgt van een soort hogere macht, en getrainde intuïtie.
Getrainde intuïtie zie je vaak bij professionals. Iemand die 20 jaar in de bouw gewerkt heeft, dan naar een raam kan kijken en intuïtief weet welk kozijn er wel of niet in past. Die voelt gewoon of iets wel of niet klopt.
Bijvoorbeeld ook brandweerlieden, die voelen dat ze nu uit het huis moeten dat ze aan het blussen zijn. Dan is er opeens een explosie.
Dit is allemaal getrainde intuïtie. Hun zintuigen zijn zo afgestemd dat ze weten dat er iets niet klopt.
Dat is een ander soort intuïtie, maar heel vaak is het getraind. Ik heb meer met getrainde intuïtie.
Die intuïtie die van een hogere macht komt, daarmee gaat het niet altijd even goed. Ik zeg niet dat het er niet is, maar je ziet gewoon dat dit vaker misgaat. Omdat mensen ergens toch hun eigen invulling aan geven.
Bij een getrainde intuïtie, als je echt gaat trainen om scherper te zien en te horen en micro-expressies te herkennen in het gezicht, kom je er sneller achter wat het echte probleem is[1]. Dan hoor en zie je dat. Dit helpt je als therapeut verder om aan te haken op wat je ziet en hoort en dan kun je daarop doorvragen om bij de kern van het probleem te komen.
Uit onderzoek blijkt ook dat meer ervaren therapeuten een betere samenwerking met hun cliënt kunnen aangaan dan de therapeuten die minder ervaring en training hebben gehad[2].
Dit is beter dan dat je iets krijgt van een hogere macht of iets “voelt”. Je kunt dit voelen natuurlijk ook trainen, zoals welke energie je van mensen krijgt en wanneer daarin een verplaatsing optreedt, maar dit is toch erg lastig.
Intuïtief zwemmen of fietsen, terwijl je dat nog nooit gedaan hebt, gaat gewoon mis. Dan val je of dan verzuip je.
Ik heb veel meer met trainen, dan met mensen die zeggen dat ze geen opleiding nodig hebben en die alles intuïtief doen.
Het is vaak die training waardoor je kunt generaliseren. Dat je intuïtief kunt fietsen of iets kunt herkennen.
Beluister ook deze podcast:
https://www.buzzsprout.com/195236/1127660-de-intuitie-bullshit
Waarop moet je letten als hypnotherapeut?
Tijdens de hypnose playshop leren we studenten hoe je mensen in hypnose brengt. Omdat hypnose heel erg kan lijken op ontspanning geven we ook aan waarop je moet letten om te zien of iemand in hypnose is.
We leggen bijvoorbeeld uit dat mensen soms een beetje gaan wiebelen of heen en weer zwaaien (dit is heel klein). Of dat de oogleden van mensen een beetje gaan trillen. Je ziet ook vaak dat mensen gaan glimlachen en die lach niet kunnen tegenhouden.
Dit is alleen wat je leert tijdens de playshop. Moet je nagaan wat je allemaal nog meer kunt leren tijdens de opleiding om jezelf te trainen om een goede coach of hypnotherapeut te worden.
Je leert ook wanneer het handig is om door te vragen op intonatie of op kleine veranderingen in het gezicht. Dit helpt allemaal om je cliënt te helpen zijn probleem op te lossen. Of dit nu angst, een trauma of gewoon iets praktisch is.
Daarnaast leer je in de opleiding zelf hoe je ziet dat iemand een probleem heeft opgelost. Over het algemeen gebeurt dit met een diepe zucht of door de ademhaling, die dan opeens een stuk vrijer gaat.
Mensen geven vaak ook aan dat ze zich letterlijk lichter voelen. Dit zie je ook. Een grote glimlach of misschien wat anders.
Meer weten?
Wil je meer weten over hoe hypnose werkt en of je mensen in hypnose kunt brengen? Kom dan eens naar de gratis online masterclass over hypnose.
Wil je een therapeut, zoals mij, aan het werk zien en leren hoe hypnose werkt en wat er mogelijk mee is? Kom dan eens naar een seminar.
Wil je direct aan de slag om een goede hypnotherapeut of life-coach te worden met hypnose? Schrijf je dan in voor een van onze opleidingen.
Bronnen:
[1] https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10503309912331332561
